Gestructureerde keuze
Laat je sommige kinderen kiezen, dan is het - minstens voor even - elke dag choco, pizza en andere ongezondere opties. Laat je hen helemaal niet mee beslissen, dan volgen er vaak discussies, geklaag, traantjes en kwaadheid. Is er dan een middenweg? Ja!
Een gestructureerde keuze geeft kinderen en jongeren zelf grip op het menu, en geeft tegelijk ook een plaats aan de bezorgdheden van diegene die de maaltijd maakt (Kan ik het kopen? Is het gezond? …). Bij een gestructureerde keuze laat je kinderen en jongeren kiezen tussen enkele (2 of 3) vooraf bepaalde opties. Je kiest zelf waar je de gestructureerde keuze op toepast.
Wie doet het al?
Een jeugdhulporganisatie die deelnam aan onze vorming Gezonde Kost laat kinderen en jongeren per week warme maaltijden kiezen uit een receptenmap. Elke maaltijd heeft een kleurcode en ze mogen per week een aantal maaltijden met groene code (= meest gezonde gerechten, bv. vegetarisch, wit vlees en vis)kiezen, en een kleiner aantal met rode en oranje codes (= minder gezonde gerechten, bv. kant-en-klaar, rood vlees).
Tot wat leidt dit?
Keuze aanbieden bevredigt de menselijke basisbehoefte aan autonomie en werkt daardoor motiverend. Door een keuze over voeding mogelijk te maken, geef je kinderen en jongeren de kans om een zekere mate van hun identiteit uit te drukken (wat ken ik, wat lust ik, wat wil ik proeven, vind ik een leuk woord, ziet er lekker uit …) zonder dat ze een enorme verantwoordelijkheid moeten voelen door te kiezen.
Gestructureerde keuze op zijn best
Enkele tips uit de praktijk:
- Gestructureerde keuze pas je niet op alles toe, kiezen is immers ook een mentaal belastende activiteit. Je kan kinderen en jongeren laten kiezen over een voedingsmiddel. Bijvoorbeeld: “We eten vandaag gekookte aardappelen, kipfilet en ofwel broccoli ofwel wortelen”. Of je laat ze de menu samenstellen door drie opties te geven waaruit ze kunnen kiezen. Bijvoorbeeld: “Je kan kiezen of we maandag vol-au-vent met kroketten en salade eten of ovenschotel van rode biet en gehakt of ratatouille”.
- Stel alle gezonde keuzes even aantrekkelijk voor. Zo geef je kinderen en jongeren de oprechte keuze tussen twee evenwaardige alternatieven.
- Bij minder bekende groenten kan je een extra woordje uitleg geven en een proevertje of foto geven. Dat Yacon een zoete smaak heeft is belangrijk om te weten. Er eens van proeven is een grote meerwaarde en een foto zorgt voor herkenning aan tafel.
- Heb je moeite om telkens twee opties te bedenken? Neem de seizoenskalender bij de hand en kies twee groenten die deze maand geoogst worden. Beter voor de portemonnee en het brengt gegarandeerd variatie doorheen het jaar!
