Gezondheidscalculator modal shift
De modal shift kan levensjaren redden! Dat willen we met de modal shift tool laten zien.
Hoe zorgt de modal shift voor een betere volksgezondheid?
Als iemand de auto laat staan om zich met de fiets of te voet te verplaatsen, dan creëert die persoon maatschappelijke winst. Het grootste voordeel hiervan? Een betere fysieke gezondheid voor de persoon zelf, die zich fitter er beter zal voelen en minder vroeg zal sterven. Maar ook de maatschappij plukt er de vruchten van. Want dit vertaalt zich bijvoorbeeld in minder kosten in de gezondheidszorg en in meer levensjaren. Iets dat zich perfect laat berekenen in euro’s.
Het zou natuurlijk nuttig en interessant zijn om te weten wat de maatschappelijke winst precies is van projecten die mensen aanzetten om te fietsen of te wandelen in plaats van de auto te nemen. Goed nieuws: je kan deze winst berekenen. De modal shift tool is ervoor gemaakt.
Met de tool kan je volgende effecten berekenen:
- de hogere fysieke activiteit voor het individu dat de shift maakt
- de daling in blootstelling aan luchtverontreiniging voor de bevolking
- de verwachte stijging van blootstelling aan luchtverontreiniging voor het individu dat de shift maakt
- de verandering in kans op een ongeval voor het individu na de modal shift
- de daling in geluidsniveaus voor de bevolking
- de verminderde CO2-uitstoot
- de verminderde file
Waarom deze modal shift tool?
Er zijn natuurlijk al veel organisaties overtuigd van het belang van de modal shift: zij hebben daar zelfs deze tool niet voor nodig. De modal shift naar actief transport (meer mobiliteit al fietsend of te voet) wordt meer en meer gezien als dé oplossing voor vele problemen zoals files, klimaatverandering, vervoersarmoede, geluids- en luchtvervuiling en gezondheidsproblemen.
Een inzicht in die baten en kosten voor wat betreft gezondheid kan de nood aan een modal shift verder onderbouwen. Zo kan de strategie ‘health in all policies’ meer effectief worden beargumenteerd.
Fietsberaad bracht in juni 2018 een cahier uit ‘Fietsbeleid brengt op’. In deze cahier kan je als beleidsmaker in detail lezen hoe fietsbeleid opbrengt. Met de modal shift tool kan je de opbrengst berekenen in cijfers.
Hoe werkt de tool?
De tool is gebaseerd op het aantal mensen die hun gedrag veranderen. Het aantal mensen dus die de auto laten staan om zich met de fiets of te voet te (zullen) verplaatsen. Heb je inzicht in de gedragsverandering die jouw project heeft gerealiseerd of zal realiseren? Dan kan je met deze tool berekenen hoeveel winst je realiseerde of zal realiseren voor de maatschappij.
Een extraatje is dat je de winst voor de maatschappij ook kan afzetten tegen je eigen investeringen.
Om hem goed te begrijpen is het handig dat je even deze korte handleiding leest. Daarin vind je een voorbeeldcase die je zal helpen om te begrijpen hoe je de verschillende velden van de tool invult.
Tot slot is er ook dit achtergronddocument waarin alle wetenschappelijke achtergrond en uitleg over de gebruikte terminologie staat.
Hoe realiseer je nu een modal shift?
Goeie vraag! Vandaag kiezen mensen nog vaak de auto als eerste transportmiddel. Eén derde van de Vlamingen neemt de auto voor afstanden van minder dan 1 km. Meer dan de helft van alle autoverplaatsingen is voor afstanden kleiner dan 5 km (OVSG, 2018). Er is dus zeker marge om mensen te motiveren tot het maken van een modal shift.
Een integraal mobiliteitsbeleid kan je op weg helpen om na te denken over welke acties je kan ondernemen om mensen te overtuigen om te fietsen, te stappen of het openbaar vervoer te nemen. STOP te realiseren dus. STOP realiseren doe je door in te zetten op een mix van acties: sensibiliseringscampagnes, een uitnodigende omgeving en een stimulerend beleid, maar ook initiatieven op maat van individuen waar nodig (denk bijvoorbeeld aan mensen die niet kunnen fietsen).
Ondersteuning en contact
Voor ondersteuning bij het gebruik van en vragen over de modal shift tool kan je terecht bij gezondheid.milieu@gezondleven.be (of bel naar: 0485 75 02 54).
Wil je ondersteuning bij het ontwikkelen van een gezond mobiliteitsbeleid? Dan kan je als lokaal bestuur het Logo van jouw regio contacteren.
De modal shift tool kwam tot stand dankzij een samenwerking tussen het Vlaams Instituut Gezond Leven, het Provinciaal Instituut voor Hygiëne, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek en het agentschap Zorg en Gezondheid en wordt gefinancierd door Zorg en Gezondheid.
