De nieuwe voedselconsumptiepeiling: hoe (on)gezond eten de Belgen écht?

De cijfers van de voedselconsumptiepeiling tonen niet alleen dat slechts een kleine minderheid van de Belgen eet wat goed voor hen is, ze geven ook aan waar kansen liggen om gezonder te eten. Daarom zullen we de adviezen bij de voedingsdriehoek toetsen aan deze nieuwe informatie, en waar nodig actualiseren en nieuwe accenten leggen.

Wat blijkt uit de voedselconsumptiepeiling?

We zien (lichte) verbeteringen in de consumptie van voedingsmiddelen in de blauwe, donkergroene en groene zone van de voedingsdriehoek:

• We eten méér groenten dan tien jaar geleden, maar nog altijd te weinig. Minder dan 1 op de 10 Belgen haalt de aanbeveling van minstens 300 gram per dag. Gemiddeld eten de Belgen 160 gram groenten per dag.

• Voor fruit ligt de gemiddelde dagelijkse consumptie van de Belgen op 123 gram (ongeveer een appel of twee kiwi’s). Kinderen van 3 tot 10 jaar (139 gram) en 65-plussers (152 gram) doen het gemiddeld iets beter, maar ook zij halen de aanbevolen 250 gram per dag niet. 10% van de Belgen haalt de aanbeveling wel.

• Belgen drinken gemiddeld 176 milliliter meer water dan tien jaar geleden, ongeveer een klein glas dus. Er zijn ook iets meer Belgen die de aanbeveling van minstens een liter water per dag halen: zo’n 37%.

Peulvruchten, noten en volkoren granen staan nog te weinig op het menu:

• Zo eet 30% van de Belgen nooit peulvruchten zoals linzen, kikkererwten of tofu.

• De gemiddelde Belg eet amper ongezouten noten: slechts 2 gram per dag! En dat terwijl zo’n 20 à 30 gram per dag (een handjevol) wordt aanbevolen, onder andere voor je hart en bloedvaten.

• Amper 1% van de bevolking haalt de minimumaanbeveling van 125 gram volkoren granen per dag. Wanneer bruin brood en meergranenproducten worden meegerekend, neemt het percentage wel toe tot 8%.

We eten nog te veel producten uit de rode bol:

• Belgen zijn verzot op charcuterie. Meer dan 9 op de 10 eten meer dan de richtlijn van maximaal 30 gram bewerkt rood vlees per week, met een gemiddelde wekelijkse inname van 189 gram (meer dan zes keer zo veel als aanbevolen).

• Ook gesuikerde dranken - waar je liefst zo weinig mogelijk van drinkt - blijven populair, vooral bij mannen. Gemiddeld drinken de Belgen ongeveer een half glas (129 milliliter) per dag.

• Hoewel de inname van bewerkt vlees, gesuikerde dranken en alcohol nog steeds te hoog is, is binnen deze categorieën toch een lichte daling vastgesteld tegenover tien jaar geleden. De boodschap blijft om de consumptie van deze voedingsmiddelen zo veel mogelijk te beperken.

Wie graag alle cijfers in detail doorneemt, het rapport van Sciensano vind je hier.

Nieuwe aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad

De eetgewoontes van de Belg werden meteen naast de kersverse voedingsaanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad gelegd. Hiervoor werd gekeken naar de mate waarin de consumptie van bepaalde voedingsmiddelengroepen een positieve of negatieve invloed heeft op het ontstaan van veel voorkomende aandoeningen. Dit resulteerde in een aantal kernboodschappen, gerangschikt naargelang hun belang en invloed op de gezondheid. In de top tien: eet meer volle granen, peulvruchten, ongezouten noten, fruit en groenten. Maar ook: eet minder zout, bewerkt en rood vlees, en drink zo weinig mogelijk alcohol en gesuikerde dranken. Die tips liggen nog steeds helemaal in lijn met de principes van de voedingsdriehoek, die Gezond Leven sinds 2017 hanteert. De voedingsdriehoek is en blijft dan ook het visuele kompas voor gezonde voeding in Vlaanderen. De vorm, opbouw en onderliggende principes veranderen niet. Wel zullen we de aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad meenemen om eventueel nieuwe accenten of aangepaste hoeveelheden in de voedingsdriehoek te verwerken.

Wie graag alle aanbevelingen in detail doorneemt, het rapport van de Hoge Gezondheidsraad vind je hier.

Een voedingsdriehoek die mee evolueert

De combinatie van de nieuwe cijfers en aanbevelingen biedt een helder overzicht van waar we vandaag staan en waar we naartoe kunnen. Of je nu al bewust bezig bent met gezond eten, of net je eerste stap zet: deze inzichten geven houvast voor wie met zijn gezondheid aan de slag wil. Tegelijk maken deze resultaten duidelijk dat we met een eenzijdige focus op het veranderen van individueel eetgedrag niet voldoende vooruitgang boeken. Gezonde keuzes vragen meer dan kennis en goede bedoelingen: ze vragen om een samenleving die die keuzes actief ondersteunt. Daarom blijven we het belang benadrukken van een krachtig beleid dat gezonde eetgewoonten niet alleen aanmoedigt, maar ook structureel mogelijk maakt. Denk aan maatregelen zoals betaalbare gezonde voeding, duidelijke etikettering, een kritische blik op voedingsmarketing en een omgeving die gezond eten vanzelfsprekend maakt. Meer dan de eigen verantwoordelijkheid voor voedingskeuzes, verdient ook de context waarin we eten blijvende aandacht, zodat de gezonde keuze niet alleen de juiste, maar ook de gemakkelijkste keuze wordt.