Het dilemma van de 9 bollen
Omgaan met vervelende zaken, problemen, moeilijkheden of kortweg ‘oranje bollen’, vraagt wel wat creatief en flexibel denken.
De oplossing die gisteren werkzaam was, heeft namelijk vandaag misschien wel al minder effect. Wanneer we toch blijven hangen in die ene strategie, zal dat waarschijnlijk eerder voor frustraties dan verlossing zorgen.
Door dat vaste denkpatroon los te laten en out of the box te denken, is de kans groter dat er een oplossing en dus ook rust gevonden wordt.
Deze oefening moedigt leerlingen aan om out of die box te denken!
1. Het dilemma
Projecteer de afbeelding van de 9 bollen op je smartbord en vraag aan je leerlingen om ze over te tekenen. Of deel een print uit aan de leerlingen.
Afbeelding 9 bollen - figuur 1
2. Instructies
Verbind alle bollen met elkaar, terwijl je rekening houdt met deze voorwaarden:
- Gebruik enkel rechte lijnen
- Hef je pen NIET op
- Kijk niet bij mekaar
3. Poging 1
Ga na of het bij iedereen gelukt is en vraag hoeveel lijnen ze nodig hadden.
De meeste mensen hebben minstens 5 lijnen nodig om alle punten te verbinden.
De kans dat de tekeningen er ongeveer uitzien zoals figuur 2 is groot.
Afbeelding 9 bollen - figuur 2
4. Poging 2
Deel de 9 bollen opnieuw uit (of vraag je leerlingen ze weer over te tekenen) en geef een volgende opdracht:
Verbind opnieuw alle punten met elkaar. Je mag nog steeds enkel rechte lijnen gebruiken, je pen NIET opheffen én maximaal 4 lijnen gebruiken.
5. Wordt er out-of-the box gedacht?
Overloop klassikaal: Welke tekeningen leveren je leerlingen op? Is het gelukt? Hoe zien de tekeningen er uit?
Afbeelding 9 bollen - figuur 3
De kans is groot dat het toch niet lukte voor iedereen. Hoe komt dat nu? Leg klassikaal uit:
Ook al had je er niets over gezegd, toch denken veel mensen dat ze binnen de bollen moeten blijven. We gaan er dus eigenlijk van uit dat er een kader rond de bollen staat waarbinnen we moeten blijven.
Afbeelding 9 bollen - figuur 4
We leggen onszelf dus grenzen op, waardoor het plots onmogelijk werd om de oefening met slechts 4 lijnen uit te voeren.
Door die grenzen letterlijk uit te vegen, kan de opdracht wél uitgevoerd worden en ontstaan er plots heel wat mogelijkheden:
- De stroken uitknippen en achter mekaar plakken: nu kan je met 1 lijn de bollen verbinden
- Je blad oprollen
- De bollen één voor één uitknippen en op mekaar stapelen: met een naald doorprik je nu al de bollen tegelijkertijd
- …
De conclusie voor je leerlingen is dus om je aan de opdracht te houden, maar om jezelf geen extra beperkingen op te leggen en om buiten de denkbeeldige grenzen te denken.
6. Herinner
Dit dilemma kan je natuurlijk maar één keertje aan je leerlingen voorleggen. Net zoals bij een mop is de lol eraf eens de uitkomst bekend is.
Wat je wél herhaaldelijk kan doen is hen herinneren aan het concept dat erachter zit, namelijk dat vele problemen vragen voor creatieve oplossingen.
Creativiteit en flexibiliteit vragen op hun beurt om een frisse blik, een zekere afstand en rust. Nodig je leerlingen dus uit om op zoek te gaan naar deze afstand en kalmte alvorens ze aan een taak, toets en/of examen beginnen.
Ademhalingsoefeningen, meditatie of mindfulness zijn manieren die daarbij kunnen helpen
Meer info
Benieuwd waarom flexibiliteit en creativiteit zo belangrijk zijn voor het mentaal welbevinden? Check dan zeker deze pagina.