Maakt stoppen met roken gelukkig(er)?
De bouwblokken van de geluksdriehoek en roken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden: wie stopt met roken heeft meer kans om nadien gelukkiger door het leven te gaan. Uit ons literatuuronderzoek blijkt dat een rookstoppoging ondernemen, bijdraagt aan het mentaal welbevinden. En omgekeerd: wie zich goed in z’n vel voelt, zal makkelijker stoppen met roken en langer rookvrij blijven.
De geluksdriehoek bestaat uit drie bouwblokken: jezelf kunnen zijn, je goed voelen en goed omringd zijn. Daarnaast speelt ook de oranje bol – de moeilijke momenten in het leven – een rol in ons mentaal welbevinden. Al deze factoren zijn gelinkt aan hoe gemakkelijk iemand begint én stopt met roken. Aan de hand van volgende vragen wordt duidelijk hoe bepalend rookgedrag is voor mentaal welbevinden, en vice versa:
Wat vind je belangrijk?
Jongeren die hun gezondheid belangrijk vinden, hebben meer kans om rookvrij te blijven. Ook wie met een positieve blik naar zichzelf, anderen en de wereld kijkt, zal minder snel verleid worden door de sigaret (bouwblok ‘jezelf kunnen zijn’). De manier waarop we ons leven en onze omgeving bekijken, bepaalt ook mee hoe succesvol een rookstoppoging zal zijn. Rokers met een positieve mindset hebben meer kans om op korte termijn een rookstoppoging te ondernemen en om op lange termijn ex-rokers te worden. Ook omgekeerd is er een link: als mensen stoppen met roken, worden ze dikwijls positiever. Het geeft immers voldoening als ze hun doel hebben bereikt. Het zorgt ervoor dat ze trots zijn op zichzelf.
Hoe kijk je naar jezelf?
Roken kan je een kortstondig goed gevoel geven (bouwblok ‘je goed voelen’). Door de nicotine komt er namelijk een grote hoeveelheid dopamine – een ‘gelukshormoon’ – vrij. Maar op lange termijn verdwijnt dit effect. Moeilijke emoties kan je ook niet oplossen door ongezond gedrag te stellen: door te roken vijl je misschien heel eventjes de scherpe kantjes van je gevoelens af, maar het neemt de oorzaak van je probleem niet weg. Roken is dus niet de beste copingstrategie, zeker niet op lange termijn.
Wil je van de sigaret af? Ook dan is de manier waarop je naar jezelf kijkt belangrijk. Stoppen met roken is immers een proces van (her)vallen en opstaan. Mild en vriendelijk zijn voor jezelf is hierbij de boodschap.
Hoe verbonden voel je je met anderen?
Eenzaamheid heeft een grote invloed op het rookgedrag (bouwblok ‘goed omringd’ zijn). Uit onderzoek blijkt dat rokers zich vaker eenzaam voelen. En mensen die zich eenzaam voelen, roken ook meer sigaretten per dag. Jongeren met een gebrek aan sociale vaardigheden zullen ook sneller beginnen roken dan leeftijdsgenoten met een uitgebreide vriendenkring. Verbondenheid met anderen kan mensen ook motiveren om te stoppen met roken, terwijl eenzaamheid kan verhinderen dat ze het zelfs maar proberen. Sociale steun kan een rookstoppoging ook gemakkelijker maken.
Hoe ga je om met tegenslagen?
Of en hoeveel iemand rookt en hoe ontvankelijk die is voor een rookstoppoging hangt ook af van de manier waarop die persoon met tegenslagen en stresserende gebeurtenissen omgaat (de oranje bol). Onderzoek toont bijvoorbeeld aan dat rokers het lastiger vinden om hun emoties te begrijpen. Stress, negatieve emoties en een gebrek aan vaardigheden om daarmee om te gaan, kunnen er mee voor zorgen dat jongeren beginnen te roken. Rokers die meer tevreden zijn over hun leven, hebben dan weer een grotere kans om te stoppen. Werken aan het (mentaal) welbevinden, leren omgaan met moeilijke momenten en gevoelens, draagt dus mogelijk bij aan rookstop.
Lees hier de volledige conclusie uit het literatuuronderzoek van Gezond Leven.
