“We konden over álles met elkaar praten. Zelfs over taboes.”

Het was Leila’s dokter die haar de groepssessies van de Goed-Gevoel-stoel aanraadde. Maar ze twijfelde: “Ik was bang voor wat de anderen van me zouden denken. Ik wist niet of ik mij zou openstellen of eerder dichtklappen.” Maar Leila ging en daar is ze blij om: “Het klinkt raar, maar zien dat andere vrouwen het ook niet makkelijk hebben, werkte ergens geruststellend. Je voelt je niet meer alleen met je problemen.”

Praten mag, maar moet niet

Samia stond niet te springen om met de sessies te beginnen: “Ik was depressief en had echt geen zin in psychotherapeutische begeleiding of zo. Maar Hilde zei dat ik nooit verplicht zou worden om te praten als ik dat niet wou. Ze zei dat ik gewoon kon komen om erbij te zijn, om naar de anderen luisteren.” Maar Samia bleef niet zwijgen. “Integendeel. We herkenden allemaal situaties van onszelf bij anderen en praatten erover. We hielpen en steunden elkaar.” Latifa: “Het idee dat je niet verplicht bent om iets te doen, doet veel. We hadden een toffe groep, konden praten zonder remmen.” Je problemen delen met onbekenden vraagt natuurlijk moed. Om de deelneemsters op hun gemak te stellen, overliepen ze aan het begin van de begeleiding de ‘IMPEC-code’. Hiermee spraken de dames af dat alles wat in de groep werd verteld, in de groep zou blijven. 

Beelden die voor zich spreken

Hilde en Hanan gebruikten verschillende hulpmiddelen om de vrouwen aan het praten te krijgen. “In de eerste sessie hebben we met afbeeldingen gewerkt. Woorden alleen zijn niet genoeg om je gevoelens uit te drukken. Met afbeeldingen gaat het beter.” Bij Leila bleef het beeld van de schildpad stevig hangen. “Als je je inbeeldt dat je een schild draagt, kan je je openstellen maar ook terugtrekken als je dat wil. Dat idee helpt me om mezelf meer open te stellen, terwijl ik me toch nog beschermd voel. Het deed me anders denken en anders reageren in situaties. Ik denk dus nog veel aan dat schild.”  

Een té zware rugzak 

De rugzak is een ander symbool die bij de meesten bleef hangen. Deze oefening was voor velen een kantelpunt in de begeleiding: “Op dat moment ga je je problemen benoemen. En door dat te doen, maak je ze tegelijkertijd lichter”, vertelt Samia. “De rugzakoefening was lastig, maar we moesten erdoor. Het deed ons beseffen hoeveel gewicht we elke dag op onze schouders pakken.” Latifa: “Soms is je rugzak zwaar zonder reden, of maak je hem zelf zwaarder. Door er afstand van te nemen en er woorden op te plakken, krijg je precies kracht om die terug te dragen.” Hayat: “Dankzij de oefening besef je dat het de moeite niet waard is om alles alleen te dragen.” Alle vrouwen vertelden wat hen het meeste raakte in hun leven, het was emotioneel. “Het waren echt moeilijke dingen, maar het werd een positieve ervaring om erover te praten”, vertelt Hanan. Latifa haakt in: “We zijn hier binnengekomen met een zware rugzak, maar die is nu toch lichter. Zo voelt dat toch aan. We hebben geleerd om onze rugzak te dragen zonder onszelf daarbij extra te belasten. De sessies hebben ons meer draagkracht gegeven en geleerd hoe sterk we eigenlijk wel zijn.” 

Lessen leren

De deelneemsters leerden belangrijke lessen bij, maar de begeleidsters zeker ook. Hanan: “Veel vrouwen zijn heel gesloten in het begin, maar we zien ze echt openbloeien. Het zijn precies vlinders, beetje bij beetje spreiden ze hun vleugels en zijn ze klaar om uit te vliegen.” Zowel Hilde en Hanan zijn dankbaar dat ze deel uitmaken van dit proces. Hanan: “Ik ben gelukkig dat ik hieraan kan meehelpen. En ik leer ook echt heel veel bij van hén door hun moed, hun ervaringen. Ik bewonder ze heel erg. Sessies als deze helpen mij bijvoorbeeld om te relativeren.” 

