Gevecht- en verdedigingssport

Wie doet het al?

• De 20-jarige Simon is vrijwilliger bij La Strada in Jeugdzorg Emmaüs. Hij werkt er van maandag tot vrijdag en organiseert ateliers met de jongeren. Omdat hij houdt van sport, geeft hij vaak een sportatelier, zoals capoeira: “The fact that a lot of youngsters from different ages are here together is difficult, they are all into different stuff so sometimes there’s a confrontation. There’s one day I’ll never forget, there was a fight and one guy of 15 years old was acting out. In the end I gave a session around capoeira with the group and that solved everything.” Ivàn uit Spanje gaf er een atelier over boksen.
• De Gentse club Boxing WOEST werkt samen met BiJeVa vzw, vzw Jong, de gemeenschapsinstelling in Ruiselede en MFC Wagenschot om zomerkampen, groepslessen, sportdagen … te organiseren.
• De gemeenschapsinstelling De Kempen, campus De Markt deed een boksproject in Mol (Slagkracht). Het ging om twaalf bokssessies van telkens drie uur op vrijdag. Er waren twee bokscoaches voor twee leefgroepen. Er was elke keer een voorbereidend overleg en nabespreking, met als laatste sessie een toonmoment, info over boksmogelijkheden in de regio en een gezonde snack.
• In Nederland brengt Judo Bond Nederland (JBN) de judosport naar de zorgsector. De bond doet dit samen met zorginstellingen, het Bureau Jeugdzorg en de MOgroep.
• De 20-jarig Sarah woont in een kleinschalige wooneenheid en vertelt over hoe ze sportkriebels kreeg: “Ze (de begeleiders, nvdr) hebben mij geholpen om naar buiten te gaan, om dingen te doen. Om sociale dingen te doen. Ze hebben mij naar de kickboks gebracht zodat ik kan sporten.”
• Goju Karate Laakdal richtte een inclusieve karateclub op. Alle jongeren zijn er welkom, ongeacht hun beperking of situatie. Er is een apart aanbod voor G-sporters, maar ze kunnen ook aansluiten bij reguliere trainingen als ze dat graag willen.

Enige nuance

Sport wordt alsmaar meer beschouwd als een manier om bepaalde competenties te verwerven. Denk maar aan sociale inclusie, probleemoplossend vermogen, communicatievaardigheden … Dat kan énkel als sport georganiseerd wordt als een expliciete ervaringsgerichte leercontext, waarbij deelnemers worden gestimuleerd om achteraf kritisch te reflecteren over hun eigen leerervaringen en over hoe die ook buiten de sport nuttig kunnen zijn.

Het idee om boksen in te zetten als een therapeutische, gezondheidsgerichte of sociaalpedagogische interventie is niet nieuw, maar blijft een onderbenut én vaak ook onbekend terrein. Wil je positieve effecten zien wat het verwerven van bepaalde competenties betreft, dan zijn er enkele voorwaarden volgens het Nederlands Instituut voor Vechtsport en Maatschappij:

• Focus op de mogelijkheden in plaats van op de problemen van jongeren uit de jeugdzorg: werk vanuit een positieve insteek aan gedragsdoelen.
• Benut de intrinsieke kracht van vechtsport: leren incasseren, duidelijke regels en structuren, respectvolle omgang en cultuur, hoge (pedagogische) kwaliteit door inzet van goed opgeleide professionals.
• Voorkom vrijblijvendheid door zowel sportscholen als jeugdzorgaanbieders harde voorwaarden te stellen voor deelname en wederzijdse verwachtingen te verduidelijken.
• Zet deskundige, capabele en pedagogisch sterke vechtsporttrainers in door zorgvuldige screening, goede scholing (inclusief reflectie en intervisie) en periodieke toetsing van kennis en kunde in de praktijk.
• Zorg voor organisatorische verankering van vechtsport binnen de jeugdzorginstelling: ga voor een zorgvuldige selectie van deelnemers en samenstelling van groepen, en stel voldoende coördinatie- en begeleidingsuren ter beschikking.
• Bied vechtsport in de jeugdzorg aan als een volwaardig product met een duidelijk doel en heldere opzet voor een goed afgebakende doelgroep.

Plek in de gezondheidsmatrix

Ontdek op welke strategieën en doelgroepen van de gezondheidsmatrix deze actie focust!