Home Settings Kinderopvang Kinderdagverblijven en onthaalouders Gezonde voeding in de kinderopvang Tussendoortjes in de kinderopvang

Tussendoortjes in de kinderopvang

Opgroeiende kinderen hebben nood aan tussendoortjes: zo krijgen ze extra energie om te spelen. Maar tussendoortjes zijn geen vervanging van maaltijden, wél een aanvulling erop. Welke tussendoortjes geef je best in je kinderopvang? Hoeveel? En wat doe je met verjaardagstraktaties?

Doe de test!

Twee tussendoortjes per dag 

Jonge kinderen zouden de hele dag door kunnen eten. Maar dat is niet de bedoeling: twee tussendoortjes per dag is ideaal. Als kinderen te veel tussendoor eten, krijgen ze hun hoofdmaaltijden niet op. En die maaltijden bevatten net de voedingsstoffen die ze nodig hebben. 

Hoe meer eetmomenten, hoe groter de kans op tandbederf. En het is mogelijk dat het kind een gemoedstoestand gaat koppelen aan een bepaalde smaak. Zoals: zichzelf troosten met een zoete snack. Of tv-kijken met chips. Dat leidt tot ongezonde voedingsgewoontes op latere leeftijd. 

Zet tussendoortjes op de planning

Wil je graag een duidelijk overzicht van alle tussendoortjes die je in je opvang geeft? Neem die dan op in de weekplanning. En zorg voor lekker veel variatie. Zo’n planning is trouwens een handig hulpstuk voor als je inkopen gaat doen. Zitten er verschillende leeftijdsgroepen in je opvang? Maak dan een weekplanning per groep op.

Benieuwd hoe zo’n weekmenu mét tussendoortjes er kan uitzien? Kijk hier.

Wat zijn nu de ‘ideale’ tussendoortjes?

Goede tussendoortjes zijn producten uit de groene zone van de voedingsdriehoek. Denk aan: fruit, groenten, melk- en graanproducten.

Fruit en fruitpap

Voor de kleinste is fruitpap het perfecte tussendoortje. Maar serveer niet elke dag de traditionele pap van appel, sinaasappel, banaan en koek. Er zijn zoveel andere mogelijkheden! Enkele tips voor fruitpap:

  • Gebruik liefst zacht, vers en rijp seizoensfruit.
  • Wissel af. Zo leren kinderen verschillende smaken en texturen kennen.
  • Voeg ook wat zuurder fruit toe, zoals kiwi of een beetje citroen.
  • Leer de kinderen verschillende texturen kennen. Bijvoorbeeld door niet alleen het sap maar ook de vezels van een appelsien aan de pap toe te voegen.
  • Geef ook pap van één fruitsoort. Zeker aan baby’tjes. Zo leren ze de smaken beter kennen en waarderen: goed voor hun smaakontwikkeling.

Fruitpap dat heel vloeibaar is, is moeilijk te eten voor baby’s. Daarom wordt er vaak meel of koek aan toegevoegd. Maar zo’n indikkingsmiddel is niet altijd nodig. Je kan papjes vaster maken met bijvoorbeeld een banaan of met het pulp van een appelsien. Is het écht nodig om het papje in te dikken, gebruik dan een ongezoete kindermeel of kindervlokken of -granen. Verwerk zeker niet elke dag een kinderkoek of -meel in het pap. Zo wordt het kind snel gewoon aan zoetere smaken.

Inspiratie nodig voor fruitpapjes? Haal hier je hart op.

Voor peuters is fruit een ideale keuze. Je biedt het best aan in kleine stukjes, in een potje. Dit kan zowel één fruitsoort zijn als een combinatie van enkele in een fruitsalade.

Presenteer fruit en andere gezonde producten op zo’n manier dat de peuters er meer van kunnen pakken als ze dat willen. Geef hen bijvoorbeeld wat fruitsla in een potje, maar plaats de overschot op een leuke manier op tafel. Zo is de kans groot dat ze er meer van nemen.

Welk fruit kinderen (nog niet) mogen eten, hangt af van hun leeftijd. Hier vind je welk fruit geschikt is voor welke leeftijd. Hang in je keuken de poster van Kind & Gezin waarop de toegelaten voedingsmiddelen per leeftijd staan. Da’s een makkelijk overzicht.

Inspiratie nodig? Hier vind je voorbeelden van hoe je elke dag vers fruit kan aanbieden.

Groenten

Ook groenten zijn makkelijke, gezonde tussendoortjes. Kinderen kunnen stukken rauwe groenten gewoon uit het vuistje eten. Of ze kunnen een lekkere groentesoep eten: zo krijgen ze extra vocht en mineralen binnen. 

