Iedereen bereiken met een groepscursus
Rookstopcursussen in groep hebben een groot bereik en kunnen mensen met uiteenlopende maatschappelijke achtergronden helpen om te stoppen met roken. Maar voor sommigen is en blijft de drempel naar een groepscursus hoog. Hoe kan je die verlagen?
Een goede groepscursus geeft iedereen in de groep het gevoel dat hij of zij welkom is en neemt iedereen mee. Gouden raad: zet de persoon centraal, niet het rookgedrag. Kijk door de ogen van de doelgroep, zoek hefbomen voor drempels en versterk het geloof in eigen kunnen en zelfredzaamheid.
Tips om de drempel te verlagen
Als je een rookstopcursus in groep organiseert, begeleidt of bekend maakt is het belangrijk dat iedereen kan deelnemen en zich welkom voelt. Hiervoor hou je best rekening met enkele zaken. We geven je enkele aandachtpunten aan de hand van de volgende 8 b’s: begripvol, betrouwbaar, bruikbaar, bekend, bereikbaar, beschikbaar, betaalbaar en begrijpbaar.
Begripvol
Toon begrip voor ieder zijn situatie en respecteer de beleving en mening van elke deelnemer. Ook al is dat niet jouw mening.
- Hoe toon je begrip voor iedereens situatie?
- Moedig kleine successen aan maar zoek hierin een evenwicht. Bij overdreven aanmoedigingen kan je het succes zoveel belang geven dat de deelnemer schrik heeft om herval toe te geven.
- Neem als eerste het woord tijdens de voorstellingsronde en geef meteen het goede voorbeeld. Vertel bijvoorbeeld niet over je beroep, maar vertel de groep waar je trots op bent, iets wat je bijvoorbeeld in de afgelopen dagen hebt gedaan of is gebeurd. Zo kom je niet stigmatiserend over.
- Denk aan de basis van motiverende gespreksvoering: het is belangrijker om samen te zoeken naar een oplossing dan de oplossingen zelf aan te bieden.
- Geloof in het kunnen: iedereen kan stoppen met roken. Straal dat ook uit. Toon interesse in alle mensen van je groep.
- Is het aanbod afgestemd op alle deelnemers?
- Ga voor een begripvol aanbod. Omdat je bijvoorbeeld zelf begrijpt dat de kerstperiode voor velen een moeilijk moment is (eenzaamheid, stress), kan je een groepscursus voor de kerstperiode laten starten.
- Werk met een buddysysteem: twee deelnemers die altijd op elkaar kunnen steunen tijdens de rookstop. Het is een meerwaarde voor de deelnemers als er een persoon is naar wie ze kunnen bellen als ze het moeilijk hebben.
- In het weekend zijn maatschappelijk kwetsbare groepen vaak aan hun lot overgelaten. Het kan interessant zijn om een cursus in het weekend te laten plaatsvinden en die leegte te vullen.
Betrouwbaar
Doe wat je zegt en zeg wat er te wachten staat. Laat zien dat mensen op je kunnen rekenen.
- Wat kan je doen om betrouwbaarder te zijn?
- Schep op voorhand duidelijkheid. Leg vooraf uit wat de deelnemers kunnen verwachten van de groepscursus en de verschillende sessies.
- Werk eventueel met tussensessies op die weken waarop er geen rookstopsessie is. Het is belangrijk dat de thema’s die daar behandeld worden samen met de deelnemers worden gekozen. Zo komen de deelnemers elke week samen en kunnen ze ook over andere thema’s dan hun rookstop praten.
- Schets hoe een bepaalde uitleg of oefening bijdraagt aan de rookstop. Check nadien of aan het einde van de sessie ook even of dat voor hen echt zo was.
Bruikbaar
Zorg dat de groepscursus beantwoordt aan de noden, doelen en vragen van de deelnemers. Ga dus voor bruikbare tips en uitleg op maat van de deelnemers.
- Hoe kan je mensen motiveren om deel te nemen aan de groepscursus?
- Werk samen met organisaties/welzijnsschakels die mensen in een maatschappelijk kwetsbare situatie bereiken. Vraag hen om promotie voor je groepscursus te maken bij mensen waarvan ze weten dat ze willen stoppen met roken. Organisaties die maatschappelijk kwetsbare groepen bereiken weten goed wat de mensen met wie ze een vertrouwensband hebben zal aanspreken en wat ze als bruikbaar zullen ervaren.
- Hoe kan je de inhoud van de sessies laten aansluiten bij de doelen van alle deelnemers?
- Organiseer eventueel tussensessies in de weken dat er geen rookstopsessies plaatsvinden. Het voordeel is dat de groep zo elke week kan samenkomen, wat zorgt voor regelmaat. Tijdens deze sessie kan je andere onderwerpen behandelen. Waarover de tussensessie precies gaat, wordt samen met de groep gekozen.
- Speel in op vragen.
- Maak je gebruik van oefeningen? Breng deze op het einde terug naar een concrete situatie. Dat doe je bijvoorbeeld door de deelnemers te vragen om zelf een situatie voor te stellen die ze recent hebben mee gemaakt en daar de oefening op toe te passen.
- Rookstop is het algemene doel van een groepssessie. Maar dat is niet altijd ook het doel van de deelnemers. Zij willen misschien gewoon nieuwe mensen leren kennen, op een plek zitten waar de verwarming aanstaat … Het is oké als mensen hun eigen doel tonen. Probeer ook aan deze doelen tegemoet te komen.
