Waarom is bewegen gezond en lang stilzitten niet?
Waarom is voldoende bewegen belangrijk?
Bewegen is bevorderlijk voor lichaam en geest. Welke leeftijd je ook hebt.
Baby’s, peuters en kleuters (0 t.e.m. 5 jaar)
Waarom is bewegen zo gezond voor de allerjongsten onder ons? Om héél veel redenen. Genoeg beweging:
- zorgt voor een gezonder gewicht
- verbetert de motoriek
- zorgt voor een sterkere ontwikkeling van de hersenen
- verbetert de sociale vaardigheden en interactie met anderen
- versterkt het mentaal welbevinden
En ja dat lees je goed: bewegen heeft niet alleen voordelen voor de fysieke gezondheid!
Genoeg bewegen, beperkt stilzitten én voldoende slapen is een gouden combinatie voor een gezonde, goede groei. Als een kind die gezonde gewoontes al op piepjonge leeftijd eigen maakt, plukt hij of zij daar een leven lang de vruchten van. Want: jong geleerd, is oud gedaan.
Kinderen en jongeren (6 t.e.m. 17 jaar)
Voldoende bewegen levert kinderen en jongeren heel wat op. Het:
- houdt hun gewicht beter onder controle
- versterkt hart, longen, spieren en botten
- verbetert de bloeddruk en bloedwaarden
De voordelen uiten zich niet alleen op lichamelijk vlak. Kinderen en jongeren die niet blijven stilstaan, krijgen dit er nog bij:
- betere nachtrust
- sterker ontwikkelde hersenen
- betere sociale vaardigheden
- knappere schoolresultaten
- minder kansen op depressie: ze voelen zich beter in hun vel
Kinderen en jongeren met ADHD of een verstandelijke beperking blijven best in beweging. Want als ze voldoende bewegen, genieten ze alle voordelen die je hierboven leest. Plús de volgende éxtra’s:
- Bewegen helpt kinderen met een verstandelijke beperking om goed te functioneren.
- Het zorgt dat kindjes met ADHD aandachtiger kunnen zijn.
- Het verbetert de sociale vaardigheden van kinderen en jongeren met ADHD.
Volwassenen en 65-plussers
Volwassenen en ouderen die voldoende bewegen, geven zichzelf het mooiste cadeau. De voordelen ervan zijn amper bij te houden! Als je genoeg beweegt, loop je minder kans op kankers en dementie, hart- en vaatziekten en diabetes type 2. En je trakteert jezelf ook op:
- een betere concentratie én beter geheugen
- betere bloeddruk
- een gezonder gewicht
Da’s niet alles. Een actief leven betekent ook:
- een betere nachtrust
- minder kans op depressie en angstgevoelens: je voelt je beter in je vel
- een langer zelfstandig en kwaliteitsvol leven
En de voordelentrommel is nog niet uitgeput. Want onderzoek toont aan dat regelmatig bewegen je immuunsysteem versterkt tegen overdraagbare infectieziektes. Géén detail in coronatijden!
Bij ouderen specifiek zorgt beweging ook:
- een beter fysiek functioneren
- sterkere botten
- een beter evenwicht
- minder valongelukken
En het werkt als middel tegen sarcopenie (verlies van je spiermassa en spierfunctie)! Je zou voor minder uit je stoel springen, niet?
En wat bij een beperking of chronische ziekte?
Volwassenen en ouderen die met een aandoening kampen en voldoende bewegen, mogen rekenen op dezelfde voordelen als hierboven. Maar er zijn ook nog éxtra voordelen. Beweging:
- verbetert het geheugen bij multiple sclerose, schizofrenie, de ziekte van Parkinson en na een beroerte
- is gunstig voor het dagelijkse functioneren bij de ziekte van Parkinson, na een beroerte, bij een verstandelijke beperking en bij dwarslaesie
- verhoogt de levenskwaliteit bij zware depressie
- zorgt voor minder pijn bij dwarslaesie
Ook volwassenen en ouderen met een chronische ziekte doen er goed aan te bewegen. Want een actief leven:
- is gunstig voor het dagelijkse functioneren bij een te hoge bloeddruk
- verhoogt de levenskwaliteit, zorgt voor een langer leven en vertraagt het ziekteverloop bij een te hoge bloeddruk en diabetes type 2
- maakt het lichaam fitter en neemt angst en depressie weg bij hiv
- verkleint de kans op terugkeer of nieuwe vorm van kanker
Zwangere en pas bevallen vrouwen
Bewegen is supergoed voor wie een kindje draagt of niet lang geleden bevallen is. Want beweging:
- zorgt voor een gezonder gewicht voor mama én ongeboren kindje
- verbetert de bloeddruk
- verkleint de kans op een postnatale depressie
- vermindert de kans op complicaties tijdens de bevalling en bij het pasgeboren kind
- zorgt voor een betere nachtrust
- verkleint de kans op hart- en vaatziekten en kankers
- vermindert het risico op zwangerschapsdiabetes en zwangerschapsvergiftiging
Waarom zit je het best niet te lang stil?