Groentesoep is vanaf 9 maanden een echte aanrader als tussendoortje, eventueel met een stuk lichtbruin brood. Het is een goede vochtaanbrenger, maar kan de warme maaltijd zeker niet vervangen. Je maakt de soep best zelf, dan weet je wat erin zit en heb je controle over de hoeveelheid zout. Maak de soep met verse groenten of diepvriesgroenten zonder toevoeging van room, saus, zout ... Werk je met een cateraar? Vraag dan hoe zij de soep bereiden. 

Kant-en-klare soepen uit blik, brik of een zak bevatten te veel zout voor jonge kinderen. Instantsoep en bouillons zijn helemaal uit den boze, het zijn zoutbommetjes. Zelf voeg je best niet meer dan een half bouillonblokje of 2,5 g per liter soep toe.

En wat met de geliefde kinderkoek?

Kinderkoeken … Wie is er niet dol op? Af en toe eentje kan, maar zeker niet elke dag. Het blijven koeken. Als een kind elke dag een koek eet, geraakt hij gewend aan zoetere smaken. En dat maakt de kans groter dat hij/zij ook later elke dag een koek zal willen eten. Kies je ervoor om een koek te geven in je opvang, ga dan voor een droge kinderkoek en bied ze maximaal één keer per week aan. Als je daarbij ook gezonde tussendoortjes aanbiedt zoals fruit of groenten, kunnen kinderen zelf kiezen of ze voor de koek gaan of niet. 

Laat aan de ouders weten dat jullie gezonde tussendoortjes eten door onze post-its te gebruiken in het heen-en-weerboekje! Zo laat je de ouders zien dat jullie inzetten op gezonde voeding, beweging en minder lang stilzitten. Heb je geen heen-en-weerboekje waar je ze in kan plakken? Dan kan je ze ook digitaal raadplegen. Zo kan je het in een groepsgesprek met de ouders gebruiken of hen via social media bereiken. 

Traktaties: wat doe je ermee?

Als er een kindje jarig is in de opvang, moet dat gevierd worden. En meestal gebeurt dat met een lekkere traktatie. Het idee dat die traktatie zoet of ongezond moet zijn, houdt geen steek. Verjaardagstraktaties kunnen lekker, leuk én gezond zijn. Zoals deze: 

  • een stuk fruit, zoals een mandarijn met een parapluutje, een piratenbanaan, een ninja-appel
  • een doosje rozijntjes 
  • een puntzakje met wat popcorn
  • een puntzakje met wortelfrietjes 
  • komkommerwormen door lange slierten komkommer met een dunschiller te snijden

Een stuk cake, glas fruitsap of een snoepje kunnen ook af en toe en met mate. Deze tussendoortjes worden beschouwd als ‘extra’s’, ze passen dus wel bij speciale gelegenheden. Zo leren de kinderen ook op jonge leeftijd dat het geen kwaad kan als ze dit af en toe met mate eten. 

Heb je heel veel kindjes in je opvang? Dan zijn er ook veel verjaardagstraktaties. Maak dan best afspraken met de ouders hierover. Je kan hen vragen dat ze een traktatie maken voor de groep en niet voor elk kind apart. Zo heb je controle over de porties. Voor jonge kinderen is een traktatie al snel een hele maaltijd. Daarom is de traktatie best niet te groot.  

Kleine kinderen vinden een speeltje als traktatie ook erg leuk. Maak bijvoorbeeld een grabbelton met kleine cadeautjes in of geef iedereen hetzelfde. Leuke cadeautjes zijn: een potje om bellen te blazen, mooie ballon, stuiterbal, kleurpotlood …

Maak duidelijke afspraken met ouders

Informeer ouders duidelijk over je beleid rond traktaties. Wat zijn jouw regels? Zorgen de ouders of de opvang voor de traktaties? Wat is (niet) toegestaan? Met goede afspraken vermijd je dat je voor onverwachte situaties komt te staan.

Heb je geen afspraken met de ouders, dan is het wel een goed idee om een week voor de verjaardag van een kindje bij de ouders te polsen of ze en wat ze willen trakteren en wat hun verwachtingen zijn.

Wat ouders meebrengen van thuis, daar heb je geen controle over. Het kan ongezond zijn, maar ook te veel, slecht bewaard … Als je de ouders hier toch vrij in laat, kan je vragen om alleen producten die nog in hun verpakking zitten, mee te brengen.

Meer inspiratie nodig? Hier vind je een overzicht van tussendoortjes.

Linken