Aan de slag

Elke maand wordt een competentie in de kijker gezet: de leerkracht kiest (samen met de leerlingen) wat de focus-van-de-maand is. Het icoon wordt geïntroduceerd en komt op een wand of prikbord terecht. Aan het begin van de maand wordt besproken wat de competentie voor de klas betekent en waaraan jullie samen zullen werken. Gedurende de focusperiode komen werkvormen aan bod en hangen de leerlingen documentatie en bewijsstukken rond het icoon.

Enkele tips en suggesties:

• maak er een gewoonte van om de competentie goed te introduceren;
• vestig ook tussendoor de aandacht op de focus-van-de-maand, bv. door in lessen eraan te refereren;
• neem in de maandafsluit stevig de tijd om terug te blikken.

Download de 12 iconen

Op vrijdag installeer je een vast Happy Snacks-moment. Het kan ook een andere dag natuurlijk, zolang je er maar een goeie naam aan kan geven. Feelgood friday kan een mooie afsluiter van de week worden, waarin je eerst polst naar het welbevinden in de voorbije week, en daarna aandachtspunten, acties en werkvormen formuleert voor de week erop.

Enkele tips en suggesties:

• voorzie een vast moment (op vrijdag) om terug te blikken;
• je kan op het welbevinden als geheel of op een specifieke competentie terugblikken;
• ondersteun het gesprek door op een flap, bord, … de acties en/of aandachtspunten visueel te maken.

Je print (of maakt) zelf een driehoeksmeting of welbevindenmeter (barometer, thermometer …) met de vier bouwstenen en 12 competenties. Hang die op en maak op geregelde tijdstippen een momentopname van het ‘Welbevinden in de klas’ door leerlingen te laten aangeven hoe het op dat moment gesteld is met hun geluksgevoel. Je kan dit zowel op klas- als op leerlingenniveau doen.

Enkele tips en suggesties:

• voorzie een startmoment waarop je de meter introduceert en laat de leerlingen de eerste keer de meter invullen;
• laat ze op regelmatige momenten terugblikken op hun welbevinden en eventuele aanpassingen doen;
• vanuit de bevindingen kan je interventies doen om het welbevinden te versterken;
• zorg voor een veilige sfeer indien je de meter individueel gebruikt, nodig uit om te delen met aandacht voor privacy.

Download de driehoeksmeting in ’t groot

Download de thermometer

Via een digitale poll zoals mentimeter, socrative of kahoot kan je peilen naar het welbevinden in de klas. Stel een vraag waar meerdere keuzes (bv. vier) aan gekoppeld zijn. Iedereen geeft zijn mening. Projecteer de bevindingen op het digitale bord.

Enkele tips en suggesties:

• zorg voor een veilige sfeer waarbinnen leerlingen zich open durven opstellen;
• baseer de vragen op de vragen die je in de driehoeksmeting vindt;
• leg uit dat de poll aangeeft waarin de klasgroep kan groeien, het is een momentopname;
• doe dit verschillende keren, waardoor je ook de evolutie mee in kaart kan brengen.

Download hier de driehoeksmeting

Werk met de leerlingen aan alle aspecten van welbevinden door alle competenties te verzamelen, net zoals bij een stickerverzameling. Gebruik een verzamelblad om duidelijk te maken welke competenties aan bod zijn gekomen en welke je nog moet verzamelen. Telkens als je aan een competentie hebt gewerkt, plak je het icoon op het verzamelblad.

Enkele tips en suggesties:

• leg kort het idee uit bij aanvang van de verzamelactie, geef inzicht in de verschillende onderdelen;
• je kan de leerlingen betrekken in de keuze die je maakt. Leg uit of vraag aan de leerlingen aan welk aspect van welbevinden je zal werken;
• je kan het leerproces verder visualiseren door ook output van de werkvorm toe te voegen aan de iconen.

Download het verzamelblad

Download de iconen

Welbevinden kan je ook koppelen aan een plaats. Een ingericht (leeg) klaslokaal op school, een groene hoek waar je even tot rust kan komen of een plek in de klas waarin de symbolen aanwezig zijn. Verplaats je af en toe fysiek naar de plek zodat de leerlingen vertrouwd geraken met die ruimte als startpunt van een werkvorm. Als ze naar die hoek gaan, weten ze dat er met de Happy Snacks zal gewerkt worden.

