Vernieuwde walkabilityscore-tool: het wandel- en fietsbereik van je buurt in één oogopslag

Walka-wat?

Walkability verwijst naar de mate waarin je, op 15 minuten tijd, via straten en doorsteken al wandelend dagdagelijkse voorzieningen kan bereiken, zoals de bakker, supermarkt, dokter, school, werk, groene plekken … Hoe beter straten verbonden zijn met elkaar, hoe meer soorten voorzieningen er zijn en hoe meer mensen er in die buurt wonen, hoe hoger een buurt scoort op walkability.

De walkabilityscore-tool: een uniek instrument

De walkabilityscore-tool, die het Vlaams Instituut Gezond Leven vzw ontwikkelde, samen met het Agentschap Zorg en Gezondheid, departement Omgeving en VITO, kreeg onlangs een update. Daardoor biedt hij een pak nieuwe mogelijkheden. Dé primeur? Je ziet niet alleen in één oogopslag hoe goed een buurt scoort op walkability, maar nu ook welke plaatsen je al wandelend of fietsend kan bereiken. “Dat zorgt voor heel interessante en nieuwe inzichten die je kan combineren met demografische gegevens en extra kaartlagen, zoals de haltes van het openbaar vervoer of woonzorgcentra”, zegt Lieve Evens, stafmedewerker gezonde publieke ruimte. “Voor eender welke locatie in Vlaanderen en Brussel kan je uitpluizen hoe goed die scoort op walkability én de vergelijking maken met andere buurten.” Als kers op de taart werd de berekening aangepast, zodat die nog nauwkeuriger is.

Nieuw: de tool tekent zélf het wandel- en fietsbereik voor elke locatie in Vlaanderen

De nieuwe knop ‘wandel- en fietsbereik’ is dus dé extra troef: hiermee visualiseer je makkelijk op een kaart welke straten binnen jouw 15 minuten-bereik liggen, al stappend of fietsend. Ook met een e-bike. Je kan doelgroepen aanklikken en zo het bereik op maat aanpassen.

“Het stratennetwerk dat je ziet, meet je effectieve bereik via die straten. Daardoor zie je heel goed het effect van barrières zoals een kanaal of spoorweg. Ook de berekening van de walkabilityscore is daarop aangepast en gebeurt niet langer aan de hand van vogelvlucht”, legt Lieve Evens uit.

Elke stap telt, nu meer dan ooit

Dat walkability en bewegen belangrijk zijn, blijkt ook tijdens de coronapandemie. “Velen ervaren meer dan ooit het belang van nabijheid en bewegen. Maar jammer genoeg blijft de pandemie onze leefstijl negatief beïnvloeden. Nog maar 50% van de volwassenen in Vlaanderen bewoog voldoende in maart 2021”, vertelt dr. Ragnar Van Acker, senior stafmedewerker inhoudelijke coördinatie beweging en sedentair gedrag. Een percentage dat significant lager lag dan vóór de pandemie in 2018 (56%). In oktober meldde nog steeds 30% van de volwassen Belgen een negatieve impact op hun beweging. En mensen in kwetsbare situaties hebben nog het meest ingeboet aan kansen om dagelijks te bewegen.

Gezondheid is namelijk niet alleen een kwestie van persoonlijke keuzes of genetische factoren: de beweegomgeving is bepalend, des te meer voor maatschappelijk kwetsbare personen. Volgens internationale en Vlaamse studies zijn beweegvriendelijke publieke ruimten een troef om meer beweegkansen aan te reiken. In buurten met een hoge walkability stappen volwassenen gemiddeld 80 minuten per week meer dan in buurten met een lage walkability. Voor ouderen is dat gemiddeld 50 minuten (Van Dyck et al., 2010).

Dringend tijd dus om hier samen op in te zetten en mee te bouwen aan een beweegvriendelijke omgeving en gezonde publieke ruimte voor iedereen. Want elke stap telt!

“De walkabilityscore-tool ─ die uniek is voor Vlaanderen en internationaal gekend ─ kan daar zeker bij helpen. De Wereldgezondheidsorganisatie verwijst er zelfs specifiek naar in haar publicatie waarin ze het belang van gezonde publieke ruimte beklemtoont”, aldus dr. Ragnar Van Acker.

Ga zelf aan de slag

De gebruiksvriendelijke walkabilityscore-tool is nuttig voor iedereen die mee de schouders zet onder onze gezondheid, leefomgeving en gezonde publieke ruimte. Ga ermee aan de slag en onderzoek welke buurten het meest interessant zijn om op in te zetten of zich het best lenen voor een nieuw project. Zo kan je het eerst buurten aanpakken met mensen in kwetsbare situaties, zoals kinderen en jongeren, ouderen, mensen die minder mobiel zijn of in armoede leven.

Samen met je plaatselijke Logo, ruimtelijk planners, mobiliteitsdeskundigen en ontwerpers publieke ruimte kan je, aan de hand van kaarten en de walkabilityscores die je zelf bekeek, gesprekken aangaan over gezondheidsbeleid, zorgzame buurten, en de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. GIS-experten kunnen de data zelfs downloaden naar een geografisch informatiesysteem. Zo kan je samen, op maat van jouw omgeving verdergaande analyses uitvoeren en aandachtspunten aanpakken.

En last but not least

Begin 2022 mag je je verwachten aan extra ondersteuning. Op het programma: een webinar die je introduceert in de walkabilityscore-tool, een e-learning voor professionals en een uitgebreid overzicht van veelgestelde vragen.

Meer weten?

Wil je meer weten over de walkabilityscore-tool en de manier waarop je de inzichten kan inzetten? Of ben je nieuwsgierig naar de berekeningswijzen en data? Neem hier zeker een kijkje.

Je kan ook steeds terecht bij het Lokaal Gezondheidsoverleg (Logo) voor ondersteuning op maat.

Kan je niet wachten om de Walkabilityscore-tool te bekijken?