"Mentaal welbevinden bij kinderen versterken? Schakel scholen in en geef hen concrete tools om mee te werken”
De druk van sociale media, de hoge verwachtingen van ouders, maar ook maatschappelijke kwesties zoals de klimaatverandering en oorlogen: het zijn allemaal factoren die het mentaal welbevinden van onze kinderen en jongeren onder hoogspanning zetten. “Willen we de wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg wegwerken, dan hebben we niet alleen meer budget nodig. Er moet ook meer ingezet worden op preventie. Scholen zijn daarin een zeer belangrijke partner. Met Expeditie Geluk geef je hen een tool om op een eenvoudige manier met mentaal welbevinden aan de slag te gaan”, zegt kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens.
Na de coronapandemie twijfelt niemand er nog aan: mentaal welbevinden is niet alleen een zaak van volwassen, ook kinderen en jongeren kunnen behoorlijk uit balans geraken. “Uit een onderzoek van KUL-professor Ronny Bruffaerts blijkt dat één op vijf minderjarigen nood heeft aan psychische hulp”, zegt Caroline Vrijens. “In een bevraging van de Vlaamse jeugdraad zeggen jongeren ook zélf dat mentaal welbevinden voor hen een topprioriteit is. Ze geven aan dat ze veel druk ervaren en dat er veel van hen wordt verwacht, zowel thuis als op school. En door de reacties op onze klachtenlijn weten we dat ze lang moeten wachten op hulp als ze het moeilijk hebben.”
Sterk en veerkrachtig
“Los daarvan spelen er ook in onze samenleving heel wat dingen die hun mentaal welbevinden beïnvloeden. Corona bijvoorbeeld. Angst voor de toekomst omwille van de klimaatverandering, oorlogen… Maar ook de digitale wereld legt een grote druk op hen. Sociale media en internet bieden geweldige kansen, maar er is ook een keerzijde: cyberpesten, de confrontatie met geweld of, in extreme gevallen, het aanzetten tot suïcide of eetstoornissen.”
"Kinderen en jongeren zijn supersterk en veerkrachtig. En dikwijls vinden ze een manier om met moeilijke situaties om te gaan. Maar het weegt te vaak op hun welbevinden. We moeten er dus alles aan doen om hen op tijd te ondersteunen"
Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens
“En soms zijn er in het leven van minderjarigen nog andere kwesties die hun mentaal welbevinden een knauw geven. Ze zijn bijvoorbeeld mantelzorger en moeten de zorg van het gezin op zich nemen. Of ze ondergaan een zware vechtscheiding waarbij ze lijden onder de conflicten tussen hun ouders. Of ze hebben een beperking of stoornis waardoor ze nood hebben aan jeugdhulp, maar op een lange wachtlijst terechtkomen. Of ze groeien op in een gezin in armoede. Kinderen en jongeren zijn supersterk en veerkrachtig. En dikwijls vinden ze een manier om met al die situaties om te gaan. Maar het weegt te vaak op hun welbevinden. We moeten er dus alles aan doen om hen op tijd te ondersteunen. En stap één is om dat te kaderen en er met hen over te praten.”
Mooie rol voor Expeditie Geluk
Daarbij is de school een belangrijke partner volgens de kinderrechtencommissaris. “Zowat alle kinderen en jongeren gaan naar school. Het is dus de meest evidente plek om een connectie met hen te maken. Maar ik begrijp heel goed dat scholen zeggen dat hun eerste opdracht lesgeven is. En dat ze geen tijd hebben om dat er ook nog bij te nemen. Daarom moeten we hen ondersteunen om een beleid te ontwikkelen rond mentaal welbevinden.”
"Het is belangrijk dat scholen er niet alleen voor staan. Daarom moeten we hen ‘voeden’ en hen concrete tools geven zodat het voor hen een stuk eenvoudiger wordt om hierrond te werken"
Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens
En daar is een mooie rol weggelegd voor projecten als Expeditie Geluk en ‘geluk in de klas’. “Met dergelijke materialen kan je scholen aanzetten om op een heel concrete manier aan de slag te gaan met mentaal welbevinden”, zegt Caroline. “Het is zeer belangrijk dat scholen er niet alleen voor staan. Daarom moeten we hen ‘voeden’ en hen concrete tools geven zodat het voor hen een stuk eenvoudiger wordt om hierrond te werken. Want preventie is essentieel: zo snel mogelijk en zo laagdrempelig mogelijk het mentaal welbevinden van onze kinderen en jongeren versterken om zo op lange termijn erger te voorkomen. Alleen zo én met een groter budget voor geestelijke gezondheid in de brede zin kunnen we de wachtlijsten aanpakken.”
Meer dan duizend klassen schreven zich al in voor Expeditie Geluk. Doe jij ook mee? Inschrijven kan je hier (nog tot 27 november)!
Het kinderrechtencommissariaat formuleerde ook een advies voor mentaal welbevinden. Dat kan je hier lezen.
