Een conformiteitsattest betekent kwaliteitsgarantie voor huurder en gemoedsrust voor verhuurder. Maak dat verplicht.
De Poort vzw uit Kortrijk helpt de meest kwetsbaren onder ons aan een gezonde, menswaardige woning. Als sociaal verhuurkantoor heeft deze organisatie – in tegenstelling tot sociale huisvestingsmaatschappijen – overwegend private huurwoningen in haar patrimonium. Die verhuurt ze tegen een betaalbare prijs, aan mensen die anders op de privémarkt geen thuis vinden. Directeur Thomas Raes vertelt hoe dit allemaal werkt en waarom conformiteitsattesten zo cruciaal zijn in dit verhaal. Hij pleit ervoor dat alle steden en gemeenten dit attest verplicht maken.
Privéwoningen worden sociale woningen
Sociale verhuurkantoren (SVK) zijn ontstaan door een nijpend tekort aan betaalbare woningen, zo’n 30 jaar geleden. De vraag naar sociale woningen was te groot, velen grepen ernaast. Terwijl er op de private huurmarkt duidelijk kansen waren om deze mensen te kunnen huisvesten. Thomas: “Als sociaal verhuurkantoor zijn wij de hoofdhuurder in het verhaal. We huren een pand voor 9 jaar en verhuren door aan maatschappelijk kwetsbare huurders.” Deze manier van werken biedt voordelen voor huurders én eigenaar-verhuurders. “Die laatste zijn zeker van hun maandelijkse huurinkomsten. Want wíj staan garant voor de huur, ook al heeft onze huurder betalingsproblemen of staat het pand even leeg, tussen twee verhuringen door. Daarenboven kunnen eigenaar-verhuurders genieten van de Vlaamse renovatiepremie en van een gunstig btw-tarief bij nieuwbouw als ze beslissen om te verhuren via een SVK.” Door deze voordelen te bieden aan de eigenaar-investeerder kunnen ze gedeeltelijk tegemoetkomen aan de grote vraag naar betaalbare en kwalitatieve woningen. "Momenteel zijn er nog te veel huurders die veel te veel betalen voor een slechte woning. Die moeten eruit. En daar kan een verplicht conformiteitsattest, voor de volledige private huurmarkt, een belangrijke rol in spelen."
Thomas Raes, directeur van vzw De Poort
Conformiteitsattest helpt huurder én verhuurder
Wie een woning huurt bij De Poort vzw weet dat deze voldoet aan enkele minimumvereisten op het vlak van veiligheid, gezondheid, woonkwaliteit en woonbezetting. Want De Poort verhuurt alleen huizen die over een conformiteitsattest beschikken. Dit attest vormt een zwart-op-wit-bewijs dat de woning voldoet aan de wettelijke kwaliteitsnormen van de Vlaamse Wooncode. Het attest vermeldt ook aan hoeveel bewoners de woning maximaal onderdak mag geven.
Waarom moet het conformiteitsattest verplicht worden?
“In Vlaanderen worden zeer veel huizen verhuurd die eigenlijk niet meer op de markt zouden mogen komen. De elektriciteit is niet in orde, het regent binnen, er staan zwammen op de muur …”, vertelt Thomas. “Soms is het zelfs zo erg dat er geen minimale faciliteiten zijn zoals een badkamer met warm water of een toilet in huis. Dat is ontoelaatbaar.” De Vlaamse Wooncode beschermt de huurder hiertegen. In theorie kan een bewoner een klacht neerleggen tegen zijn huurbaas, waarna de overheid een woononderzoek kan instellen. “In de praktijk gebeurt dit te weinig omdat mensen vrezen dat ze zo hun huis gaan verliezen. En als ze moeten kiezen tussen een slechte woonst of helemaal geen dak boven het hoofd is hun keuze snel gemaakt.”
Hoewel een conformiteitsattest vandaag niet bij wet verplicht is, vindt Thomas dat dit wel zou moeten: “Enerzijds garandeert zo’n attest aan de huurder dat de woning aan minimale kwaliteitseisen voldoet. Dit zou een aantal zeer schrijnende en ontoelaatbare toestanden wegwerken. Anderzijds en tegelijkertijd is dit attest ook voor verhuurders zeer interessant, omdat het aangeeft dat de woning in orde was voor ze verhuurd werd. Als er tijdens of na de verhuurperiode discussie zou ontstaan over de kwaliteit van het huis, kunnen ze teruggrijpen naar dat attest als bewijs dat alles oké was.” Conformiteitsattesten zijn dus een win-win voor beide partijen en zouden volgens Thomas verplicht en gratis moeten zijn. Omdat het attest zoveel voordelen biedt, hebben de Vlaamse SVK’s het vandaag verplicht gemaakt, net als een aantal gemeentes.
Ook voor privéwoningen
SVK’s kiezen er bewust voor om met conformiteitsattesten te werken, maar dit is niet wettelijk verplicht voor private huurwoningen. “Een conformiteitsattest zou algemeen verplicht moeten zijn. Lokale besturen vrezen dat eigenaars hierdoor sneller afhaken. Tegen het licht van de huidige wooncrisis, met een nijpend tekort aan woningen, stellen ze zich aarzelend op tegen het invoeren van deze verplichting. Maar de vraag die eigenlijk gesteld moet worden is of men echt wil toelaten dat woningen van ondermaatse tot ronduit slechte kwaliteit, nog verhuurd worden.” Het verplicht maken van het conformiteitsattest helpt de meest schrijnende toestanden voorkomen en biedt enige vorm van bescherming voor de allerkwetsbaren onder ons. Tegelijkertijd kan de eigenaar zich beschermen tegen mogelijke discussies achteraf.
Wil je weten of het conformiteitsattest verplicht is in jouw gemeente? Op deze kaart vind je een overzicht:
Wat is een conformiteitsattest?
Het conformiteitsattest is een officieel document dat de gemeente aflevert en dat aantoont dat de woning aan de woningkwaliteitsnormen voldoet. In sommige gevallen kan ook Wonen-Vlaanderen een conformiteitsattest afleveren. Om na te gaan of een woning conform, veilig en gezond is, voert een woningcontroleur van de gemeente of van Wonen-Vlaanderen een conformiteitsonderzoek uit. Hij controleert de woning aan de hand van een technisch verslag. De woning krijgt een conformiteitsattest als ze niet ongeschikt of onbewoonbaar is en voldoende rookmelders heeft. Op het attest wordt ook het maximaal aantal bewoners vermeld. De prijs van een conformiteitsattest bedraagt 62,50 EUR voor een zelfstandige woning, hoewel de gemeenteraad zich het recht voorbehoud om de tarieven anders te bepalen.
Heb je zelf een goede praktijk die je met ons wil delen?
We horen het graag! Deze campagne draait rond samenwerken en ervaringen uitwisselen. Daarom doen we een warme oproep om jouw ervaringen met ons te delen. Liet je je inspireren door het praktijkvoorbeeld hierboven? Of hebben jullie een ander initiatief genomen dat we absoluut moeten vermelden? We zijn benieuwd!
Sowieso zijn we op zoek naar nieuwe inspirerende voorbeelden voor volgend jaar. Grijp deze kans om hier jouw succesverhaal neer te zetten en te delen met iedereen. Wie weet bemachtig je zo een van de 10 CO2-meters die we weggeven.