Waarom bewegen zo gezond is, lees je hierboven. Nu moet je wel weten dat in heel dat beweegplaatje ook je zitgedrag belangrijk is. Want misschien beweeg jij wel genoeg volgens de aanbevelingen, toch kan het zijn dat nog je té veel zit. En da’s een gemiste kans. Want er zijn ook héél wat voordelen aan minder lang stilzitten. Voor iedereen.
Voordelen van minder lang stilzitten
Alle kinderen en jongeren die niet te lang aan één stuk stilzitten, krijgen daar heel wat voor in de plaats. Want ze:
- hebben een gezonder gewicht
- bebben betere bloeddruk en -waarden
- ontwikkelen betere sociale vaardigheden
- slapen beter
Én ze versterken hun hart, longen, spieren en botten! Je zou voor minder een gat in de lucht springen.
Zijn alleen kinderen en jongeren gebaat bij minder lang stilzitten? Bijlange niet. Ook alle volwassenen, ouderen en zwangere en pas bevallen vrouwen winnen op veel vlakken als ze die zetel of stoel meer links laten staan. Ze
- hebben minder kans op kanker, hart- en vaatziekten en diabetes type 2
- kunnen genieten van een langer zelfstandig en kwaliteitsvol leven
- slapen beter
Dé gouden tip tegen een ‘zitgat’?
Die is tweeledig: zit géén uren aan een stuk stil én onderbreek je zitmomenten regelmatig. En voor dat onderbreken moet je geen baanbrekende toeren uithalen: gewoon even rondstappen, een glas water halen, dat kader aan de muur even schuin hangen om het bij je volgende beweegpauze weer mooi recht te hangen: zo makkelijk is het.
Wat gebeurt er eigenlijk in mijn lijf als ik urenlang stilzit?
Daar hebben we een antwoord op! En daarvoor namen we heel wat (inter)nationale studies onder de loep. De belangrijkste bevindingen serveren we in een overzichtelijk rapport. De grote lijnen vind je hieronder.
Zit je lang stil? Dan hoeven je spieren niet te werken, ze gaan te lang ‘in slaapmodus’. Gevolg: je metabole processen verlopen niet zoals het moet. Onder meer je vetafbraak wordt afgeremd, en dat wil je niet. Om het halfuur rechtstaan en rondstappen is dus de boodschap. Zo schieten je spieren wakker, en da’s een zegen voor je lichaam. Ook je mentale gezondheid vaart trouwens wel bij die beweegmomentjes.
‘Ik zit bijna de hele dag ononderbroken stil, maar ’s avonds compenseer ik dat door een halfuurtje stevig te stappen.’ Jammer maar: zo werkt het niet. Onderzoek bij volwassenen toont aan dat je het negatieve effect van lang stilzitten niet wegwerkt met een portie beweging achteraf. Toch niet als je je beperkt tot de wekelijkse aanbevolen hoeveelheid van 150 minuten beweging van matige intensiteit. Beweeg je elke week minstens 300 minuten matig intensief? Dán pas kun je de gezondheidsrisico’s lang stilzitten wel neutraliseren.
Mag je bewegen in vervuilde lucht?
Is bewegen in vervuilde lucht óók nog gezond? Wel, je hoeft het alleszins niet te laten. De gezondheidswinst van stappen en fietsen is veel groter dan de mogelijke risico’s. En mooi meegenomen: als je de auto vermijdt, vervuil jij alvast de lucht niet.
Bewegen langs drukke wegen is dus niet erg. Blijf dat gerust doen, om je bijvoorbeeld snel naar het werk of de school te verplaatsen. Stap of fiets je in je vrije tijd? Geef dan de voorkeur aan de iets rustigere – groene – wegen. Je ademt er sowieso minder stofdeeltjes in en ontspant gemakkelijker in dat rustgevende decor.
Waarom is slaap zo essentieel voor baby’s, peuters en kleuters?
Voldoende bewegen en niet te lang aan één stuk stilzitten is essentieel voor jonge kindjes. Maar dat is hun slaap evenzeer, want goed en veel schaapjes tellen, biedt belangrijke voordelen. Kindjes die genoeg slapen en dutjes doen:
- kennen een gezondere groei
- hebben een sterkere ontwikkeling van de hersenen
- controleren hun gevoelens beter
En ook voor mama’s en papa’s zijn goed slapende kinderen een droom: ze liggen er dan zelf minder wakker van. (Dat hopen we toch.)
Downloads
- Voordelen van bewegen en minder lang stilzitten 0-5 jr
- Voordelen van Slaap 0-5jr
- Voordelen van beweging:
- Voordelen van minder lang stilzitten
