Tijd en middelen

Zorg ervoor dat de doelstellingen en acties realistisch zijn. Merk je bij bepaalde doelstellingen of acties dat de huidige middelen onvoldoende zijn? Bekijk of er financiële middelen zijn bij organisaties zoals de Koning Boudewijn Stichting, Agentschap Zorg en Gezondheid, VLAIO, Cera, provincie ... Onderzoek daarbij voldoende hoe de verdeling is naar personeelsmiddelen en werkingsmiddelen. Personeel kan eventueel aangevuld worden met stagiairs en studenten. Denk daarbij verder dan richtingen als orthopedagogiek, jeugd- en gehandicaptenzorg … Ook studenten voeding en dieetkunde, sport en bewegen … kunnen een meerwaarde zijn.

Let bij doelstellingen en acties op de evalueerbaarheid. Het is beter om te focussen op het niveau van gedragsdeterminanten zoals kennis, vaardigheden, zelf-effectiviteit, attitude en gezond aanbod. Doelstellingen zo omschrijven, is een goede stap om ook duidelijk te zien welke middelen nodig zijn.

Een voorbeeld: in een leefgroep merk je dat jongeren koken en samen dingen doen leuk vinden. De meeste van de aanwezige jongeren nemen al praktische zaken op en hebben inzicht in hoe ze werkpunten kunnen aanpakken. Er is perspectief op CBAW. Voor deze groep bepaal je doelstellingen en acties op maat van de afdeling en individuele jongere in de eerste twee kolommen van de gezondheidsmatrix.

Uitgewerkt betekent dit: 1 keer om de twee maanden organiseren jullie een bewonersvergadering over thema voeding in elke afdeling. De afdeling heeft een gezond en evenwichtig voedingsaanbod, opgesteld volgens de aanbevelingen van de actieve voedingsdriehoek. Afspraken over ventileren en verluchten staan in het huisreglement/leefregels in de afdeling. Aanwezige jongeren hebben inzicht in hun eigen motieven en die van de anderen in de groep om te roken of niet te roken. Één keer per week bepalen jullie een leuk en fysiek alternatief voor tv-kijken, in samenspraak met de jongeren.

Een gezonde cultuur en dito gezondheidsbeleid krijg je niet van vandaag op morgen. Een gezondheidsbeleid zorgt dat alles op elkaar afgestemd is. Dat duurt enkele jaren. Een organisatie die gezonde voeding promoot, heeft tijdens een personeelsfeest ook oog voor gezonde voeding en zal op bewonersvergaderingen fruit voorzien. Dit versterkt het gevoerde beleid.

Ook voor het traject van losse of geen acties naar een gezondheidsbeleid zijn tijd en middelen cruciaal. Verandering bereik je in stapjes, en er zullen meerdere trial and errors nodig zijn. Het is daarbij belangrijk dat het personeel een zekere bewegingsruimte krijgt. Door de tijd en ruimte ontstaat draagvlak voor bepaalde beleidskeuzes en acties, en een gedeeld eigenaarschap met alle betrokkenen. De weg naar een gedragen visie en beleid is enorm belangrijk. Er is een belangrijke rol voor het management (leidinggevenden, directie) en de eventuele werkgroep om de betrokkenheid van elke actor zowel tijdens het opstellen als nadien de visie en het beleid gedragen te behouden.

Gezien de lange termijn waarop verandering plaatsvindt en verankerd raakt, is het een grote meerwaarde dat het leiderschap een zekere continuïteit biedt.