Gezonde voeding? Maak het niet te ingewikkeld

Gezond leven en eten lijkt moeilijker dan ooit, tenminste als je kijkt naar het aantal tegenstrijdige adviezen hierover. Lange tijd werden vetten gebrandmerkt als boosdoener nummer één in de ontwikkeling van welvaartziekten. Tegenwoordig stelt men suiker en koolhydraten verantwoordelijk voor obesitas en andere ziekten. Cortvriendt en Naessens zitten met hun nieuw boek ‘Puur en Lichter’ op die laatste lijn.

Verwarring troef

Voor de gezondheidsbewuste consument is het allemaal verwarrend. Zijn vetten nu goed of slecht? Hoeveel mag ik ervan eten? En wat met pasta en brood, die bevatten veel koolhydraten en mogen we om die reden ook niet meer eten? De adviezen schieten alle kanten uit en jagen bepaalde consumenten richting extreme diëten. 

Wat opvalt in het debat over gezondheid is de obsessieve aandacht voor begrippen als calorieën, vetten, vezels en vitamines. Probleem voor de consument: het zijn weinig tastbare begrippen waarmee je moeilijk aan de slag kan. Wie kan zijn of haar dagelijkse vet- of suikerinname correct opvolgen en inschatten?  

Appelsap vs. appel

Bovendien schiet gezondheidsadvies op niveau van die voedingsstoffen tekort. Het effect van een voedingsmiddel als geheel op je gezondheid is altijd groter dan de som van de nutriënten die het bevat. Ook de manier waarop suikers, vetten en andere nutriënten vervat zitten in een voedingsmiddel, speelt een belangrijke rol. Net zoals de interactie tússen verschillende voedingsmiddelen en de fysieke structuur van het voedsel. Voedingsmiddelen kunnen een gelijkaardige nutritionele samenstelling hebben, maar toch een ander effect op je gezondheid. Een appel eten is iets anders dan het sap van die appel drinken. 

Meer adviezen, meer overgewicht

De wildgroei aan adviezen rond vet, suiker en andere voedingsstoffen ging de laatste decennia hand in hand met een gestage groei van personen met overgewicht. Het een leidt niet per se tot het andere, maar wat wel vaststaat is dat onduidelijk voedingsadvies obesitas geen halt toeroept. 

Voedingswetenschappers onderzochten het effect van suiker en vet op onze gezondheid maar vergaten dat suiker en vet deel uitmaken van een voedingsmiddel, en een voedingsmiddel van een ruimer eetpatroon. Alleen focussen op calorieën en individuele nutriënten hielp ons amper vooruit. Het negeert het belang van voedingsmiddelen in hun geheel en het ruimere eetpatroon.

Voedingsdriehoek als kompas

Als Vlaams Instituut Gezond Leven bekijken we het ruime plaatje van voeding en eetgedrag, en geven we precies rond die laatste aspecten advies. De nieuwe, omgekeerde Voedingsdriehoek weerspiegelt mooi het effect van diverse voedingsmiddelen op je gezondheid. 

De driehoek stelt drie eenvoudige uitgangspunten voorop:

1. Eet in verhouding meer plantaardige dan dierlijke voeding. De meeste Vlamingen eten te veel vlees en te weinig groenten, fruit, volle granen, peulvruchten en noten – plantaardige voeding vol vezels dus. Wie vooral plantaardige voeding eet, biedt zijn lichaam de beste garanties op een goede gezondheid.  
2. Vermijd ultrabewerkte voeding zo veel mogelijk. Die producten zitten vaak vol toegevoegde suiker, zout en (verzadigd) vet, en bevatten veel calorieën. Terzelfdertijd bevatten ze weinig vitamines, mineralen en vezels. Ze zijn niet voedzaam en dus eigenlijk overbodig. 
3. Verspil geen voeding en matig je consumptie. Inwoners van westerse landen eten geregeld meer dan nodig, zo ook de Vlaming. Die overdaad bedreigt onze gezondheid én het milieu.  

Combineer je een gezond voedingspatroon ook met regelmatige lichaamsbeweging en voldoende slaap? Dan ben je helemaal gezond bezig! 

Een oproep aan alle voedingsdeskundigen, chefs, en andere organisaties die zich over voeding uitspreken. Maak het niet te ingewikkeld. Voeding hoeft geen hogere wiskunde te zijn. Verwijs voor voedingsadvies naar onze nieuwe Voedingsdriehoek. De driehoek weerspiegelt de laatste stand van de wetenschap én is helder en eenduidig als communicatietool naar het brede publiek.