Niemand veroordeelt

Hilde vat het begeleidingsproces mooi samen: “Er gebeurt precies iets magisch als ze hun sterktes op papier zien tijdens het bingospel …” De bingosessie is dan ook Hildes favoriet. “Na de loodzware sessie met de rugzak gaan we naar het positieve met het bingospel. De vrouwen zien dan dat ze eigenlijk al veel dingen kunnen, al veel dingen doen. Het schudt precies hun zelfvertrouwen wakker.” Hanan vult aan: “En hun reacties horen is fijn. Zo van ‘Ik wist niet dat ik zo sterk was, dat ik zoveel aankon.’ Da’s een mooi moment.” Samia: “Tijdens het bingospel beseften we dat we sterker zijn dan we dachten of denken.” Hanan: “Het is gek dat het altijd opnieuw lukt dat de vrouwen zich zo openstellen, dat ze vertrouwen hebben. Het is een eer om deze begeleiding te doen. Er worden zoveel intieme verhalen gedeeld, soms heel zware dingen, geheimen waar de vrouwen in hun directe omgeving niet over kunnen praten. Maar ze praten er wél over in de groep. Omdat iedereen weet dat er hen hier niemand gaat veroordelen. Ze hebben geen schrik voor wat de anderen zouden denken of zeggen over hen. Er is enorm veel respect.” 

De kracht van een groep

Als we de dames vragen wat hen het meeste bijbleef van de sessies, hebben ze het vooral over hun groepje. “Door te spreken over je problemen met anderen die in hetzelfde schuitje zitten, maak je jezelf sterker. Door zelf te praten moedig je anderen ook aan om hetzelfde te doen.” Hilde: “Ze voelen zich op hun gemak, voelen dat ze er niet alleen voor staan. En als ze zien dat een andere vrouw uit de groep iets kan, dan vinden ze moed in het idee dat ze het zelf ook wel zullen kunnen.”

WhatsApp’en en elke maand een date  

De vier vrouwen kenden elkaar niet vóór de sessies. Nu horen ze elkaar geregeld via hun WhatsApp-groepje en spreken ze ongeveer maandelijks af. “We praten dan over hoe we ons voelen, doen samen iets leuks”, zegt Latifa. “Dat kan van alles zijn: een film bekijken, gaan sporten, organisaties in de buurt bezoeken.” Hun omgeving zag hoe de dames veranderden. “Als ik thuis vertrek om met ons groepje af te spreken, zegt mijn zoon: ‘geniet van je massage mama’. Onze samenkomsten nemen bij mij blijkbaar zoveel stress weg dat hij denkt dat ik een massage laat doen”, zegt Hayat lachend. 

Eindigen met een verslag 

Aan het einde van de sessies krijgen de vrouwen een verslag mee. Daar staat zwart op wit in wat ze verteld hebben tijdens de sessies en toont zo hun evolutie. Samia: “Ik herlees dat vaak. Zo zie ik echt op papier wat ik allemaal heb durven zeggen in de groep en hoe de sessies mij veranderd hebben.” Leila las het verslag één keer, maar houdt het voorlopig bewust verstopt. “Het is nu nog te moeilijk om het te lezen. Het is te emotioneel. Ik heb nog tijd nodig, ik doe dit op mijn ritme. Maar ik heb toch de basis mee. Ik zal het verslag lezen als ik er klaar voor ben, als ik mij beter voel. En zo zal ik zien hoe zot ik eigenlijk veranderd ben.” 

Tekenles en een stoel die niet koud laat 

En de Goed-Gevoel-sessies blijven niet alleen in de dames hun hoofd hangen. Ook in huis laten ze hun sporen na: aan de koelkast. “Hier in Medikuregem hebben ze magneten laten maken van de Goed Gevoel-stoel en die hangt nu aan mijn koelkast”, zegt Samia. Ook bij de andere vrouwen is dat zo. Hayat: “Toen mijn zoon me vroeg wat dat was, zei ik dat ik dat getekend had in mijn school. Ja, mijn kinderen denken dus dat ik hier tekenles volg. Ze zijn blij dat ik naar hier kom, want ze weten dat ik snel ween en zeggen dan: ga maar naar je klas mama, daar kan je eens goed opluchten. (lacht) Ze zien gewoon dat ik er blijer van wordt.”