“Geef je kind een loopfiets, dan zijn zijwieltjes later overbodig”

03.06.2024

Uit de Preventiepeiling blijkt dat 30% van de jeugdhulporganisaties nog geen (loop)fietsen voorziet voor 0 tot 5-jarigen . En dat is jammer, want net op die jonge leeftijd is het belangrijk om kinderen te motiveren om te leren fietsen. “Een ongemotiveerd kind zal er immers veel langer over doen om te leren fietsen dan iemand die er wél zin in heeft”, zegt dr. Annelies Vandenberghe, expert beweging bij Gezond Leven. “Met een loopfietsje kan je hen al heel jong laten wennen aan het ‘fietsgevoel’.”

Je kind leren fietsen: voor veel ouders is het een mijlpaal die bij het opvoeden hoort. Maar wat als dat kind opgroeit in een Centrum Kinderzorg en Gezinsondersteuning (CKG)? Is er ook daar ruimte en materiaal om van jongs af aan te leren fietsen? Uit de Preventiepeiling van Gezond Leven blijkt dat in Vlaanderen 3 op 10 CKG’s geen (loop)fietsen hebben voor de allerkleinsten. Onlogisch is dat niet, want fietsen aankopen en onderhouden is duur en niet alle CKG’s hebben die financiële middelen. Toch zijn er mogelijkheden om het betaalbaar te houden. Denk aan fietsbiebs waar je goedkoop kinderfietsen kan lenen, of aan tweedehands- of weggeefpagina’s. Ook als ouder kan je daar uiteraard een beroep op doen.

Tinny Laeveren

“Dankzij een schenking van de Rotaryclub hebben we nu verschillende soorten kinderfietsen en kunnen we onze kinderen standaard leren fietsen”

Tinny Laeveren, CKG De Schommel

Een andere optie voor CKG’s is samenwerken met serviceclubs , zoals Zonta. Of de Rotaryclub, zoals ze in CKG De Schommel in Averbode doen. “Dankzij hun schenking hebben we nu verschillende soorten kinderfietsen en kunnen we onze kinderen standaard leren fietsen”, zegt coördinator Tinny Laeveren. “In de tuin is er een geasfalteerd fietsparcours, maar we trekken er ook op uit met de fiets, om hen weerbaar te maken in het verkeer. We vinden het belangrijk dat onze kinderen dezelfde ontwikkelingskansen krijgen als elk ander kind. En daar hoort ook leren fietsen bij.”

Zorg voor motivatie

Maar waarom is dat nu zo belangrijk? En vooral, waarom kan je daar best zo vroeg mogelijk mee beginnen? “De motorische ontwikkeling verloopt niet bij elk kind op hetzelfde tempo’, legt dr. Annelies Vandenberghe uit. “Sommige 3-jargen fietsen al vlotjes zonder zijwieltjes, terwijl anderen het op 7 jaar nog best moeilijk vinden. Ook niet alle kinderen zijn even gemotiveerd om op jonge leeftijd te leren fietsen. Maar die motivatie is wel erg belangrijk. Een ongemotiveerd kind zal er veel langer over doen dan een kind dat er zin in heeft. Stimuleer je peuter of kleuter dus om te leren fietsen, maar forceer niks. Dat heeft geen enkele zin en werkt zelfs contraproductief.”

Kies voor een loopfiets

Voordat je je kind echt leert fietsen, kan het al leren omgaan met het ‘fietsgevoel’. Met een loopfietsje bijvoorbeeld. Dat is een fietsje zonder trappers, waarbij het kind met de voeten aan de grond kan om af te zetten. “Daar kunnen ze al vanaf ongeveer 18 maanden mee starten”, weet dr. Vandenberghe. “Dat zal het leren fietsen op een later moment vergemakkelijken. Met een loopfiets leert een kind evenwicht zoeken op twee wielen, zonder dat het rekening moet houden met pedalen of remmen. Rondcrossen op een loopfiets kan gewoon in de tuin, in een veilige omgeving weg van de drukke straat. En als ze veel oefenen met zo’n loopfiets, hoeven ze zelfs niet over te schakelen naar zijwieltjes. Dan kunnen ze ineens overstappen naar écht fietsen omdat ze al goed hun evenwicht kunnen bewaren. Zijwieltjes of steunwieltjes houden de fiets in een rechtopstaande positie, waardoor je kind niet leert om te balanceren. Als fietsen zonder steunwieltjes niet lukt, stap je zelfs beter terug over op de loopfiets.”

