Gezonde voeding in sociale voedselvoorzieningen
Een aanbod gezonde voeding verfijnen in een sociale kruidenier, sociaal restaurant, voedselbedeling … Hoe begin je daaraan? Hoe hou je het betaalbaar? Hoe help je de klant zo goed mogelijk, rekening houdend met zijn of haar religieuze of culturele achtergrond? Het project ‘Gezonde voeding in sociale voedselvoorzieningen’ biedt een antwoord op die vragen. Met o.a. makkelijk te gebruiken materialen en tips uit de praktijk.
Waarom een project specifiek voor sociale voedselvoorzieningen?
De reden waarom we dit project uitrollen, gaat terug naar 2018. Eind dat jaar organiseerden we een online behoeftebevraging over gezonde voeding in sociale voedselvoorzieningen gericht op medewerkers in deze organisaties. We wilden weten of en hoe we jullie konden helpen om meer en/of anders met gezonde voeding aan de slag te gaan in jullie voorziening.
Heel wat organisaties uit jullie sector vulden toen onze – best wel lange – vragenlijst in en zo leerden we meer over jullie werking rond gezonde voeding. We ontdekten vooral dat er heel veel enthousiasme is om gezonde voeding aan te bieden en dat er veel originele initiatieven worden uitgewerkt. Maar ook dat beperkingen in tijd, personeel en middelen deze mooie intenties soms dwarsbomen of dat initiatieven hierdoor vroegtijdig worden stopgezet.
In het voorjaar van 2019 verdiepten we de resultaten van deze online bevraging verder. We bezochten een tiental voorzieningen over heel Vlaanderen, namen er diepte-interviews af met medewerkers en deden ook een voedingsinhoudelijke screening van het maaltijd- of winkelaanbod, of van het voedselpakket.
Zo leerden we dat jullie wel graag ondersteuning willen voor volgende zaken:
- vragen van klanten i.v.m. halal-voeding
- de bereidings- en bewaarwijze van groenten en peulvruchten
- budgetvriendelijke recepten
- tips om het vertrouwen van jullie klanten t.o.v. kraanwater te vergroten
Aan de slag met gezonde voeding in sociale voedselvoorzieningen
Van zodra we wisten wat de noden waren, konden we verder. We schoten in actie en maakten verschillende materialen. Zoals:
- Papieren fiches groenten en peulvruchten met bereidingswijze en budgetvriendelijk recept
- Op deze fiches staan de bewaar- en bereidingswijzen van een groente of peulvrucht, én een budgetvriendelijk recept ermee. Er zijn 15 fiches. Je kan ze gemakkelijk meegeven met je klanten, in functie van het seizoen en van jullie aanbod op dat moment. Benieuwd hoe de fiches eruitzien? Bekijk deze van de pastinaak eens. Of die van kikkererwten.
- Brochure ‘Gezonde en betaalbare voeding’
- Deze brochure richt zich tot alle medewerkers van sociale voedselvoorzieningen. Ze staat boordevol tips om jullie klanten op weg te helpen naar gezondere en betaalbare eetgewoonten.
- Brochure superdiverse en gezonde voeding voor een maaltijdaanbod
- Werk je in een sociale voedselvoorziening die maaltijden aanbiedt? Dan helpt deze brochure je om jullie aanbod gezonder en zo toegankelijk mogelijk te maken voor iedere klant. Zo vind je er tips in om jullie aanbod halal-vriendelijker te maken.
- Brochure superdiverse en gezonde voeding voor een winkelaanbod
- Werk je in een sociale voedselvoorziening die voedingsmiddelen aanbiedt? Dan helpt deze brochure je om jullie aanbod gezonder en zo toegankelijk mogelijk te maken voor iedere klant. Je vindt er bijvoorbeeld tips in om je aanbod halal-vriendelijker te maken.
- Maaltijdgids sociale voedselvoorzieningen
- Werk je in een sociale voedselvoorziening die maaltijden aanbiedt? Dan biedt deze gids jou gedetailleerde richtlijnen om jullie maaltijden gezonder klaar te maken en aan te bieden. De aanbevelingen van de voedingsdriehoek vormen het vertrekpunt voor deze gids.
