Expeditie Geluk: meer dan 3.000 scholen zetten volop in op mentaal welbevinden
De derde editie van Expeditie Geluk loopt als een trein. Al meer dan 3.000 klassen uit het lager onderwijs zullen dit schooljaar kosteloos op expeditie naar de (virtuele) ruimte vertrekken. Wie zich heeft ingeschreven – en dat kan nog tot en met de kerstvakantie! – gaat met de hele klas in de onlinespelwereld op zoek naar opdrachten die het mentaal welbevinden van de leerlingen op een laagdrempelige manier versterken. Expeditie Geluk is een initiatief van het Vlaams Instituut Gezond Leven vzw met steun van de Vlaamse overheid en Assuralia.
1 op 5 Vlaamse jongeren heeft stress, slaapt slecht en kampt soms met donkere gedachten. Dat bleek onlangs nog uit een grote studie van de KU Leuven. De cijfers tonen aan dat we niet vroeg genoeg kunnen inzetten op mentaal welbevinden. En dat is wat Expeditie Geluk doet: kinderen van jongs af aan, op een speelse manier, vaardigheden en gewoontes aanleren die hun veerkracht en mentale gezondheid versterken. Tijdens de expeditie duiken leerlingen uit de lagere school met hun klas in een virtuele (ruimte)wereld. Samen gaan ze op zoek naar videoboodschappen van bekende personen, zoals TikTokkers Timon Verbeeck, Boris en Broer of #LikeMe-ster Sali Haidara. Zij dagen de leerlingen uit om laagdrempelige opdrachten tot een goed einde te brengen. Elke opdracht traint belangrijke sociaalemotionele vaardigheden die ook terug te vinden zijn in de geluksdriehoek.
“Fors investeren in geestelijke gezondheid”
“Het mentaal welzijn van onze kinderen en jongeren is een van mijn grootste zorgen”, zegt minister van Welzijn Caroline Gennez. “De komende legislatuur gaan we dan ook fors investeren in de geestelijke gezondheid. We leven in een steeds complexere en drukke wereld. Daarom is het ontzettend belangrijk dat kinderen al van jongs af aan leren omgaan met mentale problemen en stress. Ik ben zeer tevreden dat een initiatief als Expeditie Geluk zo’n goede resultaten boekt. Het neemt taboes weg, moedigt kinderen aan om over hun problemen te praten en leert hen, op een speelse manier, hoe ze met moeilijke momenten in het leven kunnen omgaan. Dat zijn lessen die ze de rest van hun leven zullen gebruiken. Als minister van Welzijn zal ik mij blijven inzetten om het mentaal welbevinden van onze kinderen en jongeren te versterken.”
“Leerlingen zijn enorm betrokken”
Of de leerlingen zelf ook zo enthousiast zijn? “Wat zij het leukst vonden, is dat er BV’s meedoen die ze echt kennen”, zegt juf Kim van Mabo Brussel. Zij testte Expeditie Geluk al eerder uit in haar klas. “Dat maakte de stap voor hen ook kleiner om over bepaalde dingen te praten. De leerlingen zijn enorm betrokken bij het spel. We merken ook dat hun mentaal welbevinden er sindsdien op is vooruitgegaan. Ze hebben elkaar beter leren kennen, waardoor ze als groep nog meer samenhangen.”
Al meer dan 3.000 klassen schreven zich dit schooljaar in en meedoen kan nog tot en met de kerstvakantie. “Met mentaal welbevinden ga je best al op jonge leeftijd aan de slag, want jong geleerd is wel degelijk oud gedaan”, zegt Eline De Decker, die als expert mentaal welbevinden bij het Vlaams Instituut Gezond Leven vzw het project mee ontwikkelde. “Met Expeditie Geluk tonen we dat dit op een positieve en fijne manier kan. En bovendien met resultaat. We streven er dan ook naar om van de expeditie een vaste waarde te maken in de Vlaamse en Brusselse klassen.”
“Blij dat we kleine financiële drempel kunnen wegnemen”
Dankzij de blijvende steun van de Vlaamse overheid en de samenwerking met de gezondheidsverzekeraars van Assuralia kunnen scholen vanaf dit jaar ook kosteloos meedoen aan Expeditie Geluk. “De federatie van verzekeringsondernemingen zet dit jaar voor het eerst de schouders onder Expeditie Geluk”, zegt Hein Lannoy, CEO van Assuralia. “Het mentaal welbevinden van kinderen bevorderen en zo gezondheidsproblemen helpen voorkomen, is een missie die we voluit ondersteunen. We zijn blij dat we voor zeer veel scholen de kleine financiële drempel om mee te doen, konden wegnemen.”
Ook impact op lange termijn
In het kader van een masterproef aan de UGent (onder leiding van professor Lieven Annemans) werden leerlingen vier tot vijf maanden na hun deelname bevraagd. Uit de resultaten blijkt dat ze dankzij Expeditie Geluk enkele vaardigheden hebben ontwikkeld om met moeilijke momenten om te gaan, zoals stress reguleren, praten met anderen en rust opzoeken. Daarnaast lijken ze ook in staat om vaardigheden toe te passen om zich goed te voelen in diverse situaties, zoals het benoemen van hun sterke punten, goed luisteren naar elkaar en fouten durven maken: “Je kan uit fouten leren en dat mag wel, zeker op school.”
Verschillende leerlingen bleken hun ‘smoelenbeker’ (waarmee ze kunnen aangeven hoe ze zich op dat moment voelen) ook achteraf nog regelmatig te gebruiken: “Ik gebruik hem thuis, bijvoorbeeld als ik van school kom en een slechte dag heb gehad. Dan zet ik hem op ‘boos’ en dan ga ik naar mijn kamer en zet die voor de deur.”
“Ook in de klas wordt de smoelenbeker na afloop van de expeditie nog bovengehaald. Leerlingen die vroeger niet durfden te zeggen hoe ze zich voelden, komen nu spontaan naar de leerkracht met de beker. Een hele vooruitgang”, zegt Eline De Decker.
Gloednieuwe editie in 2025-2026
Door van Expeditie Geluk een jaarlijkse actie te maken die leerkrachten handvaten biedt om het hele schooljaar lang in te zetten op het thema, kan de impact nog worden vergroot. En daar zet Gezond Leven zowel in deze als in vervolgedities sterk op in. Er wordt ondertussen immers naarstig gewerkt aan een gloednieuwe editie van Expeditie Geluk, die volgend jaar wordt gelanceerd. Dat betekent: een nieuw thema, nieuwe opdrachten, nieuwe gezichten… Het doel blijft natuurlijk wel hetzelfde: leerlingen kennis laten maken met vaardigheden en gewoontes die hun mentaal welbevinden kunnen versterken!
