Ongezond uit de bol op 6 december

Een klassiek Sintfeest en de voedingsdriehoek sluiten elkaar niet uit. Af en toe een zoete zonde mag. Met de nadruk op af en toe, wat wil zeggen: niet dagelijks. Op dat vlak is er nog (veel) werk aan de winkel. 53% van de 0- tot 14-jarigen eet dagelijks zoete of zoute snacks. Onder de 6- tot 9- jarigen eet 86% regelmatig koeken of cake, 45% doet dat zelfs dagelijks. Ook gesuikerde dranken staan bij te veel kinderen en jongeren dagelijks op het menu.

Alomtegenwoordige rode bol

Kort samengevat: kinderen halen vandaag te veel energie uit voedingsproducten in de 'rode bol'; zo'n 632 kcal per dag. De rode bol staat buiten de voedingsdriehoek en bevat (vooral 'ultrabewerkte') producten die overbodig zijn in een gezond voedingspatroon. Te hoge consumptie kan zelfs je gezondheid schaden. Terzelfdertijd eten Belgische kinderen veel minder groenten en fruit dan de aanbeveling: amper 100 gram groenten en 120 gram fruit per dag. De officiële aanbeveling voor 6- tot 11-jarigen is minstens 250 gram groenten per dag en 2 stukken fruit (250 gram).

Een pleidooi voor snoep op 6 december is in die zin een onvolledige boodschap en vormt slechts één zijde van de medaille. De noodzakelijke keerzijde is matiging gedurende de rest van het jaar. Kinderen mogen dus snoepen, maar niet elke dag. Het moet iets uitzonderlijk blijven, gereserveerd voor speciale momenten zoals het weekend, op feestdagen, verjaardagen en Sinterklaas.

Dubbele winst

Ouders die erin slagen dat advies in de praktijk om te zetten scoren twee keer: ze verbeteren de gezondheid van hun kinderen én geven de snoep van de Sint zijn glans terug. Belangrijke nuance: zoiets is makkelijker gezegd dan gedaan en legt veel verantwoordelijkheid op de schouders van ouders.

Het zijn meestal ook niet de ouders die roet in het eten gooien, wél de alomtegenwoordigheid van ongezonde voedingsmiddelen. Die voedingsmiddelen worden bovendien erg sluw en effectief in de markt gezet. Welke ouder slaagt erin zijn jammerende kroost consequent het snoep aan de supermarktkassa te weigeren? Welke ouder weerstaat de smeekbeden van zijn kinderen om zoete ontbijtgranen met grappige cartoonfiguurtjes en blitse verpakkingen?

Samen voor een gezonde omgeving

Vanaf het moment dat kinderen de schoolpoort verlaten, lonkt de verleiding overal: op weg naar huis, in de supermarkt, op televisie, via sociale media, enzovoort. Hoog tijd om dit grondig aan te pakken, samen met alle betrokkenen.

Onze scholen tonen dat verandering mogelijk is. Automaten op speelplaatsen bevatten tegenwoordig veel minder zoete en zoute snacks dan enkele jaren geleden. Dat toont recent onderzoek van Gezond Leven. 7 op de 10 secundaire scholen boden in het schooljaar 2017 - 2018 geen gesuikerde frisdraken meer aan.

Ook buiten de speelplaats is er veel mogelijk. Prijsstrategieën die gezonde keuzes aanmoedigen en ongezonde ontmoedigen, bijvoorbeeld. Of beperkingen op snoep aan winkelkassa's, en een betere regulering van kindermarketing voor ongezonde voeding. Het zijn maatregelen waarvan positieve effecten werden aangetoond. Ze bieden kleuters, kinderen en jongeren broodnodige bescherming in een fase waarin ze volop eetgewoontes aanleren. En ze geven ouders wat ademruimte.

Laat het Sintfeest dus maar komen, en geniet ervan! Op voorwaarde dat we vanaf 7 december allemaal samen; ouders, beleidsmakers, industrie, aan de slag gaan voor een gezondere omgeving.

Survivaltips voor ouders:

• Haal pas snoep in huis kort voor de feestdag zelf. Winkels liggen al wekenlang vol met chocolade Sinten en marsepein, maar dat betekent niet dat je vanaf november elke dag chocolade moet eten. Kijk samen met je kinderen uit naar het lekkers op de grote dag.
• Laat je kinderen met een gerust hart zondigen op de feestdag zelf. Dan mag het iets meer zijn. Hoe beter je doorheen het jaar weet te matigen, hoe zoeter die zonde proeft.
• Geef als ouder het goede voorbeeld, en hou je ook zoveel mogelijk aan de regels die gelden voor je kinderen: zoetigheid eet je best met mate en reserveer je voor speciale gelegenheden.
• Maak van ongezonde voeding geen beloning, zo maak je het nog aantrekkelijker. Beloon je kinderen doorheen het jaar dus zo weinig mogelijk met zoetigheid omdat ze flink waren. Reserveer dat, als uitzondering op de regel, voor de Sinterklaastraditie ('Wie braaf is krijgt lekkers...'). En zelfs op het Sintfeest kan je de aanwezigheid van snoep anders kaderen. Vertel je zoon of dochter dan hij/zij snoep krijgt omdat het Sintfeest is, niet omdat hij/zij braaf was.
• Maak duidelijke afspraken over snoep doorheen het jaar, maar laat kinderen vrij in hoe ze die invullen. Spreek bv. wel af hoeveel keer per week kinderen recht hebben op een kleine zonde, maar niet wanneer ze die mogen inzetten. Laat hen dat zelf kiezen. Maak ook van gezonde voeding iets speciaal. Een mooie presentatie kan wonderen doen. Het hoeft niet enkel snoep te zijn. Denk aan mandarijnen: typisch voor Sinterklaas! Verleid kinderen met gezonde voeding door het aantrekkelijk te presenteren. Maak bijvoorbeeld samen fruitbrochettes of presenteer gesneden stukjes in een leuke vorm.