- Winkelgids sociale voedselvoorzieningen
- Werk je in een sociale voedselvoorziening die een winkelaanbod heeft? Dan helpt deze gids jou een gezonder aanbod en een gezondere winkelinrichting te verwezenlijken. De aanbevelingen van de voedingsdriehoek vormen het vertrekpunt voor deze gids.
- Vorming Gezonde Kost voor sociale voedselvoorzieningen met een maaltijdaanbod
- Een eendaagse praktijkgerichte en interactieve vorming die concrete handvaten geeft om aan de slag te gaan rond gezond en milieuvriendelijke voeding in voedselvoorzieningen met een maaltijdaanbod (sociaal restaurant). Deze vorming wordt jaarlijks aangeboden via het vast aan bod van de Gezond Leven Academie. Concrete data wanneer het georganiseerd wordt kunnen teruggevonden worden op dat leerplatform. Ook kan de vorming Gezonde Kost op vraag van de organisatie worden gegeven.
En dat is nog niet alles. We zijn momenteel nog volop bezig met het ontwikkelen van meer materialen.
To be continued dus. Zo zijn de volgende materialen binnenkort beschikbaar:
- Infographic kraantjeswater
- Aanvullende fiches voor groenten en peulvruchten
Maar, wat zijn ‘sociale voedselvoorzieningen’ eigenlijk?
Vraag je je af wat we precies verstaan onder de term ‘sociale voedselvoorzieningen’? Want toegegeven: die is wel wat ruim. Even klaarheid scheppen: hiermee bedoelen we organisaties die voedingsmiddelen of maaltijden gratis verdelen of aan een sterk gereduceerde prijs aanbieden aan mensen in een maatschappelijk kwetsbare situatie. Deze definitie is dus bewust heel breed geformuleerd omdat we iedereen of zoveel mogelijk organisaties willen bereiken die voeding aanbieden aan mensen in een kwetsbare situatie: sociale kruideniers, sociale restaurants, buurtrestaurants, voedselbedelingen, maaltijdbedelingen, voedselbanken …
Meer informatie
Wil je graag meer info over voeding bij mensen in een maatschappelijk kwetsbare situatie, budgetvriendelijke voeding of superdiverse voeding? Dit zal je helpen:
- Tips om betaalbaar en gezond te koken
- Zeker Gezond receptenplatform en app
Handig: je kan filteren op budgetvriendelijke recepten en deze recepten ook eenvoudig afprinten! - Gezonde voeding in het algemeen
Vragen, suggesties en/of bedenkingen?
We horen ze graag! Alle aanvullende ideeën en bedenkingen mag je bezorgen aan kathleen.decuyper@gezondleven.be, of telefonisch op het nummer 02 486 78 03. Kathleen is onze collega bij Gezond Leven die werkt rond gezonde voeding bij mensen in een maatschappelijk kwetsbare situatie.
E-tutorial over gezonde voeding en dranken in sociale voedselinitiatieven
Werk jij in een sociale voedselvoorziening? En daarmee bedoelen we een sociale kruidenier, een sociaal restaurant, een voedselbedeling of elk ander initiatief waar voeding gratis of aan een sterk gereduceerd tarief wordt aangeboden aan mensen in een maatschappelijk kwetsbare situatie.
Dan kan je deze e-tutorial bekijken om goed aan de slag te gaan met de verschillende materialen die wij ontwikkelden over gezonde voeding en dranken in sociale voedselinitiatieven. Om zo gezonde voeding toegankelijker te maken voor jullie klanten in een maatschappelijk kwetsbare situatie.
Lokale ondersteuning
Ken je het Logo al, kort voor ‘LOkaal GezondheidsOverleg? Zij helpen jullie graag verder. Want zij werken vaak al samen met andere sociale voedselvoorzieningen in jouw buurt en kunnen je verder op pad helpen door je inhoudelijk te ondersteunen rond het thema gezonde voeding én ook rond andere gezondheidsthema's. Bovendien kunnen ze samenwerking en uitwisseling met initiatieven in je buurt faciliteren. En: er is altijd wel een Logo in je buurt. Benieuwd waar? Hier vind je alle contactgegevens.