Hoe zorg je dat je gezondheidsbeleid aanslaat? Succesfactoren!
Of jullie preventieve gezondheidsbeleid al dan niet een succes wordt, hangt af van verschillende zaken. Maar er zijn een aantal factoren die de slaagkansen van het preventieve gezondheidsbeleid kunnen verhogen. Zet je op een of meerdere van deze succesfactoren te weinig in? Dan formuleer je hier best een doelstelling rond. Check snel onderstaande vragen en ontdek zo waar je eventueel nog aan moet werken.
Visie
Is er een visie op het gezondheidsbeleid?
Een sterk gezondheidsbeleid vertrekt vanuit een duidelijke en gedragen visie. De visie geeft richting aan alle betrokkenen en biedt een houvast om activiteiten rond gezondheid aan te toetsen. Hou in jullie visie rekening met de diversiteit bij de patiënt, bewoner of cliënt en met de ruime definitie van gezondheid (fysieke, mentale en sociale gezondheid). Zo draag je met het gezondheidsbeleid van jullie werking bij aan maximale kansen op een gezond leven bij alle patiënten, bewoners of cliënten. Jullie visie op het gezondheidsbeleid is bij voorkeur een onderdeel van of gelinkt aan het kwaliteitsbeleid.
Communicatie
Communiceren jullie over het gezondheidsbeleid?
Maak jullie gezondheidsbeleid bekend in de werking. Laat patiënten, bewoners, cliënten, familie, bezoekers, mantelzorgers, vrijwilligers en het team weten waar jullie mee bezig zijn, welke keuzes jullie maken en waarom. Sta open voor feedback van je doelgroep en collega’s: communicatie is wederzijds! Gebruik hiervoor alle beschikbare communicatiekanalen en pas je boodschap aan de doelgroep aan. Hou er rekening mee dat een heldere, eenvoudige boodschap iedereen pleziert.
Participatie
Betrekken jullie de patiënten, bewoners of cliënten bij de uitbouw van het gezondheidsbeleid?
Niet alle patiënten, bewoners of cliënten staan misschien te springen om gezondere maaltijden voorgeschoteld te krijgen, meer te bewegen of op bepaalde plaatsen niet meer te mogen roken. Om draagvlak te verwerven, betrek je de patiënten, bewoners of cliënten bij de uitwerking van het gezondheidsbeleid. Laat hen meedenken, mee praten, meewerken en mee beslissen waar en wanneer mogelijk. Dit is niet voor iedereen even makkelijk: drukke agenda, nog nooit zoiets gedaan … Ondersteun patiënten, bewoners of cliënten goed zodat ze graag willen betrokken zijn en hier meerdere kansen toe krijgen. Volg vooral dezelfde visie van participatie die jullie in het algemeen al hanteerden rond andere onderwerpen of acties. De patiënten, bewoners of cliënten worden mede-eigenaar van het gezondheidsbeleid en daar plukt iedereen de vruchten van: hun zelfvertrouwen krijgt een boost én het draagvlak voor het gezondheidsbeleid vergroot.
Samenwerken
Is er een goeie interne samenwerking? Werken jullie samen met externe partners?
Een gezondheidsbeleid uitrollen is een hoop werk, maar je staat er gelukkig niet alleen voor! Samenwerken met partners werkt motiverend, vergroot de kans op effectiviteit en geeft je bovendien inspiratie.
Al eens nagedacht over een samenwerking met andere organisaties of partners? Leer van elkaar en bouw samen aan een sterk gezondheidsbeleid binnen jullie netwerk, gemeente, eerstelijnszone, sectoraal overleg … Ga na wat de samenwerkingsmogelijkheden zijn met lokale partners (bv. het lokaal bestuur, sportclubs, jeugd(welzijns)werk ...) of handelaars. Samen sta je sterk. Ook via samenwerking met partners haal je deskundigheid binnen. Denk ook na over samenwerking met bezoekers, mantelzorgers en vrijwilligers.
Vergeet zeker ook de interne samenwerking met je collega’s niet. Denk bijvoorbeeld bewust na om je collega’s bij gezondheidsacties te betrekken, of misschien is er wel interesse voor het oprichten van een interne werkgroep rond gezondheid. Maar er hoeft geen aparte werkgroep rond gezondheid te zijn, je kan gezondheid ook een plaats geven op structurele overleggen, zodat er intern op deze manier afgestemd kan worden rond gezondheid.
Deskundigheid
Voelt het personeel zich deskundig om rond preventieve gezondheid te werken?
Haal het maximum uit je team. Je team beschikt ongetwijfeld al over heel wat deskundigheid die je kunt gebruiken om een succesvol preventief gezondheidsbeleid uit te bouwen. Heeft een van je collega’s al ervaring met het uitbouwen van een gezondheidsbeleid? Pols daar zeker eens naar. Neem een kijkje in het vormingsaanbod van Gezond Leven, VAD, Sensoa, EVV of Gezonde Mond. Of neem deel aan ervaringsuitwisselingen met andere organisaties. Niet enkel kennis over een bepaald gezondheidsthema is belangrijk uiteraard: misschien is er wel een collega die goed kan motiveren, participatieve trajecten met cliënten kan opzetten of goed is in duidelijke communicatie? Ook dat is noodzakelijke deskundigheid om een preventief gezondheidsbeleid te kunnen uitbouwen.
Leiderschap
Is er een verantwoordelijke voor het preventieve gezondheidsbeleid? Krijg je steun van de directie?
Het is belangrijk dat er een trekker of verantwoordelijke is voor het preventieve gezondheidsbeleid, die ook de steun en het mandaat krijgt van de directie om aan de slag te gaan. Deze verantwoordelijke of trekker moet alle betrokkenen aanspreken en richt best een werkgroep op. Uit pilootprojecten in de woonzorgcentra blijkt dat het effectief implementeren van een preventief gezondheidsbeleid valt of staat met het ‘mandaat’ dat de trekker krijgt, ook het mandaat van cliënten, patiënten, bewoners,… . Het is belangrijk om iemand vrij te stellen die de tijd krijgt om dit te trekken.
Tijd en middelen
Zijn er voldoende tijd en middelen om aan het gezondheidsbeleid te werken?
Een sterk gezondheidsbeleid vraagt tijd en middelen. Je wil iedereen betrekken en een draagvlak creëren bij zowel personeel, patiënten, cliënten, bewoners en hun omgeving, en dat vraagt dus veel inzet. Gezondheidsacties kosten vaak ook geld. Ga in gesprek met jouw directeur om de mogelijkheden in de werking te bekijken. Is er bv. budget voorzien voor het gezondheidsbeleid? Ga na bij de gemeente/stad/provincie of er subsidies zijn voor jouw werking.
Kan er iemand een paar uur per week vrijgesteld worden om aan het gezondheidsbeleid te werken? Idealiter is dit wel het geval. Zo liggen de slaagkansen van je preventieve gezondheidsbeleid veel hoger. Indien dit toch niet mogelijk is, ga op zoek naar andere manieren om de trekker of verantwoordelijke te ondersteunen: trek bv. een stagiair(e) voedingsdeskundige of gezondheidsvoorlichting aan. Ga na bij de gemeente/stad/provincie of er subsidies zijn gericht op zorg en welzijn.