Gewicht en gezondheid betekenen niet hetzelfde. Iemand met overgewicht of ondergewicht kan een gezonde leefstijl hebben of net niet. Daarom is het belangrijk op om individueel niveau in gesprek te gaan en ook ruimer te kijken dan het gedrag van iemand.

Wie doet dit al?

Verschillende jeugdhulporganisaties hebben een diëtist in huis: hij of zij wordt bijvoorbeeld ingeschakeld om op te treden bij obesitas of andere gewichtsproblemen. In sommige organisaties wordt ook het advies van de diëtist gevraagd om het menu op te stellen voor de hele groep, voor het kamp …

Bij MFC De Hagewinde in Lokeren komt er in de vrijetijdsclub af en toe een activiteit rond gezonde voeding en dranken aan bod. Daar werkt een opvoedster die ook voedingsconsulent is.

In Cantel van vzw Cirkant in Turnhout waait sinds kort een gezondere wind. De begeleiders merkten dat sommige jongeren er wat kilo’s aankwamen. Ze vroegen zich af of hun aanpak oké was. Zeker omdat enkele jongeren kwamen vertellen dat ze zich onzeker voelden over hun gewicht en vroegen wat ze eraan konden doen. Het initiatief om gezonder te eten kwam ook deels van de jongeren zelf. “Als een diëtist komt zeggen dat snoepen zo slecht is voor de gezondheid, dan gaan ze dat sneller aannemen. Onze jongeren stonden er niet bij stil dat je echt ziek kan worden van slechte voeding.”

Tot wat leidt dit?

  • Inzicht in oorzaken van over- en ondergewicht
  • Handvaten om over- of ondergewicht aan te pakken
  • Voorkomen van gewichts- en eetproblemen

De kunst van extra ondersteuning:

Enkele tips uit de praktijk om kinderen, jongeren en gezinnen te ondersteunen.

  • Eetexpert vzw kan helpen uitzoeken of er sprake is van onder- of overgewicht. Deze webpagina geeft ondersteuning om in te schatten of het gewicht van een kind past bij zijn/haar leeftijd, geslacht, lengte en etnische origine.
  • Het is belangrijk om niet enkel te werken naar mensen met over- en ondergewicht. Er is zeker begeleiding en ondersteuning voor hen nodig, maar die is extra. Ook andere kinderen, jongeren en gezinnen hebben ondersteuning nodig om gezond te eten. Zo voorkom je vaak ook dat er over- en ondergewicht ontstaat.

“Er wordt dikwijls pas aan gezondheid gewerkt als er zich problemen voordoen, en dat is er fout aan. Bij ons ontstaat er dan een werkgroep ‘obesitas’ en een werkgroep ‘anorexia’, en niet rond gezonde voeding.”

(medewerker medische dienst, MFC)

  • Bekijk of jullie netwerk ook inzetbaar is voor de mensen rondom de kinderen, jongeren en gezinnen die bij jullie begeleid worden. Zo kan een contextbegeleider eventueel binnen het netwerk een warme doorverwijzing doen voor een (groot)ouder en heeft dit effect op de mentale, fysieke en sociale gezondheid van het begeleide gezin/kind.
  • Wil je op een goede manier inspelen op over- of ondergewicht? De oorzaken zijn veel ruimer dan ‘te veel/weinig eten en bewegen’. Heel wat factoren kunnen onze energiebalans verstoren. Eetexpert maakte een overzichtstabel van biologische, psychische en sociale risicofactoren voor eet- en gewichtsproblemen. Ga samen met een professional na of en hoe jullie die oorzaken kunnen neutraliseren of bijsturen. Deze materiaalfiche geeft handvaten voor hoe je beschermende factoren kan inbouwen en risicofactoren kan bijsturen. Denk daarbij deels aan factoren die je als organisatie/gezin bepaalt. Zoals portiegrootte, beschikbaarheid van fastfood, toegankelijkheid van groene ruimtes … Denk ook deels aan wat buiten jullie om gebeurt zoals winkels in de buurt, productprijzen ... Zo leg je de verantwoordelijkheid bij het geheel in plaats van bij het individu.
Extra ondersteuning bij over en ondergewicht GM
Residentieel (verblijf)
Semi-residentieel (ambulant)
Thuiscontext (mobiel)
Voeding
Kind/jongere
Zorg en begeleiding
0-3 jaar
3-6 jaar
6-13 jaar
13-18 jaar
18-25 jaar