“Ook opgeven kan je gelukkig maken”

Of het nu om een slechte relatie gaat, een job die je beu bent of een vriendschap die meer van je eist dan je terugkrijgt. Vroeg of laat staan we allemaal voor de keuze: doorgaan of opgeven? Zulke moeilijke momenten worden gesymboliseerd door de oranje bol, die onze geluksdriehoek uit balans brengt. Maar dat is oké: niemand is altijd even gelukkig. Je moet alleen weten hoe je met die twijfels en problemen kan omgaan. En soms kan iets wat op het eerste zicht een behoorlijke tegenvaller lijkt, je uiteindelijk toch gelukkig maken, zoals ook actrice Leen Dendievel vaststelde toen ze veel vroeger dan verwacht een eind maakte aan haar Camino. In plaats van zich uit het lood te laten slaan door haar ‘mislukking’, schreef ze er een boek over: ‘Soms is opgeven beter’.

Strijden tegen beter weten in

“Toen ik weer thuis was en helemaal alleen wezenloos op mijn bankje in den hof zat, voelde ik mij gefaald”, blikt Leen terug. “Puur fysiek had ik de Camino perfect aangekund en toch was het mij niet gelukt, want ik heb Santiago de Compostella niet gezien. Hoe kon dat? Ik was beschaamd omdat ik had opgegeven, want je hoort altijd alleen maar succesverhalen. Je hoort mensen nooit zeggen: ‘Ah maar ik heb ook niet volgehouden, hoor’, of ‘Ik ben teruggekeerd’. Maar soms is dat opgeven wel beter. Als je al een eeuwigheid tegen beter weten in strijdt voor iets – een job, een huwelijk, een vriendschap, een doel, … - komt er een moment waarop je beseft dat je voor je eigen geluk er beter mee kan stoppen.”

Geven we soms niet te snel op?

“Ja, dat gebeurt. Soms zijn er hindernissen en hobbels die je moet overwinnen om je doel te bereiken. Niet alles gaat altijd over een geplaveid pad, het leven verloopt nu eenmaal niet zonder horten en stoten. Als je de zonnebloemen aan de andere kant van de berg wil zien, moet je dus soms gewoon doorzetten. Maar als je onderweg je enthousiasme in de zonnebloemen verliest, is het een andere zaak. Dan moet je misschien je tijd niet meer steken in het overwinnen van die berg, maar in die dingen die je wél nog de moeite waard vindt. Ik heb het dus over weloverwogen opgeven.”

Wat bedoel je daarmee?

“Weloverwogen opgeven gaat over doorgaan, terugkeren, nadenken, nog eens doorgaan maar dan op een andere manier, opnieuw afwegen, twijfelen, wat ga ik doen? En dan beseffen dat je alles hebt geprobeerd, dat je alle volhardingsfases hebt doorgemaakt en dan zeggen: ‘Nu houdt het op, want dit maakt mij niet beter.’ In dat geval ben je zo hard aan het volharden dat je er mentaal en fysiek onderdoor gaat. Dan ben je zelfs verplícht om op te geven.”

Toch wordt opgeven in onze maatschappij meestal als iets negatiefs gezien.

“Terwijl als je het heel bewust doet en je eerst alles hebt geprobeerd, je nadien vaak gelukkiger bent. Denk maar aan mensen die na jaren twijfelen dan toch uit een ongelukkig huwelijk stappen. Of op zoek gaan naar een nieuwe job die hen wél voldoening geeft. Toen ik voor mezelf beslist had dat het genoeg was geweest met de Camino, was ook dat echt een geluksmoment. Ik heb met een grote glimlach zitten wachten op de taxi naar de luchthaven.”

Waarom is opgeven dan zo’n taboe?

“Ik denk dat we het te confronterend vinden. Als je ziet dat iemand iets opgeeft, kan je zelf ook bang worden om het niet te halen. Of denk je misschien: ‘Ik wil ook wel stoppen, maar ik durf niet.’ We zien mensen niet graag falen, want dan word je geconfronteerd met jezelf.”

Waarom heb jij eigenlijk opgeven?

