Sint-Gillis-Waas gaat voluit voor een gezonde publieke ruimte

Jong of oud, arm of rijk … Iedereen maakt gebruik van de publieke ruimte. En lokale besturen hebben er een rechtstreekse invloed op. Door de publieke ruimte aan te pakken, kan je een gezonde leefomgeving realiseren. Eentje die mensen stimuleert tot gezond gedrag. Gezondheidsbevordering is niet alleen de taak van de gezondheidsambtenaar. Benieuwd hoe ze hun gezondheidsbeleid in meerdere beleidsdomeinen en -niveaus concretiseren? Je ontdekt het hieronder. 

Een gezonde publieke ruimte nodigt uit om actief te zijn 

Onder impuls van de gezonde-gemeentecoach van Logo-Waasland koos Sint-Gillis-Waas ervoor om gezondheid en gezondheidsongelijkheid een plaats te geven in het ruimtelijke beleid. Om haar inwoners warm te maken voor een actievere leefstijl richten ze de sportzone Houtvoort volledig opnieuw in. Hiervoor zaten de sportdienst, jeugddienst en dienst sociale zaken en gezondheid samen met de ruimtelijk planner van de gemeente. Dankzij hun nauwe samenwerking is er niet alleen aandacht voor het sportgebeuren op de site, maar krijgen ook natuur en ontmoeting een centrale plek in de herinrichtingsplannen. En dat komt het mentale welbevinden van de inwoners ten goede. Er is ook volop beweeg- en speelruimte voorzien.

Valvrije publieke ruimte voor jong en oud

Een drempelvrije omgeving stond en staat bovenaan het prioriteitenlijstje in het kader van valpreventie voor senioren. Een thema waar de gemeente al heel wat jaren op inzette. Als ze nu in Sint-Gillis-Waas een straat opnieuw moeten aaanleggen, dan gebeurt dat altijd op hetzelfde niveau. “Dit neemt zowel voor ouderen als jonge kinderen alle drempels om te voet of met de fiets te gaan letterlijk weg”, vertelt schepen van Gezondheid Marita Meul. “Ook bewoners met een rollator komen meer buiten nu ze zich veilig kunnen verplaatsen.” 

Speeltuintjes worden ontmoetingsplaatsen en doen de wijk leven

Ook met de jeugddienst ging de sportdienst aan tafel zitten. Om samen de herinrichting van de speeltuintjes in de gemeente en deelgemeenten stelselmatig aan te pakken. De gemeente heeft 11 speelterreinen, verspreid over de 4 deelgemeenten, en sommige zijn er al meer dan 25 jaar. Inwoners konden aanpassingen voorstellen en hun opmerkingen geven. En die werden ter harte genomen. Zo is er nu ook een voetbalpleintje in Sint-Gillis-Waas, wat jongeren aantrekt. “We merken dat er sinds de herinrichting meer kinderen buiten spelen en dat de wijkbewoners elkaar ontmoeten op de speelpleintjes. De vernieuwde speeltuintjes doen de wijk leven.” Een van de pleintjes werd in het kader van ‘Generatie Rookvrij’ alvast rookvrij gemaakt, een eerste testcase die mogelijk samen met het Logo wordt uitgebreid.

Centrale fietsstraat opent weg naar gezonde keuzes

Sint-Gillis-Waas wou ook haar inwoners meer aan het fietsen en/of wandelen krijgen. Toen er grote rioleringswerken moesten gebeuren in de Nieuwstraat, dé centrale straat die alle belangrijke plaatsen met elkaar verbindt, gingen ze ook nadenken over een complete herinrichting. Ze gaven de straat een meer hedendaagse look en maakten er de allereerste fietsstraat van Sint-Gillis-Waas van. Zo kunnen fietsers zich op een aangename, veilige en gezonde manier verplaatsen in de gemeente. 

Hoewel de meeste inwoners meteen achter het idee van de fietsstraat stonden, bleven er toch een aantal met bedenkingen zitten. Schepen van Openbare Werken Harry De Wolf: “Mensen hadden schrik dat ze niet meer zouden kunnen parkeren in de straat. Maar nu de fietsstraat geopend is en de inwoners zien dat we rekening hielden met hun wensen, merken ze dat dit een meerwaarde is. We hebben een parkeerstrook voorzien zodat mensen niet op de stoep zouden parkeren en fietsers vlot kunnen doorrijden. Plantenbakken brengen wat natuur, wat groen in de straat. En dat heeft een positief effect op de gezondheid van iedereen.”

Burgers beslissen mee  

De publieke ruimte is van en voor iedereen. Daarom is het belangrijk om bij het (her)inrichten ervan zo veel mogelijk bewoners – ouders met kinderen, ouderen – maar ook verenigingen en handelaars te betrekken. En dat deden ze in Sint-Gillis-Waas. Burgers kijken op een andere manier naar de publieke ruimte dan experten of lokale besturen zelf. Het bleek interessant en waardevol om alle perspectieven te kennen. Verenigingen, individuele gebruikers van de Houtvoort-site, grootouders die met hun kleinkinderen komen spelen op de site … Ze werden allemaal uitvoerig bevraagd op verschillende momenten. “Het was een hele uitdaging om met de uiteenlopende meningen van de verschillende doelgroepen te komen tot één plan, maar dat is wonderwel vrij vlot gelukt”, vertelt schepen Harry De Wolf. 

Doordat de inwoners hun zegje konden doen en geïnformeerd werden, reageerden ze ook positief. Resultaat? Meer draagvlak. Ine Opgenhaffen van de sportdienst: “Al is de lange doorlooptijd soms moeilijk te vatten voor de inwoners, toch heeft de investering in het participatietraject écht geloond. Burgers en beleid begrijpen elkaar beter.”