Mentaal welbevinden en de publieke ruimte
Iedereen streeft naar mentaal welbevinden en een goede fysieke gezondheid. Je woonomgeving heeft een grote invloed op je mentale welbevinden. Want aangename, groene en veilige plekken zullen je mentale welbevinden positief stimuleren.
Mentaal welbevinden, een onderdeel van een gezond leven
- Goed in je vel zitten is belangrijk voor iedereen. Wie zich mentaal goed voelt, ontplooit beter zijn talenten, gaat beter om met stress en belangrijke levensgebeurtenissen, werkt productief en vruchtbaar, en draagt meer bij tot de gemeenschap.
Mentaal welbevinden is dus meer dan de afwezigheid van klachten en stoornissen: het gaat om je goed voelen en optimaal functioneren.
Ruimtelijk beleid en mentaal welbevinden
Je woonomgeving is belangrijk voor je mentale welbevinden. Druk autoverkeer, grote bouwvolumes, lange blinde gevels, afval en vandalisme, onveilige fietspaden, onaantrekkelijke voetpaden, weinig natuurelementen … Het zijn allemaal factoren die een negatief effect hebben op het mentale welbevinden van bewoners. Ook geluidshinder door autoverkeer vermindert het mentale welbevinden.
Autoluwe omgevingen, veel natuur, water, terrassen, plaatsen waar ontmoeting mogelijk is, brede en verzorgde voetpaden … hebben dan weer een positief effect. Zo zullen groene omgevingen leiden tot minder piekeren, minder stress en meer positieve emoties.
Daarnaast zal de aanwezigheid van groen ook beweging stimuleren en zo bijdragen aan de motorische, cognitieve en emotionele ontwikkeling van kinderen. Bovendien zullen de positieve effecten van een groene omgeving sterker zijn bij personen met een lagere socio-economische status. Inzetten op kwaliteitsvolle, natuurlijke publieke ruimte op buurtniveau is dus ook een belangrijke beleidskeuze om de gezondheidsongelijkheid te verkleinen.
Werken aan een stimulerende omgeving voor het mentale welbevinden leidt dus ook tot positieve effecten op andere gezondheidsthema’s zoals geluidshinder, beweging of de gezondheidsongelijkheid.
Aan de slag
Ruimtelijke strategieën
De promotie van mentaal welbevinden hangt samen met de ontwikkeling van ontmoetingsruimte. Een aangename publieke ruimte waarin er plaats is voor ontmoeting, kan het gemeenschapsgevoel en de sociale dynamiek vergroten. Ook een stiltegebied, liefst gekoppeld aan een natuurrijke omgeving, kan een positief effect hebben op het mentale welbevinden. Binnen deze stille(re) open ruimte moet er ook aandacht te zijn voor sociaal contact en ontmoetingsruimte.
Gezonde mobiliteit
Straten met druk gemotoriseerd verkeer doen de leefbaarheid dalen. Ze zijn lawaaierig, hangen vol uitlaatgassen, kinderen spelen er niet buiten, ouderen voelen er zich onveilig, mensen blijven niet staan voor een praatje ... Vaak is er dus minder beweging, minder plezier gelinkt aan actief onderweg zijn én minder plaats voor sociale contacten.
Natuurrijke omgeving
Bereikbaar en toegankelijk groen/natuur heeft een positief effect op veel aspecten van ons mentale welbevinden.
Actieve vrije tijd
Maatregelen zoals de inzet op leefstraten, speeltuinen en sportcentra zullen niet alleen een positief effect hebben op beweging, maar ook op het mentale welbevinden.