12 ziekenhuizen gaan voor strikte regels rond roken en roepen andere Vlaamse ziekenhuizen op om mee te doen

Met het project ‘Rookvrije Zorg’ willen het Vlaams Instituut Gezond Leven en de 12 deelnemende ziekenhuizen een rookvrije omgeving creëren. Want zien roken, doet roken.

Katrijn Vandamme, senior stafmedewerker tabakspreventie bij Gezond Leven: “Kinderen kopiëren gedrag, en dus ook rookgedrag. Dankzij dit project kunnen ziekenhuizen het goede voorbeeld geven, en zo ook meewerken aan een rookvrije generatie.”

Daarnaast zorgt roken voor onvrijwillig meeroken. Bezoekers, patiënten en medewerkers inhaleren schadelijke tabaksrook. Ook zorgen rondslingerende peuken voor overlast.

Stap voor stap naar een wettelijk rookvrij ziekenhuis

De 12 ziekenhuizen voerden een aantal maatregelen in om rookvrij te worden of plannen dit in de toekomst in. Zoals een verbod om te roken tijdens de werkuren in dienstkledij, aparte rookruimtes uit het zicht van patiënten, bezoekers en medewerkers en/of signalisatie die het rookvrije karakter van het ziekenhuis aangeven.

In een ideale wereld is er een wettelijk rookverbod in ziekenhuizen. In dat scenario mag je nergens nog op het domein roken en beschikken ziekenhuizen zelfs niet meer over aparte rookruimtes.

“Uit een bevraging bij de 12 deelnemende ziekenhuizen blijkt dat ze zich op termijn allemaal kunnen vinden in een wettelijk rookverbod. Maar daarvoor moet eerst aan een aantal randvoorwaarden worden voldaan. Daar zetten we samen met hen de komende jaren op in”, zegt senior stafmedewerker Katrijn Vandamme.

Zo moet er nog een andere norm en mentaliteitswijziging ingang kunnen vinden. Het kost wat tijd om iedereen – bezoekers, patiënten, medewerkers - te overtuigen van de voorbeeldrol van het ziekenhuis en van een 100 procent rookvrij kader. Ook moet er een kwaliteitsvol rookstopaanbod aanwezig zijn, zodat de roker die opgenomen wordt in het ziekenhuis ook de nodige ondersteuning krijgt. Dit zijn noodzakelijke tussenstappen om over enkele jaren naar een volledig wettelijk rookverbod te kunnen gaan.

De Belg is er klaar voor

81 procent van de Belgen wil rookvrije ziekenhuizen. Dat blijkt uit cijfers van Stichting tegen Kanker. Mensen storen zich vooral aan de rokers voor de ingang.

“We krijgen hier regelmatig mails over”, zegt Katrijn Vandamme. “Zo was er recent een vader die ons contacteerde. Bij het verlaten van het ziekenhuis moest hij met zijn pasgeboren dochtertje door een rookgordijn. Hij vond het erg dat zijn baby tabaksrook als allereerste buitenlucht inademde. Dit willen we echt niet meer.”

Zorgnet Icuro beaamt dit: “In de toekomst moet het heel normaal worden dat je niet meer rookt in en rond het ziekenhuis, zoals je ook niet meer rookt op café of in de trein. Meer nog: roken hoort hier eigenlijk nog minder thuis, want het ziekenhuis heeft een zorgopdracht.”

Ook de ziekenhuizen zijn bereid om stappen vooruit te zetten, zelfs vandaag in volle coronacrisis

De coronacrisis bezorgt ziekenhuizen enorm veel extra werk, waardoor een rookbeleid uitrollen misschien geen prioriteit lijkt. Toch klopt dat niet helemaal.

Senior stafmedewerker Katrijn Vandamme: “De crisis toont net aan dat een gezonde leefstijl en niet roken levens kan redden. Ziekenhuizen bleven daarom vragende partij om een stevig rookbeleid uit te werken en een voorbeeldrol op te nemen.”

Lancering rookvrijezorg.be

Samen met de oproep lanceren we ook de website rookvrijezorg.be. Daarop vindt elke geïnteresseerde zorginstelling een stappenplan om een structureel rookbeleid uit te stippelen en een inspiratiegids met ondersteuningsmaterialen. Ook komen er animatiefilmpjes online die te zien zullen zijn in de wachtzalen. De filmpjes roepen op om alleen nog te roken in de voorziene rookruimtes en geven meer informatie over het rookstopaanbod in het ziekenhuis.