Een gezonde schoonmaak: 6 tips

1. Laat je huis ademen tijdens het poetsen

Om een goed verlucht huis te hebben, moet je regelmatig je raam of deur openzetten. Vooral als je iets doet waarbij vocht vrijkomt, zoals poetsen. Of als je een douche neemt, de was droogt, kookt ... Want dan is de concentratie schadelijke stoffen veel hoger. Woon jij aan een baan met veel verkeer en denk je dus dat deze tip niet voor jou is? Dat is ie wél. Want – en dat lijkt bizar – de lucht binnen is vaak vuiler dan buiten. Als je weet dat de meeste mensen méér dan 85% van hun tijd binnen doorbrengen, dan weet je ook hoe belangrijk het is om dat raam geregeld open te gooien. Probeer je raam open te zetten buiten de spitsuren als je in een drukke straat woont. En de energiekost in de herfst en winter? Die beperk je door je verwarming iets lager te zetten.

2. Gebruik alleen milde schoonmaakmiddelen, tenzij je echt niet anders kan

We denken soms snel dat we sterke, desinfecterende schoonmaakmiddelen nodig hebben om ons huis tot in de nok proper te krijgen. Dat is niet één brug, maar 100 bruggen te ver. 

Er is namelijk een onderscheid tussen schoonmaken en desinfecteren (ontsmetten). Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu omschrijft het zo:

• ‘Schoonmaken is het verwijderen van zichtbaar vuil en onzichtbaar organisch materiaal om te voorkomen dat micro-organismen zich kunnen handhaven, vermeerderen en verspreiden.’ Schoonmaken doe je met zeep, water en een beetje spierkracht.
• ‘Desinfectie is het thermisch of chemisch doden of inactiveren van micro-organismen waarbij het aantal micro-organismen wordt teruggebracht tot een aanvaardbaar niveau.’ Desinfecteren doe je met ontsmettingsmiddelen (zoals alcohol 70% of javel).

Bacteriën zitten sowieso in élk huis. En dat is oké. Want er bestaat een natuurlijk evenwicht tussen de bewoners en de bacteriën in huis. Als je ontsmettingsmiddelen gebruikt, dan verstoor je dit evenwicht. En dan kunnen méér schadelijke micro-organismen zich manifesteren. En als je veel desinfecterende middelen gebruikt, geraken de bacteriën eraan gewoon en worden ze resistent. Ontsmettingsmiddelen geven gebruikers zo een vals gevoel van veiligheid en ze reinigen amper. 

In principe heb je geen desinfecterende middelen nodig voor de schoonmaak van je huis. Alleen in het geval van een besmettelijke ziekte, diarree of bloedspatten is het gebruik wél nodig. Adviseert je arts om te desinfecteren, kies dan voor een doeltreffend ontsmettingsmiddel, zoals alcohol 70%. 

3. Let op met het mengen van producten

Zorg bij schoonmaken en ontsmetten altijd voor veiligheid. Dit doe je door de instructies van producten te volgen en door nooit verschillende producten te mengen. Als je bijvoorbeeld javel en allesreiniger mengt, dan komen er giftige chloordampen vrij. Heel gevaarlijk dus.

4. Wees schimmels te slim af

Te veel vocht in huis werkt schimmels in de hand. Maar als jij ramen en deuren geregeld openzet, ben jij die schimmels te slim af. Want schimmels houden niet van gezonde lucht, jij wel! Ook helpt het om ervoor te zorgen dat het in je woning nooit kouder is dan 15 °C.

Toch schimmels in huis? Kan gebeuren, en vooral heel vervelend als je er zelf niet meteen iets aan kan doen. Wil je ze zelf aanpakken? Trek beschermende kledij aan en verwijder ze met een allesreiniger. Ga in elk geval ook op zoek naar de oorzaak. Misschien is het een lekkende dakgoot, een kapotte leiding of moet je gewoon je raam wat vaker openzetten. Naast de hele dag ventileren (met een ventilatiesysteem of een raam op kiepstand) is het belangrijk om extra te verluchten tijdens alle activiteiten waarbij vocht vrijkomt. 

5. Zorg dat je altijd azijn in huis hebt

Stel: je wil iets proper maken. Voor je een poetsproduct uit de kast haalt, vraag je eens af of je dat écht nodig hebt. Als je bepaalde producten te vaak of in verkeerde hoeveelheden gebruikt, kan je je gezondheid schaden. Gelukkig zijn er veel alternatieven uit grootmoeders kast waarmee zoveel mogelijk is. Azijn is er zo eentje. Het is ongelooflijk wat je er allemaal mee kan! Hier een waslijst:

• waterkokers en koffiezetapparaten ontkalken
• ramen zemen (zo vermijd je schadelijke ammoniak)
• als wasverzachter gebruiken (niet voor zijde)
• als zeepoplosser gebruiken
• als glansmiddel voor tegels, douche, spiegels, kranen

Weet wel dat je met azijn niet kan ontsmetten, maar enkel poetsen.

6. Haal sodakristallen in huis!

Heb je geen sodakristallen thuis liggen? Zet die dan maar meteen subito presto op je boodschappenlijst. Want: voor het huishouden zijn ze goud waard. Ze zijn superveelzijdig en efficiënt: 

• Gebruik ze als ontstopper. Doe een flinke schep in de gootsteen, 15 minuutjes laten intrekken en … klaar! 
• Of als allesreiniger: voeg een kop soda toe aan een emmer water om vloeren en muren te poetsen. 
• Ook als schuurmiddel geknipt: vul de pan of pot met water, doe er een flinke schep sodakristallen bij en breng aan de kook. 
• Heb je schoenen staan met een geurtje aan? Schep er wat sodakristallen in en laat een nachtje trekken. Weg vieze geurtjes! Werkt ook bij koelkasten en kasten.
• Als bleekmiddel zijn ze ook inzetbaar. Meng ze met citroen en poets daarmee je bad mooi wit of verwijder vlekken uit je kleding (niet bij delicate stoffen). 

Met sodakristallen kan je dus heel wat doen, maar zet er vooral niet je tanden in. Ze zijn giftig en kunnen de ogen irriteren. Daarom bewaar je ze best altijd buiten het bereik van kinderen en huisdieren. En dan nog dit: ook voor sodakristallen geldt dat dit een goed poetsmiddel is, maar geen doeltreffend ontsmettingsmiddel.