“Gezond eten is zoveel meer dan weten wat gezonde voeding is”

“Er wordt vaak verondersteld dat mensen niet precies weten wat gezonde voeding is, waardoor sommige gezondheidsprofessionals eenzijdig aan die kennis gaan werken”, zegt voedingsexperte dr. Jolien Plaete. “Zo kijken diëtisten bijvoorbeeld naar het eetdagboek van hun cliënt en vertellen hen wat gezonder kan. Maar er speelt zoveel méér mee als je eetgedrag wil veranderen. In deze e-learning geven we aan met welke factoren je allemaal kan rekening houden als je iemands eetgedrag gezonder en milieuverantwoord wil maken. Welke hefbomen en knelpunten zijn er waardoor mensen al dan niet gezonder gaan eten? Aan de hand van het Gedragswiel willen we daar een compleet beeld van schetsen.”

Op welke manier?

“We werken met 3 blokken: drijfveren, competenties en context of de voedselomgeving. Competenties zijn in dit geval voedselvaardigheden. Dat kan gaan over het kunnen koken van een gerecht, maar evengoed over kunnen plannen, een weekmenu en een boodschappenlijst kunnen opstellen. Bij de drijfveren vraag je je af waaróm iemand gezonder wil gaan eten. En dat is niet altijd omdat het goed is voor je lichaam. Ook het milieu en dierenwelzijn kunnen een reden zijn. Als professional is het wel zo handig om te weten op welke drijfveer je moet inspelen om iemand gemotiveerd te krijgen en te houden.”

Ook de context komt aan bod, zeg je. Waarom is die zo belangrijk?

“Omdat gezond eetgedrag geen individuele verantwoordelijkheid is. Er spelen ook ontzettend veel omgevingsfactoren mee. Denk bijvoorbeeld aan het beschikbare aanbod in verschillende settings, zoals op school, op het werk of in het station. De ongezonde keuze is vandaag helaas veel toegankelijker dan de gezonde. Een andere omgevingsfactor is de prijs van gezonde voeding. Als diëtist kan je allerlei voedingsmiddelen aanraden, maar als je patiënt de kosten daarvan te hoog vindt, moet je dat wéten zodat je daar mee verder kan. Daarom wijzen we in de e-learning ook door naar tips om budgetvriendelijk te koken.”

Waarom is het soms zo moeilijk om gezond eetgedrag te stellen?

“Omdat mensen niet altijd goed weten welke factoren allemaal van belang zijn. Neem nu de drijfveren. Je hebt automatische en reflectieve drijfveren. De reflectieve zijn heel bewust: ‘Ik eet gezond omdat het goed is voor het milieu’, ‘Ik eet gezond omdat ik diabetes heb’. Maar stress en gewoontegedrag zijn voorbeelden van automatische drijfveren. En daar zijn we ons veel minder van bewust. Daar spelen we ook op in in de e-learning. Ook het ontbreken van voedselvaardigheden kan een drempel zijn. Een goed voorbeeld hiervan zijn peulvruchten. Mensen eten ze te weinig omdat ze niet goed weten hoe ze te bereiden.”

Wie moet deze e-learning zeker volgen?

“Alle professionals die aan de slag gaan met mensen om hun eetgedrag te veranderen. We richten ons zowel op diëtisten die individueel bekijken wat de knelpunten en hefbomen zijn om hun cliënt richting gezond en milieuverantwoord eetgedrag te sturen, als op cateraars die via bijvoorbeeld nudging hun cliënteel onbewust willen leiden naar gezonde keuzes. Maar deze vorming is evengoed bedoeld voor beleidsmakers die iets willen en kunnen veranderen in de voedselomgeving.”

Waarom zal deze vorming hun werk makkelijker maken?

“Omdat het hen een bredere kijk biedt op het hoe, wat en waarom van gezond eetgedrag. Veel diëtisten zijn tegenwoordig bezig met gewoontes doorbreken, omgaan met stress, … Zo wordt de invloed van de omgeving soms wel eens vergeten. Met deze e-learning krijgen ze het hele plaatje en kunnen ze het gesprek aangaan met hun cliënt om zo drempels te ontdekken die ze anders misschien niet zouden opmerken. Pas als je met alles rekening houdt, kan je tot een langdurige gedragsverandering komen. Weet ook dat de lijst van factoren in de e-learning niet exhaustief is. In jouw praktijk kunnen er nog altijd andere specifieke aspecten opduiken die belangrijk zijn in die gedragsverandering.”

Wat maakt deze e-learning anders dan gelijkaardige vormingen op de markt?

“Wij vertrekken bij alles wat we doen vanuit gedragsinzichten. De toepassing van het Gedragswiel maakt het verschil: dat is een heel bevattelijk model om alle factoren van gedragsverandering uit te leggen. Daarnaast vind ik het ook belangrijk dat er bij elke factor verwezen wordt naar het soort actie dat je daaraan kan koppelen en naar de materialen die Gezond Leven daarvoor al ter beschikking heeft. Plannen is bijvoorbeeld een essentiële voedselvaardigheid dus verwijzen we door naar mijngezondleven.be waar je hulp krijgt om een persoonlijk actieplan te maken.”

Welke reacties heb je al gekregen op deze vorming?

“Dat het een heel volledige e-learning is, die het makkelijker maakt om termen als ‘voedselvaardigheden’ en ‘drijfveren’ te vatten. Professionals vinden dat deze vorming een extra dimensie geeft aan het begrijpen van de persoonlijke situatie van mensen en hoe die een invloed heeft op hun eetgewoonten en voeding. Het laat hen nadenken over dingen waar ze misschien anders niet bij zouden stilstaan. Ook het feit dat we de link leggen naar concrete tips en bestaande materialen wordt erg gewaardeerd.”

Tot slot, met welke tip moeten professionals zeker aan de slag?

“Zoom niet in op 1 factor, maar bekijk het hele verhaal, zodat je verschillende hefbomen hebt om te komen tot een gedragsverandering op lange termijn.”

Interesse in deze vorming? Schrijf je dan hier in. Wil je weten welke vormingen we nog in de aanbieding hebben? Neem dan een kijkje op de Gezond Leven Academie.