Modeling

Hoe pas je deze techniek toe?

Een (rol)model kiezen voor je campagne of doel, hoe begin je daaraan?

Eerst en vooral is het belangrijk om je doelgroep goed te kennen, de identificatie met het rolmodel is van cruciaal belang:

• Welke kenmerken zijn specifiek voor deze doelgroep? Denk daarbij aan zaken zoals de cultuur, geloofsovertuiging, socio-economische status, fysieke kenmerken, leeftijd, hobby’s of bezigheden, klaar voor actie of nog twijfels over het nieuwe gedrag, ...
• Welke kenmerken zijn belangrijk i.k.v. het gedrag dat je wil helpen veranderen? Wat zijn de drempels en wat de hefbomen? Om hierin meer inzicht te krijgen, kan je het Gedragswiel gebruiken. Zo kan je hierop inspelen door bijvoorbeeld een (rol)model te gebruiken dat ook op bepaalde problemen is gebotst die herkenbaar zijn voor de doelgroep (bv. iemand die niet veel geld heeft en dit ziet als een beperking van de mogelijkheden om meer te bewegen omdat sporten te duur is – daarvoor kies je een (rol)model dat in een gelijkaardige financiële situatie zit/zat en dit toch probeert te doen binnen de mogelijkheden).
• Voor kinderen en jongeren kan het rolmodel misschien ook anders zijn. Voor heel wat jongere kinderen kunnen ouders, verzorgers of leerkrachten een rolmodel zijn. Bij iets oudere kinderen en jongeren zien we dat peers ook heel belangrijk worden. Ga dus goed na wie het beste (rol)model is voor het gedrag dat je wil aanpassen en toets waar mogelijk af bij de doelgroep zelf.
• Verder gaan we ook sneller iemand die nauw aansluit bij onze interesses en die ons boeit, sneller imiteren (bv. bekende mediafiguren, influencers, sporters, acteurs, …). Ga dus goed na wat de interesses van je doelgroep zijn en of je daarop kan inspelen.

Het is ook goed om een rolmodel in te schakelen dat recent nog moeite had met het niet-gewenste gedrag, of waarbij het een proces van vallen en opstaan was (coping model) i.p.v. iemand die al heel lang het gewenste gedrag stelt (mastery model). Het kan ook helpen dat het rolmodel positief bekrachtigd wordt tijdens het uitvoeren van het gedrag.

Het voordeel van modeling is dat het op verschillende manieren kan gebruikt worden. Bij een één-op-één situatie kan je het model beter afstemmen op persoonlijke kenmerken of voorkeuren. Een kind zal bijvoorbeeld snel gedrag overnemen van diens ouders. In groep is het van belang om één of meerdere modellen te kiezen die het grootste deel van je doelgroep aanspreken. Maak hierin duidelijke keuzes als je je doelgroep afbakent. Bevraag je doelgroep en onderzoek wat zij belangrijk vinden. Hoe meer je hen betrekt, hoe groter de kans dat ze zich aangesproken voelen.

Deze techniek kan zowel online als fysiek worden gebruikt. Via online getuigenissen (bv. iemand die getuigt over hoe het is om te stoppen met gokken), filmpjes van iemand die het gedrag uitvoert (bv. een vaccin tegen COVID-19 laten zetten), of uitdagingen die worden uitgevoerd (bv. deelnemen aan de Roze Mars). Het is ook belangrijk dat degene die het gedrag moet leren het rolmodel ook fysiek kan observeren. Wil je bijvoorbeeld mensen met een beperking enthousiasmeren om meer te sporten? Organiseer een event met G-sport en nodig mensen uit met diverse beperkingen zodat ze kunnen zien en ervaren wat het rolmodel en de deelnemers allemaal kunnen.