Een netwerk van intermediairs uitbouwen
Wat? Investeren in het opbouwen en onderhouden van een netwerk van organisaties die rechtstreeks werken met en naar mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties en met hen een vertrouwensband hebben.
Waarom? Je ontwikkelt of implementeert een methodiek waarbij je proportioneel meer aandacht hebt voor mensen in een maatschappelijk kwetsbare situatie? Dan is een netwerk van intermediaire organisaties die werken met en naar deze groepen een zeer grote meerwaarde:
- Zij kunnen je − naast mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties zelf natuurlijk − inzicht geven in de leefwereld van mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties en de problematieken waarmee ze kampen.
- Zij kunnen ook je inzicht vergroten in de manier waarop de gezondheidsthema’s waarop je focust spelen bij mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties.
- Zij kunnen je zeer waardevolle informatie leveren in functie van het implementeren van methodieken. Als je intermediaire organisaties al vroeg in je project betrekt, vergroot je de kans dat je in hen goede implementatiepartners vindt. Implementeer je via intermediairs die door mensen als toegankelijk en betrouwbaar worden ervaren, dan heeft je methodiek of interventie meer kans op slagen.
- Niet alleen voor de ontwikkeling en implementatie, maar ook voor de evaluatie van methodieken loont het de moeite om te investeren in een netwerk van mensen die dicht bij mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties staan. Hen betrekken in de evaluatie geeft je een uitgebreider zicht op de impact van je interventie en kan je helpen om moeilijk bereikbare mensen tóch te bereiken.
Must-do’s?
- Partners die vertrouwen genieten van mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties en een langdurige relatie met hen onderhouden, zijn vaak ondergefinancierd, hebben een volle jaarplanning en mogelijk is er een grote(re) afstand tussen hun visie en de traditionele visie op gezondheid. Je kan dus initieel op weerstand botsen wanneer je deze partners actief wil betrekken. Het is daarom een goed idee om aansluiting te vinden bij hun thema’s en argumenten. Bijvoorbeeld: de grondrechtenbenadering – ‘het recht op gezondheid’ – speelt terecht een grote rol in het discours en de praktijk van Samenlevingsopbouw.
- Eens het eerste contact is gelegd, kan het nog tijd vragen om in een proces te komen dat uitmondt in een voor alle partijen voordelige relatie. Het is belangrijk om met deze tijd rekening te houden in het uitschrijven van een projectplan.
- Deze relatie onderhouden, vraagt ook om een overlegvorm. Mogelijke criteria om tot een gepaste overlegvorm (ad hoc, systematisch, vergadering, uitwisseling …) te komen, zijn het doel van de relatie, de gewenste duurtijd van de relatie en het niveau van overleg.
- Het kan een uitdaging zijn om de meest geschikte partners te identificeren. Mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties vallen vaak net door de mazen van het net, waardoor je hen niet altijd makkelijk bereikt in de traditionele sectoren en organisaties.. Verken altijd met input van de doelgroep welke lokale organisaties en wie binnen deze organisaties vertrouwen genieten bij de doelgroep.
Pieter Debognies, stafmedewerker bij Gezond Leven, over ‘Rookvrije Start’:
“Vanuit Gezond Leven werd de rookstopmethodiek ‘Rookvrije Start’ ontwikkeld. Die richt zich op het bereiken, informeren en doorverwijzen van mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties voor rookstop. Bij de ontwikkeling ervan was de doelgroep zelf betrokken, en er werd ook een werkgroep Rookvrije Start opgericht. Dat is een breed netwerk van actoren die werkzaam zijn binnen de brede sector rond (rokende) zwangere vrouwen. De werkgroep omvat organisaties en personen met zeer verschillende expertises, gaande van de praktische begeleiding van laagopgeleide vrouwen tijdens de zwangerschap, kennis rond gezondheidsaspecten van roken tijdens de zwangerschap, ervaring rond rookstopbegeleiding tijdens de zwangerschap, kennis m.b.t. het brede zorgnetwerk rond laagopgeleide zwangere vrouwen, academische expertise rond het thema etc. De methodiek wordt nu uitgetest in 5 Vlaamse zorgsettings, gaande van wijkgezondheidscentra over vroedvrouwenverenigingen en Centering Pregnancy-groepen tot zelfs materniteitsafdelingen van ziekenhuizen.
Het vraagt heel wat tijd om een netwerk van intermediaire organisaties op te bouwen. Toch is het de investering echt waard: op ons eentje kunnen we die doelgroep niet bereiken. Door samen te werken met organisaties die dicht bij de doelgroep staan om de methodiek te ontwikkelen en te testen, kunnen we dit moeilijke thema toch tot bij een moeilijk bereikbare doelgroep brengen.”
Aan de slag?
Bekijk welke zorgvoorzieningen en zorgverstrekkers (de Sociale Kaart) er zijn in jouw omgeving.
Denk daarbij zeker aan organisaties die dichtbij mensen maatschappelijk kwetsbare situaties staan zoals deze.
Met dit model voor netwerkanalyse van Gezond Leven kan je jouw netwerk in kaart brengen. Welke partners zijn op welke manier van dichtbij of verder weg betrokken bij het thema waar je iets rond wil doen?
Denk na op welke manier je welke stakeholder kan betrekken via deze stakeholdersanalyse van Gezond Leven.