Waarom werken aan gezondheid op school?
Een gezonde levensstijl is niet louter een individuele keuze. De keuzes van de leerlingen op je school worden minstens even hard beïnvloed door hun fysieke en sociale omgeving. Kinderen en jongeren brengen bovendien een groot deel van de dag op school door, dus de boodschap die de school uitzendt, valt niet te onderschatten.
Wist je trouwens dat gezondheid en onderwijs ook op andere vlakken sterk met elkaar verbonden zijn? Gezonde kinderen en jongeren behalen doorgaans betere resultaten en omgekeerd. Als school draag je dus mee de verantwoordelijkheid om aandacht te besteden aan gezondheidseducatie, een duidelijke regelgeving, een stimulerende inrichting van de school – zoals gratis water of een bewegingsvriendelijke speelplaats – en de zorg voor en begeleiding van leerlingen met bijzondere noden.
Maar er zijn nóg goede redenen om in te zetten op gezondheid op school. Ontdek ze in wat volgt!
Regelgeving over gezondheidsbeleid
Is een gezondheidsbeleid op school verplicht?
Vanaf 1 september 2018 is het gezondheidsbeleid een essentieel onderdeel van het beleid op leerlingenbegeleiding en dus ook verplicht.
De pijlers van het beleid op leerlingenbegeleiding zijn onderwijsloopbaan, leren en studeren, psychisch en sociaal functioneren en preventieve gezondheidszorg. De begeleiding vertrekt steeds vanuit een continuüm van zorg. In de fase van de brede basiszorg heeft de school een aanbod dat zich richt tot alle leerlingen. Zeker voor wat betreft het domein psychosociaal functioneren en preventieve gezondheidszorg situeert het gezondheidsbeleid van de school zich dus in deze fase.
Naast de decretale verplichting van het gezondheidsbeleid zijn er ook verschillende regelgevingen die zo’n beleid aanmoedigen. Dit zijn de belangrijkste:
Vlaams beleidsniveau
Regelgeving uit beleidsdomein onderwijs:
- De regelgeving met betrekking tot de eindtermen/ontwikkelingsdoelstellingen en VOETen in onderwijs
- De regelgeving met betrekking tot het rookverbod in onderwijsinstellingen en CLB
Regelgeving uit andere beleidsdomeinen:
- De regelgeving met betrekking tot de organisatie van de preventieve gezondheidszorg
- De regelgeving met betrekking tot de integrale jeugdhulp
- De regelgeving met betrekking tot milieu
Federaal beleidsniveau
- Welzijnswet
- De regelgeving met betrekking tot voedselveiligheid
- De regelgeving met betrekking tot rookverbod op het werk
Interessante studies over de gezondheid van jongeren
Benieuwd hoe het gesteld is met de gezondheid van onze jongeren? Onderstaande studies geven je een beeld van de stand van zaken.
Studie Jongeren en Gezondheid
De studie Jongeren en Gezondheid van de Universiteit Gent maakt deel uit van de internationale studie ‘Health Behaviour in School-Aged Children’ (HBSC), uitgevoerd onder toezicht van de Wereldgezondheidsorganisatie. De studie is gebaseerd op onderzoek bij schoolgaande jongeren en wordt elke vier jaar herhaald.
In de factsheets ontdek je alle relevante informatie over de gezondheid van Vlaamse jongeren. Meer informatie over deze studie (bv. internationaal rapport) is te vinden op http://www.jongeren-en-gezondheid.ugent.be/
Syntheserapport leerlingenbevraging
Sinds 2000 organiseert het Vlaams expertisecentrum voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD) een leerlingenbevraging over alcohol en andere drugs bij jongeren in het secundair onderwijs. Elk jaar bundelt het VAD haar inzichten in een syntheserapport. Lees alvast de resultaten van de leerlingenbevraging over drugbeleid op school voor het schooljaar 2015-2016.
Meer cijfers
Benieuwd naar meer studies en cijfers over de gezondheid van de Vlaming? Bekijk het bij de verschillende thema's op deze website.
Maak een einde aan de gezondheidsongelijkheid
Kwetsbare jongeren hebben door hun lagere socio-economische status veel minder kans op een goede gezondheid dan jongeren die uit een gezin komen dat hoger op de sociale ladder staat. Door kinderen en jongeren te motiveren om gezond te leven en als school zélf een gezonde leefomgeving te zijn, kun je die gezondheidsongelijkheid helpen verminderen.
Draag je steentje bij aan de gezondheidsdoelstelling
Het strategische plan ‘De Vlaming leeft gezonder in 2025’ focust op de implementatie van het gezondheidsbeleid in verschillende contexten, waaronder onderwijs. In het plan vind je niet alleen een algemene, overkoepelende gezondheidsdoelstelling, maar ook een specifieke voor de tak onderwijs.
Overkoepelende gezondheidsdoelstelling
In 2025 leeft de Vlaming gezonder door gezond te eten, zittend gedrag te mijden, voldoende te bewegen, gezonder met alcohol om te gaan en tabak en drugs af te zweren.
Subdoelstelling voor de setting onderwijs
Tegen 2025 voert 80% van de basisscholen en 80% van de secundaire scholen een preventief gezondheidsbeleid dat aan minimale kwaliteitscriteria voldoet. De minimale kwaliteitscriteria zijn de succesfactoren voor een gezondheidsbeleid op school. Deze worden voorgesteld in het spinnenweb gezondheidsbeleid.
Werk mee aan het actieplan Hoog tijd voor geZONtijd
Hoog tijd voor geZONtijd is een initiatief van de minister van Onderwijs, de minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport en de minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Met dit actieplan willen ze het Vlaamse Onderwijs letterlijk en figuurlijk in beweging brengen.
Het actieplan zet een aantal belangrijke thema’s in de kijker:
- Beweging en sport
- Beweegvriendelijke schoolsportinfrastructuur
- Voeding en eetgedrag
- EHBO en reanimatie
Draag bij aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen
In september 2015 keurden de Verenigde Naties de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen of Sustainable Development Goals (SDG’s) goed. Het doel is om van onze wereld een gezondere en betere plek te maken voor alle mensen. Alle landen in de wereld werken samen om deze doelen tegen 2030 te bereiken. Ook scholen kunnen hun steentje bijdragen en het goede voorbeeld geven.
Benieuwd naar de concrete rol van het onderwijs in de SDG’s? Bekijk dan zeker onderstaande links.
