‘City Pirates’ scoort met gezonde voeding, op én naast het veld

‘City Pirates’ uit Merksem is niet zomaar een sportclub, het is een sociaal-sportieve organisatie die ontstaan is vanuit het voetbal. Vandaag telt de club meer dan 1.600 voetbalspelers in zes Antwerpse wijken. Op de wachtlijst staan nog eens meer dan 4.000 jongeren.

“We zien voetbal enerzijds als een versterkend middel: als jongeren deelnemen aan het vrijetijdsaanbod staan ze steviger in hun schoenen”, legt algemeen coördinator Michiel De Visschere uit. “Dat gaat dan bijvoorbeeld over leren op tijd komen, in team werken, … Maar anderzijds is het voor ons ook een middel om aan sociaal werk te doen, waarbij we kinderen en hun gezin kunnen begeleiden op vlak van administratie, schuldbemiddeling, onderwijs, het zoeken naar werk, huisvestiging, … We organiseren ook jeugdwerkactiviteiten, zoals huiswerkbegeleiding en uitstappen. We hebben zelfs een muziek- en dansstudio en een weggeefwinkel voor school- en sportmateriaal omdat we ook duurzaamheid zeer belangrijk vinden. Noem ons gerust een ecosysteem dat antwoorden wil bieden op de uitdagingen van vandaag.”

En daarbinnen willen jullie ook gezonde voeding een plekje geven.

“Er zullen zeker clubs zijn die hier al meer op inzetten dan City Pirates, maar waar het kan, zijn ook wij hier zeker mee bezig, ja. We hebben bijvoorbeeld op elke locatie waterfonteinen met gefilterd kraantjeswater omdat we het belangrijk vinden dat water overal gratis toegankelijk is voor onze spelers. Dat zet hen ook aan om een herbruikbare, duurzame drankfles mee te brengen zodat ze altijd water kunnen bijtanken.”

Zijn er nog initiatieven?

“We proberen onze leden zo goed mogelijk te informeren. Zo hebben we bijvoorbeeld al eens een workshop gegeven over gezonde voeding en diabetes omdat we merkten dat enkele kinderen er niet zo’n gezond eetpatroon op nahielden. Ook onze sociaal werkers, die dicht bij de gezinnen en de scholen staan, zullen het thema regelmatig op een laagdrempelige manier aankaarten. Tijdens onze activiteiten bieden we ook fruit aan als tussendoortje. In onze Zomerschool, waar meer dan honderd anderstalige nieuwkomers twee weken lang allerlei activiteiten konden volgen in onze club op Linkeroever, was altijd iets van fruit om toch die gezonde prikkel te geven. Of we organiseren er een activiteit rond en maken samen fruitsla. Maar in onze kantine verkopen we wel nog altijd snoep, chips en frisdrank.”

Waarom?

“Dat is helaas de realiteit van een voetbalclub. We halen daar een deel van onze inkomsten uit en bovendien is het niet evident om fruit te verkopen. Dat is logistiek moeilijker en het bederft sneller. Gezonde voeding maakt dan ook nog geen structureel deel uit van ons beleid, het is met andere woorden niet altijd aanwezig. Dat is op dit moment financieel en praktisch gewoon niet haalbaar. Maar we doen wel ons best, want het is evident dat je daar als sportclub op inzet. Gezonde voeding geeft energie, zowel op als naast het veld. Die boodschap moeten we zeker aan onze jongeren meegeven.”

Inzetten op gezonde voeding kan ook klein en eenvoudig. Via de voorbeeldfunctie van trainers bijvoorbeeld.

“Klopt, maar ook sommige van onze trainers leven in complexe omstandigheden. Dat maakt het moeilijk, want voor mensen in een maatschappelijk kwetsbare situatie is gezonde voeding al helemaal niet vanzelfsprekend. We kunnen hen ook niet verplichten om hun zakje chips en hun cola na de wedstrijd te vervangen door fruit of een gezonde boterham. Dat is nog altijd een individuele keuze. We gaan ook niet controleren of jongeren een flesje water dan wel cola in hun sporttas hebben zitten. Maar het is wel zo dat dat flesje cola niet mee het veld op mag, een waterfles wél.”

Wat vinden de jongeren zelf van het fruit en het water dat jullie aanbieden?

“Kinderen zijn blij als ze een tussendoortje krijgen en eten dat meestal met dankbaarheid op. Plus: als wij het als tussendoortje aanbieden, kunnen jongeren die thuis geen fruit krijgen, het toch eens proeven. Dat is al een eerste stap. En voor ons is het ook belangrijk hoe ze ermee omgaan. Als we hen een appel of een peer aanbieden en ze zeggen: “Nee, dank je”, is dat oké. Maar als ze er een hap van nemen en het dan weggooien, gaan we hen daar wel op aanspreken.”

Hebben jullie nog concrete plannen om gezonde voeding meer te promoten?

“Ideeën genoeg, maar het is altijd de vraag hoe we ze in de praktijk kunnen omzetten. We hebben bijvoorbeeld elke woensdagnamiddag een recreatieve werking. Als er iemand daar dan elke keer fruit komt leveren, zullen de kinderen dat zeker eten. Maar wat kost dat plaatje? Als club moet je altijd kijken wat haalbaar en betaalbaar is. Die waterfonteinen bijvoorbeeld. Dat is een investering, maar daardoor moeten we voor wedstrijden geen plastic flessen water meer kopen. Wat naar het milieu toe ook mooi meegenomen is. Fruit hoeft ook niet per se duur te zijn, zeker seizoensfruit niet. Maar toch is het voor ons elke keer afwegen: hoeveel budget is er voor een activiteit en is er dan nog geld over voor fruit? Bovendien is het ook essentieel om te kijken naar de draagkracht van je medewerkers.”

Is die er?

“Niet altijd. Onze vrijwilligers en sociale werkers hebben al zoveel op hun bord. Dan kunnen we niet verwachten dat ze ook nog eens workshops of andere initiatieven rond gezonde voeding gaan organiseren. Als daar tijd voor is: fijn. Maar soms zijn er andere dingen die voorrang hebben. Onze eerste prioriteit is natuurlijk om ervoor te zorgen dat die kinderen kunnen voetballen. En als je daarnaast jongeren uit zware armoede probeert te halen, is er niet veel meer ruimte over voor iets anders. Maar, zoals gezegd, we zijn wel een sportclub en dus moeten we iéts doen rond gezonde voeding. Maar ik denk dat we dat niet alleen kunnen. Daarom is de expertise van Gezond Leven bijzonder handig. We zijn nu een jaarplan aan het opstellen en daarvoor bekijken we wat in de toekomst nog mogelijk is rond gezonde voeding. Gaan we er meer over communiceren, met bijvoorbeeld affiches? Kunnen we extra vrijwilligers inzetten in onze keukens? Of blijven we het doen zoals vandaag: gezonde voeding enkel aanbieden waar en wanneer het kan? Als sociaal project zijn er immers zoveel thema’s waar je rond kan werken. Dan moet je keuzes maken.”