Afspraken en regels
Maak en hanteer duidelijke afspraken en regels in de onderneming die drempels wegnemen en medewerkers het nodige duwtje in de rug geven om gezond te eten. Voorzie voldoende mankracht en financiële middelen.
De federale overheid heeft in het kader van de welzijnswetgeving bepaalde aspecten van voeding op het werk in regels vastgelegd. Denk bijvoorbeeld aan de HACCP-richtlijnen in de voedselveiligheid en de voorschriften rond watervoorziening. Als werkgever kan je die verder uitbreiden met afspraken en regels die gezond gedrag bevorderen en belonen.
Afspraken over hygiëne
Een goede hygiëne en kwaliteitscontrole zijn noodzakelijk in de eigen keuken én bij elke andere vorm van catering. Een gezonde maaltijd moet voldoen aan de wetgeving voor voedselveiligheid. Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) speelt via passende maatregelen en kwaliteitsbewaking een cruciale rol in de voedselveiligheid. Je onderneming staat zelf in voor de veiligheid van de maaltijden door de wetgeving rond voedselveiligheid in de praktijk toe te passen. Het FAVV gaat via controles na of de inspanningen die je onderneming doet op het vlak van voedselveiligheid voldoende zijn.
Ook voor ondernemingen zonder een grote keuken zijn duidelijke afspraken over hygiëne belangrijk. De reiniging en het onderhoud van koelkasten, koffietoestellen en microgolfovens zijn daar voorbeelden van.
Afspraken met leveranciers of cateraars
Goede afspraken met cateraars en leveranciers zijn cruciaal om te komen tot een evenwichtig voedingsaanbod. Leveranciers en cateraars gebruiken de hogere prijs van evenwichtige voeding of de onhaalbaarheid om evenwichtige voeding binnen het lopende contract te realiseren, vaak als drempels om het voedingsaanbod te verbeteren. Wijs er in dat geval op dat er wel degelijk aanpassingen mogelijk zijn die geen meerprijs betekenen, waardoor er ook geen contractaanpassing nodig is.
- Bied standaard bruine of volkorenbroodjes aan. Medewerkers kunnen alleen op vraag een wit broodje krijgen.
- Kies voor evenwichtige tussendoortjes van een vergelijkbare prijs als die van de huidige producten.
- Verklein de vleesportie van minstens één maaltijd. Benut de extra ruimte om meer (seizoens)groenten op het bord te leggen.
- Voorzie dagelijks gestoomde of gekookte aardappelen.
- Vervang één van de snackautomaten door een fruitmand.
- Bied verschillende soorten fruit aan en kies voor seizoensfruit.
- Verklein het aanbod aan ongezonde keuzes. Minder keuze in aanbod kan de prijs goedkoper maken. Bied bijvoorbeeld dagelijks maar één gezoet dessert aan.
- Beperk de hoeveelheid saus bij een koude schotel, een salade of op broodjes en bied ze zo veel mogelijk apart aan. Mayonaise kan ook in plaats van smeervet zoals margarine gebruikt worden.
Loopt het contract af of verander je van cateraar? Dan kan je de richtlijnen voor een gezond voedingsaanbod gebruiken als houvast voor een gezond samengesteld menu. Maak afspraken om stapsgewijs te werk te gaan. Zo kan je in een lastenboek bijvoorbeeld opnemen dat het aanbevolen aantal gram jaarlijks kan herzien worden (bijvoorbeeld om de groenteportie op te drijven).
Fiscale aftrekbaarheid van fruit
Je medewerkers gratis fruit aanbieden is een bijzonder goed idee. Je kan bijvoorbeeld op verschillende plaatsen een fruitmand zetten, waarin je medewerkers gratis kunnen graaien. De kosten die verbonden zijn aan deze fruitbedeling, zijn volledig aftrekbaar als beroepskosten. Ze worden namelijk beschouwd als een sociaal voordeel, een extraatje van de werkgever voor de medewerkers. De overheid belast dat sociale voordeel niet. Meer nog, de werkgever mag de kosten van fruit op het werk aftrekken van zijn belastbare winst. Als voorwaarde geldt wel dat het fruit gratis is voor de medewerkers, en ze het tijdens de werkuren en op de plaats van de tewerkstelling opeten. Als je grote hoeveelheden fruit aanbiedt met de bedoeling dat medewerkers dat thuis of in familieverband consumeren, telt de vrijstelling niet.
Ook de RSZ beschouwt het gratis fruitaanbod als gezond tussendoortje en niet als loon. Je kent als onderneming dit voordeel namelijk deels toe uit eigenbelang. Op de tegenwaarde van dit voordeel zijn bijgevolg geen socialezekerheidsbijdragen verschuldigd (Circulaire 2012). Kortom, iedereen wordt beter van gratis fruit op het werk.
Afspraken over lunchpauze
Let erop dat je medewerkers voldoende ‘maal-tijd’ hebben om rustig te eten. Een halfuur pauze is het minimum. Neem dat ook op in het arbeidsreglement. Stimuleer je medewerkers om effectief een lunchpauze te nemen en vermijd een cultuur van eten aan het bureau.
Urenlange vergaderingen zijn in veel ondernemingen geen uitzondering. Wordt het toch een werklunch? Zorg dan voor een evenwichtige (brood)maaltijd. Of spreek met de deelnemers aan het overleg af om een gezonde lunch mee te brengen.
Maak ook afspraken met de medewerkers die vergaderruimtes klaarzetten. Tijdens een vergadering staan er meestal koekjes, koffie en water klaar.
Een glaasje bruisend of gearomatiseerd water, of een kopje thee zorgen voor een welkome afwisseling. Zorg ervoor dat deze dranken gemakkelijk bij te schenken zijn. Wees zuinig met dranken die veel suiker bevatten, zoals frisdrank. Alcoholische dranken, sport- en energiedranken kun je beter niet voorzien.
Als een vergadering langer dan twee uur duurt, doe je er goed aan om enkele gezonde versnaperingen te voorzien. Goedgekozen tussendoortjes kunnen de werkenergie verbeteren. Een stuk vers fruit, groenten, noten of een potje yoghurt zonder toegevoegde suiker zijn supergezond. Als je toch een koek wil aanbieden, geef dan de voorkeur aan granenkoeken, droge koekjes of rijstkoeken. Tussendoortjes zoals koekjes met chocolade, (suiker)wafels en cake zijn een minder goede keuze.
Gezond feesten
Heb je iets te vieren op het werk? Heb je een groot project binnengehaald, een succes geboekt of wordt er een persconferentie, een personeelsreceptie of een nieuwjaarsdrink georganiseerd? Boost ook dan het imago van je onderneming met een gezond aanbod.
Voorzie naast de klassieke feestdrankjes ook (spuit)water en gearomatiseerde waters. Bied ook gezonde hapjes aan, zoals rauwe wortelreepjes met een gezond dipsausje, kerstomaten of witloofblaadjes opgevuld met garnalen en dressing, of volkorenbroodjes belegd met plantaardig beleg en/of groenten. Ook een fruitsalade of fruitbrochette misstaat niet op een feest.
Een gepersonaliseerde drinkfles of gezonde voeding of drank zijn een leuk en origineel geschenk of nieuwjaarscadeau voor je medewerkers. Je kan er achteraf nog een wedstrijd aan koppelen. De lekkerste drank of de gezonde voedingswaren worden een jaar gratis of voor een sterk verminderde prijs aangeboden.