Tabaksindustrie maakt reclame op sociale media
Blinkende sigarettenreclame op festivals en andere grote evenementen: deze dagen liggen al een tijdje achter ons. Tabaksreclame is sinds 1999 verboden in België, met een uitzondering voor reclame op de verkoopplaatsen. Toch voeren tabaksfabrikanten nog steeds reclame via influencers op sociale media. En zo komen jongeren over heel de wereld onbewust in aanraking met sigarettenreclame, ook in België. Het Vlaams Instituut Gezond Leven zal bij de dienst Tabakscontrole van de FOD Volksgezondheid aandringen om deze vormen van tabaksreclame met de nodige aandacht op te volgen.
Influencers zijn mensen op sociale media die met hun posts veel (jonge) mensen bereiken. Merken betalen hen graag om hun product te vermelden of een foto ervan te posten. Dat blijkt uit een rapport van de Campaign for Tobacco-free Kids en andere gezondheidsorganisaties waar de New York Times over berichtte. Zo zijn er bijvoorbeeld ook verschillende Vlaamse jongeren Coca-Cola-ambassadeur en posten ze hun mooiste momenten met het drankje in hun hand.
Campagnes op sociale media
De onderzoekers namen de sociale media in 10 landen onder de loep en vonden meer dan 100 campagnes op sociale media van tabaksfabrikanten. Daarnaast werden er interviews afgenomen met social media influencers die werden betaald om bij hun volgers sigaretten te promoten. De Campaign for Tobacco-free Kids heeft sinds 2015 in meer dan 40 landen gelijkaardige reclamepraktijken gevonden.
Instructies voor de post
De onderzoekers stellen vast dat in Italië de influencers instructies kregen om authentieke foto’s te posten en de afschrikwekkende afbeeldingen op de verpakking af te dekken. Een van de jonge influencers die betaald werd door Philip Morris getuigt: “Het idee was ‘marketing onder vrienden’. Het ging om ‘indirecte foto’s, niet expliciet. Je neemt bijvoorbeeld een selfie met een pakje Marlboro in je zak zodat je het merk kan zien”.
Daarnaast organiseren tabaksfabrikanten feesten waarop de influencers worden uitgenodigd en foto’s kunnen nemen. Liefst met het sigarettenmerk op de achtergrond. Ze moedigen hen aan om deze te delen met een specifieke hashtag. Hashtags als #YouDecide, #DecideTonight of #Lukeus.
Wereldwijd probleem
Het internet kent geen landsgrenzen. Iedereen in de wereld kan deze influencers volgen, en zo blootgesteld worden aan reclame voor roken. Wereldwijd werd deze vorm van tabaksreclame 25 miljard keer gezien. Naar het aandeel van Vlaamse jongeren hebben we het raden.
In Amerika is er een petitie gestart om aan de Federal Trade Commission te vragen om deze praktijken een halt toe te roepen. Ook in België is deze manier van reclame verboden. Het Vlaams Instituut Gezond Leven zal bij de dienst Tabakscontrole van de FOD Volksgezondheid aandringen om deze vormen van online tabaksreclame - duidelijk bedoeld om minderjarigen aan het roken te krijgen - met de nodige aandacht op te (blijven) volgen.
