Getuigenis: het belang van de directe omgeving bij rookstop tijdens de zwangerschap

Evi (27) en Kurt (26) zijn in blijde verwachting van een tweede kindje. Om de baby en hun zoontje van 13 maanden een gezonde start in het leven te geven, stopten ze met roken. Maar hoe belangrijk was deze drijfveer bij hun stoppoging? En welke invloed had hun omgeving? Een getuigenis.

Hoe voelt het om gestopt te zijn met roken?

Evi: Heel goed. We zijn erg trots dat we de sigaret verbannen hebben, ook omdat het door mijn diabetes sowieso al een risicovolle zwangerschap is. Stoppen was bovendien noodzakelijk voor de gezondheid van Elias, ons zoontje. En voor de baby die op komst is natuurlijk. Nog een meevaller: we sparen nu veel geld uit.

Kurt: Ik merk zeker de gezondheidsvoordelen. Ik voel me fitter en beter in mijn vel.

Hebben jullie in het verleden al rookstoppogingen ondernomen?

Evi: Ik heb al eens nicotinevervangers geprobeerd, maar daar werd ik misselijk van. Met de e-sigaret is het gelukt om een jaar geen sigaretten meer te roken. Toen ik 3 maanden zwanger was, hebben we bij een vapeshop geïnformeerd of het veilig was om te vapen tijdens de zwangerschap. Daar hebben ze ons dit afgeraden.

Kurt: Ik vapete al meer dan dat ik rookte voor Evi zwanger werd. Ik rookte maar 4 à 5 sigaretten per dag.

“Het is pas wanneer ze me aan het denken zetten dat ik het anders ging zien. Zo liet de psycholoog me nadenken over de impact op mijn kind, zonder dit op te dringen.”

Evi

Wie heeft jullie aangeraden om te stoppen met roken tijdens de zwangerschap?

Evi: Iederéén! En bij ons zijn dat heel wat mensen: de vroedvrouw, gynaecoloog, huisarts, psycholoog, endocrinoloog, diëtiste, diabetesverpleegkundige, … Overal kregen we dezelfde boodschap: stop met roken. Maar dat motiveerde me niet echt. Het is pas wanneer ze me aan het denken zetten dat ik het anders ging zien. Zo liet de psycholoog me nadenken over de impact op mijn kind, zonder dit op te dringen. De endocrinoloog stelde voor om af te bouwen in plaats van volledig te stoppen, maar voor ons zou dat niet gewerkt hebben.

Zijn jullie doorverwezen naar een tabakoloog of tabakstop?

Evi: De vroedvrouw gaf ons het adres van een tabakoloog in de buurt, maar daar ben ik nooit naartoe gegaan. De tabakstoplijn heb ik wel gebeld, maar dit heeft niet zo veel voor me betekend. Ze stelden standaardvragen en gaven standaardtips. Ik heb ook een app geprobeerd die het aantal gerookte sigaretten bijhield, maar dat vond ik demotiverend.

Wie heeft jullie dan vooral kunnen motiveren?

Evi: De mensen die dicht bij mij staan. Kurt en zijn mama, bijvoorbeeld. Zij lieten me over mijn rookgedrag nadenken: “Zou je misschien kunnen overwegen om te stoppen? Het zou beter zijn voor jouw gezondheid en die van de baby.” Als een professional advies geeft, komt dit al snel dwingend over.

Wanneer hebben jullie beslist om te stoppen?

Kurt: Toen Evi 5 maanden zwanger was. We voelden de baby in de buik en dat was toch een heel bijzonder moment.

Evi: We waren het er over eens, hier moest het stoppen. Door mijn diabetes zijn er al risico’s genoeg.

Hoe hebben jullie dit aangepakt?

Kurt: We zijn van de ene dag op de andere gestopt. Evi heeft alles weggegooid, aanstekers en sigaretten. Ze had het huis helemaal gekuist en luchtverfrissers gebruikt. Toen ik thuiskwam van mijn werk rook het lekker fris. Het was fijn om zo thuis te komen. Een nieuwe start.

Evi: Alles was weg en het moet wegblijven. Dit is de hardste, maar voor ons wel de beste manier.

