De betekenis van de hoeden

Toon deze video en/of leg de betekenis van de verschillende hoeden van Di Bono uit aan de hand van een afbeelding (bijvoorbeeld deze van Pinterest).

Vat nog even samen

Vat nog even samen met de leerlingen: iedere hoed stelt een andere manier van denken of een andere benadering van een probleem voor:

• De witte hoed staat voor objectief, neutraal. Je bekijkt en analyseert de feiten, zonder te oordelen of een mening te vellen. 

• De rode hoed staat voor je buikgevoel. Je bekijkt de situatie, vraag of het probleem vanuit je gevoelens: wat boezemt je angst in? Waar word je helemaal enthousiast van? 

• De zwarte hoed kijkt naar alle negatieve kanten, naar de zwakke punten, naar de valkuilen, op een logische en realistische manier. 

• De gele hoed staat voor de positieve kanten, de voordelen, de waarde van je plan of idee. 

• De groene hoed staat voor creativiteit, de dingen op een andere manier bekijken en nagaan of er ook andere opties mogelijk zijn. 

• De blauwe hoed bewaart het overzicht: hij bepaalt welke hoed je wanneer opzet en neemt de beslissing op het einde. 

Door bewust de verschillende hoeden op te zetten en al deze informatie te gebruiken bij het nemen van een beslissing, verruim je je blik en kan je een weloverwogen keuze maken.

Schrijf bij elke hoed enkele kernwoorden op het bord.

Voor elk probleem een hoedje!

Verdeel de klas in 6 groepjes en deel aan elke groep een (metaforische) hoed in een bepaalde kleur uit.

Tip: niks houdt je tegen om echte hoedjes (van papier) te maken natuurlijk! Of om hoeden uit de verkleedkist te halen.

Leg de leerlingen een probleem voor. Dat kan een imaginaire situatie zijn, iets dat jullie effectief hebben meegemaakt of zelfs een actueel probleem dat nu op tafel ligt. Geef de klas zeker ook inspraak.

Tip: kies een probleem zonder een eenduidig ‘juist’ of ‘fout’ antwoord.

Enkele voorbeelden:

• Het regent een hele dag lang.

• Je bent ziek op schooluitstap.

• De bus rijdt vandaag niet.

Laat de leerlingen in hun groepjes nadenken over het probleem volgens de principes van hun hoed. Vraag hen dit kort neer te schrijven.

Bespreek

Bespreek met de hele klas hoe ieder groepje anders naar het probleem keek.

Tip: heb je nog tijd over? Laat de groepjes wisselen van hoed en laat hen opnieuw brainstormen over een andere situatie.

Maak tijd voor reflectie

Voorzie bij deze oefening voldoende tijd voor reflectie. Deze vragen kunnen je helpen om het klasgesprek op gang te brengen:

• Wist je dat je met verschillende hoedjes kon denken?

• Welke hoed staat meestal op jouw hoofd?

• Lijkt het je interessant om soms een andere hoed op te zetten? Welke en waarom?

• Wat zou er veranderen aan je denken (en doen) als je denkt vanuit alle 6 de hoeden?

Haal de hoeden regelmatig uit de kast

Wil je dat je leerlingen de 6 hoeden ook in het dagelijks leven opzetten? Dan is vaak herhalen doorheen het schooljaar de boodschap!

• Een groepswerk? Wijs iedereen een bepaald kleur hoed toe om het denkproces te bevorderen.

• Een probleem of verrassend voorval? Ervaar samen met je leerlingen dat je dit probleem op verschillende manieren kan bekijken en aanpakken.