“Foute timing. De Camino is een heel commercieel gegeven geworden. Als een kudde gingen we de Pyreneeën op. Dat was niet mijn ding. Ik wilde een maand helemaal alleen zijn, geen sociale contacten hebben, geen vragen. Maar dat was onmogelijk omdat er zoveel volk rondliep. Ik was bovendien afhankelijk van tijd, iets waar ik net van wilde loskomen. Om zeker te zijn dat ik elke dag een slaapplek had, had ik mijn logies immers op voorhand geboekt. Maar dat betekende wel dat ik niet zomaar kon wandelen tot ik moe werd, want ik moest op tijd op mijn slaapplek zijn. Als ik het ooit opnieuw zou doen, zal ik het dus op een heel andere manier aanpakken.”

Dromen en doelen kunnen veranderen en passen soms niet meer bij wie je bent, schrijf je. Is dat wat er ook met jouw Camino-droom is gebeurd?

“Ja. Als je al jarenlang een droom hebt, maak je die almaar mooier. Ik was dus met een roze wolk in mijn hoofd vertrokken. Bovendien was ik als mens ondertussen ook veranderd. Als kind droomde ik van de vrijheid van de Camino, de ontmoetingen met anderen, het avontuur. Maar de volwassen Leen had vooral nood aan rust. Dat is iets waar ik rekening mee had moeten houden, maar ik was me daar niet van bewust. Het is niet omdat je als 16-jarige verliefd bent geworden op iemand dat je daar ook de rest van je leven mee wil doorbrengen, hè. Mensen evolueren en we moeten leren om flexibel om te gaan met die veranderingen. Ook een keer naar links en rechts durven kijken in plaats van altijd rechtdoor. Want als je constant met je gedachten bij dat doel zit, ben je alleen maar prestatiegericht bezig.”

Hoe pak je het dan wel aan?

“Trust the process. Leef stap voor stap. Wat wil ik vandaag? Want je weet niet wat je morgen nodig hebt. En gisteren is weg. Daarom leef ik heel erg in het nu. En dat is de bron van geluk. In plaats van ons altijd te fixeren op wat we willen bereiken, op de successen die we willen behalen, zouden we beter wat meer bij onszelf en bij onze kern stilstaan. Ook dat kan je succes bezorgen. Want mensen die durven opgeven, blijven niet stilstaan of gaan niet achteruit. Ze nemen gewoon een andere weg.”

Hoe reageerde je omgeving eigenlijk op je snelle thuiskomst?

“Ik heb alleen maar steun gekregen. Waarschijnlijk ook omdat ik mezelf zeer goed ken en het daardoor meteen kon kaderen. Ik kon uitleggen waarom de Camino mij niet meer gelukkig maakte. Dat is iets anders dan stomweg zeggen: ‘Het was niet leuk.’ Dan hadden mensen waarschijnlijk wél gezegd dat ik gewoon wat langer had moeten doorbijten. Mijn omgeving weet ook dat ik een doorzetter ben. Als ik ergens aan begin, ga ik ervoor, op voorwaarde dat het mij met passie blijft vervullen. Daardoor wisten mensen dat die tocht écht niet mijn ding was geweest. Een vergissing. En daardoor kreeg ik best wel respect.”

Was je bang voor die reacties?

“Nee, gij! Ik trek me sowieso zeer weinig aan van wat anderen over mij denken. Bovendien, ik ga toch geen drie kostbare weken van mijn leven opofferen voor de mening van andere mensen? Een vriend van mij is op vier weken tijd gestorven. Om maar te zeggen dat ik mijn tijd dan liever thuis doorbreng dan te volharden ergens op een berg.”

Heb je geen spijt gehad van je opgave?

“Nee, want ik heb de ervaring gehad. Niet van een maand, maar wel van een week. En die was heel intens, misschien zelfs intenser dan als ik de route helemaal had afgelegd. Die berg loopt ook niet weg en die kathedraal blijft er staan, hè. Ik kan het altijd opnieuw proberen.”

Tot slot, welke goede raad heb je voor mensen die ook op die tweesprong tussen opgeven of doorgaan staan?

“Sta er bewust bij stil, kijk in de spiegel. Wil jij de persoon zijn die je ziet? Toets je keuze af bij jezelf én bij anderen. Als jij je uitspreekt, zullen anderen dat ook doen. Als jij je hand uitsteekt, is er altijd iemand die blij is om de zijne erin te leggen.”