Enkele tips en suggesties:

• je kan met de hele klas naar de Happy Snacks-hoek gaan, in deelgroepen of de leerlingen individueel de kans geven om dat te doen;
• maak van het lokaal of de plek in de klas een prikkelarme omgeving met aandacht voor rust;
• voorzie eventueel een methodiek die leerlingen zelfstandig kunnen doen, print die uit en geef die een plaats, zodat leerlingen die ermee aan de slag willen, dat kunnen. Je kan ook gebruikmaken van de website www.noknok.be of www.geluksdriehoek.be voor individuele methodieken;
• maak welbevinden zichtbaar in de (afzonderlijke) ruimte door bemoedigende woorden, poëzie, muziek …

Download de iconen

Maak één of enkele leerlingen verantwoordelijk om extra alert en signalerend te zijn voor het welbevinden in de klas. Ze zetten hun voelsprieten scherp voor het welbevinden in de klas. Regelmatig brengen ze, ondersteund door de leerkracht, een kort verslag uit van een voorbije periode. Naar aanleiding van hun input kies je om een werkvorm in te zetten.

Enkele tips en suggesties:

• wissel regelmatig af zodat alle leerlingen die alertheid kunnen aanscherpen;
• help ze hun voelsprieten gericht open te zetten door de competenties aan te reiken en aan te geven hoe ze dit kunnen opmerken;
• laat de leerlingen vanuit hun bevindingen voorstellen doen om bepaalde competenties te versterken;
• pols vooraf even naar de bevindingen van de leerling die verslag uitbrengt of het veilig genoeg is om het klassikaal te bespreken.

Download de bladwijzer als spiekbriefje voor de competenties

Inzetten op welbevinden kan bijzondere aandacht krijgen in de schoolwerking door het aan het jaarthema te koppelen. Laat je inspireren door de Happy Snacks-werkvormen en integreer ze in schoolprojecten. Om het thema of onderdeel van het project visueel te maken, kan je de iconen en competenties hanteren.

Enkele tips en suggesties:

• geef duidelijk aan in welke projectstappen je wil werken, maak het proces visueel voor de leerlingen;
• blik regelmatig terug op het proces en kijk vooruit naar wat komt;
• documenteer het thema of project door allerlei sporen te verzamelen (foto’s van werkmomenten, resultaten van denkoefeningen, visuele voorstelling, …);
• voorzie een evaluatie van het proces op het einde van het jaarthema of project.

Plaats een kalender op een zichtbare plek in het klaslokaal. Op de kalender plaats je verschillende momenten waarop je welbevinden onder de aandacht wil brengen, bijvoorbeeld op momenten waarop een klasuur voorzien is. Bepaal telkens samen met de klas op het einde een vorig werkmoment waarrond je de volgende keer wil werken (tip: gebruik de driehoeksmeting of de thermometer uit tip 3). Je kan ook op de dagkalender het welbevinden-icoon plakken of tekenen om aan te geven dat er die dag een initiatief rond welbevinden aan bod komt.

Enkele tips en suggesties:

• tijdens het werkmoment situeer je de werkvorm en koppel je die aan het overzicht van de competenties, zodat de leerlingen kunnen plaatsen waarover het gaat;
• leg de eerste keer uit waarom je wil investeren in het welbevinden in de klas en dat je na elke sessie vooruitblikt naar het volgende moment;
• maak het werkproces visueel door (nadien) het icoon van de betreffende competentie toe te voegen.

Download de geluksdriehoek als welbevinden icoon

Je kan de iconen ook willekeurig aan bod laten komen door ze in een grabbelton te gooien. Je haalt willekeurig een icoon uit de ton en vraagt aan de leerlingen of ze het belangrijk vinden om hierrond te werken. Plan vervolgens één of meerdere Happy Snacks-methodieken in die bij deze competentie horen. Herhaal dit meerdere keren op verschillende momenten. Op die manier zet je in op verschillende competenties zonder ze vooraf vast te leggen.

Enkele tips en suggesties:

• voorzie enkel de iconen van de competenties in de grabbelton waarop je wil inzetten, zodat de werkvorm een doel bereikt;
• als je merkt dat een bepaalde competentie blijvende aandacht vergt, kan je het icoon terug in de grabbelton gooien;
• gebruik deze routine regelmatig, zodat het een routine blijft en het niet als vrijblijvend aanvoelt;
• lijkt een grabbelton niks voor jouw leerlingen? Je kan de iconen ook op een dartsbord kleven en je leerlingen om beurten laten mikken (een kleine tip: verlies de pijltjes niet uit het oog;)).

Download de iconen