Kurt: Ik ken mensen die nog ergens sigaretten hebben liggen. Dan maak je het jezelf moeilijk. Afbouwen heeft geen nut. Ieder stressmoment is dan een trigger om weer te starten. Je gaat er gemakkelijker naar grijpen. Als het niet meer beschikbaar is, kan dat simpelweg niet.

“Ik rookte 3 pakjes per dag. "Eens een verslaving altijd een verslaving”, wordt er wel eens gezegd. Dat merk ik vooral in stresssituaties.”

Evi

Wat was moeilijk tijdens jullie stoppoging?

Kurt: Voor Evi is het lastiger dan voor mij. Ik rookte veel minder dan zij. Ik denk dat ze het vooral moeilijk heeft als ze thuis zit.

Evi: Ik rookte 3 pakjes per dag. "Eens een verslaving altijd een verslaving”, wordt er wel eens gezegd. Dat merk ik vooral in stresssituaties. Met mijn tweede zwangerschap ben ik terug thuis. Nu begin ik het weer lastig te krijgen. Als ik iemand passeer die rookt, krijg ik het moeilijk. Dan moet ik even de klik maken: ‘oké loop door, het zal wel overgaan’. Die drang naar een sigaret duurt maar enkele seconden. Je moet zelf manieren vinden om er mee om te gaan.

Hoe doen jullie dat?

Evi: We hebben een goede motivatie: we willen allebei dat onze kinderen opgroeien in een rookvrije omgeving. Ik ben zelf groot geworden in een omgeving waar iedereen rookte. Kurt en ik hebben samen beslist dat wij dit onze kinderen niet willen aan doen. We nemen dit serieus. Zo gaan we niet meer op bezoek bij mijn vader. Als we bij hem op bezoek gingen, bood hij me een sigaret aan. Hij zei dat mijn mama ook gerookt had tijdens de zwangerschap en dat dit oké is. Terwijl hij zelf keelkanker heeft. Het is niet altijd even gemakkelijk, maar we blijven ons best doen.

“Als koppel moet je met 2 achter de rookstop staan.”

Kurt

Wie of wat heeft jou geholpen tijdens de moeilijke momenten?

Evi: De steun van Kurt is heel belangrijk. Ik stuur hem een bericht als ik het lastig heb. Ik heb het geluk dat Kurt zelf niet op de toppen van zijn tenen loopt omdat hij snakt naar een sigaret. Dat zou het voor mij moeilijker maken. Ik zie mezelf ook niet roken achter een buggy. We hebben 2 goeie redenen om vol te houden, onze kinderen.

Kurt: Als Evi het in het begin lastig kreeg, dan zei ik: “Neen, dat gaan we niet doen”..

Evi: Kurt trok mij inderdaad mee. Als hij dat niet had gedaan, was de kans groter dat ik zou hervallen.

Kurt: Als koppel moet je met 2 achter de rookstop staan.

“Een (gedeeltelijke) terugbetaling van de tabakoloog en rookstopmedicatie zou mensen inderdaad kunnen motiveren om een rookstoppoging te doen.”

Kurt

Op welke manier zou men in België mensen kunnen helpen om te stoppen met roken?

Evi: Ik vind het uitstekend dat er geen reclame meer mag gemaakt worden voor tabaksproducten en dat er niet meer gerookt mag worden in de auto in het bijzijn van een minderjarige. Het zou ook goed zijn als tabaksproducten niet meer in het zicht liggen in de supermarkten. Ik gebruik bijvoorbeeld de zelfscan om niet langs de kassa te moeten en zo niet in de verleiding te komen. Mijn papa heeft destijds een terugbetaling gehad van de mutualiteit voor rookstopmedicatie, maar dit was maar voor een aantal beurten. Zo’n financiële ondersteuning zou wel kunnen helpen.

Kurt: Een (gedeeltelijke) terugbetaling van de tabakoloog en rookstopmedicatie zou mensen inderdaad kunnen motiveren om een rookstoppoging te doen. Voor mensen die niet, zoals wij, van de ene dag op de andere kunnen stoppen, is die hulp zeker welkom. Op de werkvloer mogen er ook maatregelen komen. Rokers mogen zich precies meer permitteren op vlak van pauzes. Dat is niet correct.

Tekst: Britt Van Oost. Om privacy redenen zijn alle namen veranderd.