- • Zijn er specifieke drempels bij de groepen die ik wil bereiken?
- Voorzie bijvoorbeeld kinderopvang.
- Doe een consultatie voor de groepscursus. Hier kan je de noden, motivaties al op voorhand bevragen. Dat is ook de kans om al vertrouwelijke informatie te bevragen.
Bekend
Zorg dat de groepscursus bekend is bij de deelnemers.
- Hoe kan je de groepscursus bekend maken bij iedereen?
- Organiseer de groepscursus in een vertrouwde omgeving of op een bekende locatie. Dat verlaagt de drempel om eraan deel te nemen.
- Ga actief op zoek naar bestaande organisaties/welzijnsschakels die mensen in een kwetsbare positie bereiken. Zij kunnen helpen bij het voeren van promotie. Zo kunnen ze mensen van wie ze weten dat zij willen stoppen met roken aanspreken.
- Gebruik verschillende communicatiekanalen om je aanbod bekend te maken.
- Hoe verklein je het ‘onbekende’ van een groepscursus?
- Laat mensen een buddy (familielid, vriend, buur, …) meenemen naar de sessies.
Bereikbaar
Hoe bereikbaar is de groepscursus voor de deelnemers?
- Kan iedereen op de locatie van de groepscursus geraken?
- Veel mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties wonen in dezelfde buurten of wijken, we weten ook dat zij vaker roken en minder transportmogelijkheden hebben. Organiseer de groepscursussen in voor hen bereikbare wijken.
- Zorg dat de locatie vlot bereikbaar is met het openbaar vervoer of te voet.
- Zijn de uren aangepast aan de doelgroep?
- Hou bij het inplannen van de groepscursus rekening met het feit dat er ook mensen met het openbaar vervoer thuis moeten geraken. Organiseer een groepscursus dus nooit te laat op de avond.
Beschikbaar
Zorg ervoor dat je als tabakoloog en organisatie beschikbaar bent voor de deelnemers. (Potentiële) deelnemers moeten weten waar ze terechtkunnen met hun vragen en bezorgdheden.
- Weten mensen waar ze terechtkunnen met hun vragen voor ze aan de groepscursus deelnemen?
- Communiceer duidelijk aan wie de deelnemers hun vragen kunnen stellen en hoe ze dat kunnen doen (bericht, e-mail, gewoon gesprek …).
- Hoe maak je je als begeleider of tabakoloog beschikbaar voor de deelnemers om hun vragen en bezorgdheden te bespreken?
- Kom vroeger, blijf tijdens de pauze en/of blijf na de sessie nog even hangen. Zeg ook tijdens de sessie dat mensen je dan kunnen komen aanspreken om bijvoorbeeld iets te vragen.
- Zorg dat je op een vast moment beschikbaar bent zodat mensen je dan kunnen contacteren of even binnenspringen.
- Wat in het weekend? Ben je dan beschikbaar? Eventueel kunnen de sessies ook in het weekend gepland worden.
- Geeft duidelijk aan wat je taak is en wat de grenzen zijn. Kunnen deelnemers je een berichtje sturen als ze zin hebben in een sigaret?
- Hoe kan je de groepscursus bekend maken bij potentiele deelnemers?
- Maak je rookstopcursus niet té vroeg bekend. Als de groepscursus bijvoorbeeld pas binnen 3 maanden start, is ze niet zo beschikbaar voor mensen.
Betaalbaar
Zorg dat de kosten niet te hoog zijn voor de deelnemer. Hiermee wordt zowel de financiële als de psychische kost bedoeld (bijvoorbeeld: imago, hoeveel je moet prijs geven …).
- Heeft iedereen de financiële middelen om de begeleiding of hulpmiddelen te betalen? Er zijn verschillende manieren om de kost van de groepscursus voor de deelnemers te verminderen:
- Vergoeding rookstopbegeleiding
- Terugbetaling rookstopmedicatie
- Financiële tussenkomst ziekenfonds of andere
- Tussenkomst van jou als organisator voor eigen aandeel (remgeld) van de begeleiding.
- Past de groepscursus bij de deelnemers die je wilt bereiken?
- Zorg ervoor dat de groepscursus en promotie past bij de identiteit van de personen die je wilt bereiken.
- Hoe kan je de psychische kost zo laag mogelijk houden?
- Zorg ervoor dat de vertrouwelijkheid van de vragen opbouwend is tijdens de sessie. Zowel tijdens de sessie maar vooral ook tijdens het verloop van de cursus. Pas dus op met het stellen van vragen over iets heel intiems of iets waar je je eigenlijk schuldig over voelt, direct tijdens de eerste sessie. Bijvoorbeeld: blijven roken tijdens zwangerschap of je kind die jouw sigaretten ook rookt
Begrijpbaar
Communiceer op een manier zodat iedereen je begrijpt en dat ook empowerend werkt.
- Hoe doe je dat?
- Gebruik in alle communicatie eenvoudige taal, zowel bij de promotie van de groepscursus als tijdens de sessies zelf. Laat vaktermen achterwege.
- Geef voorbeelden die herkenbaar zijn voor de deelnemers. Laat ze aansluiten bij de leefwereld van iedereen. Vb. spreek ook over sigaretten schieten …
- Gebruik beelden om moeilijke dingen uit te leggen zodat de boodschap beter begrepen wordt.