
Start to Meditate
Mindfulness voor beginners
De leerlingen leren
- ... aandacht hebben voor hun gevoelens en gedachten.
- ... gevoelens en gedachten erkennen.
- ... gevoelens en gedachten gewoon laten 'zijn'.
Duiding
Met de methodiek ‘Start to Meditate’ leren leerlingen om lastige en moeilijke gedachten en gevoelens toe te laten. Zonder oordeel. Dat helpt ze om vaker ‘los te laten’ en meer in het hier en nu te zijn.
Zie je zelf ook de meerwaarde van meditatie en mindfulness in de klas, maar weet je niet waar te beginnen? Wij zetten je graag op weg!
Duur
Aard
Doelgroep
Werkwijze / stappenplan / omschrijving
Mediwatte?
Voor je aan een oefening kan beginnen, moet je mediteren introduceren bij je leerlingen. Dit is namelijk een vaardigheid die je niet in een-twee-drie aanleert. Je maakt je klas er dus best eerst warm voor.
Wat is mediteren dan? Simpel uitgelegd: rustig gaan zitten (of liggen), je ogen sluiten en je bewust worden van iets, zoals je ademhaling, een stem of muziek. Wat je ook denkt of voelt: je mag het gewoon even laten ‘zijn’. Piekeren is hier het tegenovergestelde van: dan kan je net niet loslaten wat je denkt of voelt. Mediteren kan helpen om je stress te verminderen, om je emoties beter te begrijpen of om je focus te versterken.
Een paar concrete voorbeelden voor je leerlingen:
- Voel je soms stress of angst? Bijvoorbeeld vlak voor een toets, of voor een spannende uitstap? Mediteren kan helpen om te ontspannen en om je aandacht van de negatieve emoties af te leiden.
- Komen er soms heel veel prikkels op je af? Bijvoorbeeld in de supermarkt, op een familiefeest, of zelfs gewoon in de klas? Een meditatie-oefening brengt opnieuw rust en kalmte in je hoofd.
- Heb je ruzie met iemand die belangrijk voor je is? Dan kan je heel veel emoties tegelijkertijd voelen: verdriet, woede, spijt, twijfel. Ook dan helpt meditatie je om die spanningen los te laten.
Tip: check voor je begint onze 7 tips voor een geslaagde mindfulness-oefening in de klas.
De eerste keer mediteren
Staan je leerlingen ervoor open om meditatie eens te proberen? Hier zijn enkele ideeën voor hun eerste ervaring. Er bestaan heel wat vormen van meditatie, maar wij focussen nu op geleide meditatie. Dat betekent dat een stem je leerlingen begeleidt tijdens de oefening (via een audiofragment). Op die manier hebben ze een duidelijke houvast. Hieronder vind je enkele geleide audiomeditaties:
- Vaardigleven.be | Mindful kijken: je hand observeren (8 min)
- Vaardigleven.be | Mindful kijken naar emoties (8 min)
- Edel Maex | Drie minuten ademruimte (3 min)
- Aandacht.be | Tips voor teens: een eerste concentratie-oefening (10 min)
- Tip: ga gerust ook zelf op zoek naar een meditatie-oefening die jij leuk vindt en die je vindt passen bij je klas.
Deel het stappenplan uit of projecteer het op een groot scherm.
Vraag je leerlingen om rechtop te zitten op hun stoel, met hun voeten stevig op de grond en zet het gekozen audiofragment op.
Tip: doe zelf mee met de meditatie om je leerlingen te motiveren. Merk je dat er klasmanagement nodig is? Loop dan rustig rond en breng waar nodig een leerling terug naar de meditatie.
Blik na de meditatie samen terug op de oefening. Een paar vragen om je daarbij te helpen:
- Hoe heb je je gevoeld tijdens de meditatie? (ontspannen, raar, gefocust, beschaamd, ongeduldig, rustig, …)
- Welke gedachten heb je zoal gehad tijdens de meditatie? (dit maakt mij rustig, iedereen kijkt naar mij, ik verveel mij, dat had ik nog niet eerder opgemerkt, ik begrijp het niet, …)
- Heb je gemerkt dat je ademhaling rustiger is geworden?
- Zou je nog eens een meditatie-oefening willen doen?
Tip: vaak lukt mediteren niet van de eerste keer. Geef de moed niet op en blijf proberen. De positieve impact die meditatie op je leerlingen kan hebben is het waard, beloofd!
Nog niet klaar voor een meditatie?
Denk je dat je leerlingen nog niet klaar zijn voor een geleide meditatie?
Neem ze dan mee naar de natuur met de oefening ‘Breng bewustzijn bij aangename ervaringen’ van Vaardig Leven.
Laat ze in stilte rondlopen en bewust op zoek gaan naar dingen waar ze gelukkig van worden, of van moeten lachen. Kortom: een positieve ervaring. Daar mogen ze al hun zintuigen voor inzetten. Je kan ze alvast inspireren met een paar voorbeelden:
- vogeltjes die fluiten
- het gekraak van bladeren onder hun voeten
- de geur van een bloem
- eendjes die spelen in de vijver
- …
Je kan deze stille meditatie gewoon zonder meer laten gebeuren, of je kan iets extra vragen van je leerlingen:
- Noteer enkele van je positieve ervaringen op post-its.
- Teken een paar van je observaties.
- Neem een paar zaken mee uit de natuur die je kan koppelen aan je mooie momenten (een dennenappel, een blad, een tak, …).
- Maak onderweg foto’s van je positieve ervaringen.
- …
Ook wanneer de stille meditatie is afgelopen, kan je meerdere kanten op:
- Start een klasgesprek en vraag aan de leerlingen om enkele van hun positieve ervaringen te delen.
- Laat je leerlingen in de klas verder aan de slag gaan met hun meditatie. Hun tekening inkleuren, hun natuurelement versieren, hun post-its samenhangen en versieren, …
- Vraag de leerlingen om een aandenken bij te houden van hun meditatie, om naar te kunnen kijken wanneer ze een lichtpuntje nodig hebben.
Tip: je kan je leerlingen ook gewoon laten ‘zijn’, en de meditatie zien als een moment van focus en rust, zonder meer. Als expert van je klas, kan jij dat het best inschatten.
Varianten en verwanten
Ook in deze Happy Snacks staat mindfulness centraal: 'van top tot teen' en That’s Meditation! – Podcast.
Neem ook een kijkje bij mindfulness voor teens van het Instituut voor Aandacht en Mindfulness.
Apps zoals Calm (betalend), Headspace (betalend) en VGZ Mindfulness Coach (gratis) hebben eveneens heel wat oefeningen beschikbaar.