Oefenen, oefenen en oefenen

Iedereen die wel eens een kind heeft leren fietsen, weet het: soms kost het bloed (ja, ook letterlijk), zweet en tranen. Hoe doen ze dat in De Schommel? “Door te herhalen, door te blijven oefenen, hen te motiveren en complimenten te geven”, zegt Tinny. “Maar het is niet zo dat we één-op-één met hen oefenen. Leren fietsen gebeurt meestal spontaan. Alleen als we merken dat ze er echt aan toe zijn, zullen we er extra op inzetten.”

Annelies

“Starten met een loopfiets heeft als voordeel dat het heel wat vaardigheden traint, zoals balanceren op een fiets, sturen, grove motoriek, het inschatten van snelheid, …”

Dr. Annelies Vandenberghe

“Oefenen, oefenen en oefenen is echt noodzakelijk”, aldus dr. Vandenberghe. “En dat kan zeker al spelend. Er zijn meerdere technieken om je kind te leren fietsen. En ieder kind leert het op z’n eigen manier. Starten met een loopfiets heeft als voordeel dat het heel wat vaardigheden traint, zoals balanceren op een fiets, sturen, grove motoriek, het inschatten van snelheid, het versterken van de beenspieren, … Als het kind dit al op jonge leeftijd beheerst, zal je zien dat het snel kan rondracen en manoeuvres uitvoeren, en dat geeft veel plezier. Je kind oefent hiermee ook zijn zelfstandigheid en zelfvertrouwen. Het is een stimulans om dingen te ontdekken, om te durven en uit te proberen.”

Fiets niet alleen in je vrije tijd

Maar fietsen is niet alleen fun. Het is ook een essentiële schakel in onze verschillende beweegmogelijkheden. Annelies Vandenberghe: “Het is belangrijk dat mensen beseffen dat voldoende bewegen niet alleen kan door te sporten of te fietsen in de vrije tijd. Bewegen moet ook ingepast worden in het dagelijks leven, zoals tijdens verplaatsingen of thuis tijdens huishoudelijke klusjes. Ook wat dat betreft zijn loopfietsen handig: ze zijn klein en licht, je kan ze overal mee naartoe nemen. Als je kind het gewend is om kortere verplaatsingen altijd met de fiets te doen, zal dat ook later een gewoonte zijn.”

Meer lezen over hoe je je peuter of kleuter in beweging krijgt? Neem dan zeker hier eens een kijkje.
Inspiratie nodig voor fietsen in jeugdhulp? Die vind je hier.

Een loopfiets voor je kleuter? Zo doe je het

  • Laat hen plezier beleven tijdens het racen. Bied het fietsen al spelend aan en niet te belerend.
  • Oefen in een veilige omgeving met weinig verkeer.
  • Een helm is essentieel!
  • Kies een (loop)fiets van de juiste grootte. Het kind moet makkelijk aan de grond kunnen, zo kan het in een noodsituatie onmiddellijk stilstaan zonder af te stappen. De fiets mag dus niet te groot zijn. Maar ook niet te klein, want daarmee kan je moeilijker snelheid maken.
  • Is je kindje al behendig met de loopfiets, kies dan voor een loopfiets met een remsysteem als voorbereiding op een gewone fiets.
  • Vergeet ook niet om zelf te genieten van deze nieuwe mijlpaal voor je kind!