Wat als… we investeren in de kinderopvang ook als preventie zien?
Niet alleen begeleiders en ouders, ook de kinderen zélf lijden onder het gebrek aan mensen en middelen in de kinderopvang. “Hun mentaal welbevinden komt onder druk te staan en de stress die ze zo al op jonge leeftijd ervaren, kan in hun latere leven problemen geven”, zegt Veerle Soyez, onze expert mentaal welbevinden.
De afgelopen maanden kwam de malaise in de kinderopvang geregeld in het nieuws. Ongeloof en verbazing dus bij de betrokkenen toen de Vlaamse regering eerder deze week besliste om ten vroegste in september verder na te denken over de broodnodige subsidies.
Terecht wordt hier gewezen op de zeer hoge werkdruk die deze situatie met zich mee brengt voor de kinderbegeleiders, in de eerste plaats omdat de kindnorm (het aantal kinderen per begeleider) in de Vlaamse kinderopvang te hoog ligt. Ook de gevolgen voor de ouders kwamen al herhaaldelijk in beeld. Zij moeten zich in allerlei bochten wringen om kort- of langdurige noodoplossingen te verzinnen in functie van de opvang van hun kroost, met al dan niet een impact op hun werk. Soms kiezen ze zelfs noodgedwongen voor nachtwerk zodat ze overdag zelf hun jonge kinderen kunnen opvangen…
Impact op mentaal welbevinden
Het kan niet anders dan dat deze situatie ook doorweegt op de baby’s en peuters. Al dat georganiseer en geregel, de uitval van vaste begeleiders, tijdelijke sluitingen, gestresseerde ouders: het zorgt in veel gevallen voor frequente wijzigingen in het dagverloop en de dagstructuur van jonge kinderen, en voor onvoorspelbaarheid en minder emotionele beschikbaarheid van de verzorger(s). Zonder te dramatiseren of te pathologiseren: baby’s en peuters voelen deze stress en hun mentale welbevinden vermindert. Onderzoek toont aan dat de geestelijke gezondheid van jonge kinderen in zeer sterke mate wordt beïnvloed door hun omgeving.
"Al van op zeer jonge leeftijd zorg dragen voor mentaal welbevinden is preventie in de meest zuivere zin van het woord"
Veerle Soyez
Bij de meeste van hen zal de huidige situatie geen zichtbare of grote problemen opleveren. Maar een mentaal welbevinden dat voortdurend onder druk staat en een cumulatie van stress doorheen de levensloop, kunnen uiteindelijk wel tot problemen leiden. Al van op zeer jonge leeftijd zorg dragen voor dat mentaal welbevinden – gezondheidsbevordering - is preventie in de meest zuivere zin van het woord. Preventie is doorgedrongen in de structuren van ons dagelijks leven – de structuren waarin we opgroeien, leren, werken.
Investeren in goede kinderopvang is investeren in de mentale gezondheid van de toekomstige generatie scholieren en werknemers. Vanuit alle hoeken wordt gezegd dat er meer preventie nodig is. Dat er een shift moet komen van ‘curatie’ of zorg naar preventie. Investeren in de kinderopvang ondersteunt die shift.
