Geluk zit in een klein… complimentje

Complimenten kunnen een wereld van verschil maken voor jou en voor wie ze ontvangt. Waardering tonen en omarmen zijn belangrijke vaardigheden die bijdragen tot het verstreken van een optimistische blik op onszelf en op de wereld, en van verbondenheid met elkaar. Kortom, ze vergroten ons geluk. “Daarom is Complimentendag ook zo’n fijn initiatief”, vindt Kathrin Spyckerelle, HR adviseur Competentiebooster bij Odisee. “Het laat je bewust nadenken over wie de mensen zijn die je een keer in de bloemetjes wil zetten en waarbij je te weinig uitspreekt waarom je hen waardeert. Complimenten geven heeft ook met vrijgevigheid te maken: hoe meer je er geeft, hoe meer je er meestal ook terugkrijgt. Van zo’n positieve wisselwerking worden we allemaal gelukkiger.”

Een compliment = informatie over jezelf

Ken jezelf: het is een onderdeel van het derde bouwblok van de geluksdriehoek, jezelf kunnen zijn. Ook daar helpt positieve feedback bij. “De mens heeft drie universele behoeften: autonomie, verbinding en competentie”, legt Kathrin uit. “Die spelen een rol in alle relaties die we hebben, zowel op het werk als thuis. Positieve feedback haakt in op de twee laatste behoeften, verbinding en competentie. Door te benoemen waarin iemand uitblinkt, krijgt die persoon informatie over zichzelf. Want als we ergens goed in zijn, gaan we er nogal eens van uit dat die vaardigheid voor iedereen even gemakkelijk en vanzelfsprekend is als voor jou. Maar dat is natuurlijk niet zo."

"Wanneer anderen je daar op wijzen en expliciet zeggen wat ze opvallend/goed aan jou vinden, krijg je een beter inzicht in je sterktes en op welke impact dat heeft op anderen. Op die manier helpt dat in je persoonlijke ontwikkeling en je groeitraject. Complimenten hebben een positief effect op het zelfvertrouwen. Als je vaak positieve feedback aan iemand geeft, bouw je ook een vertrouwensband op. En dat is mooi meegenomen wanneer je toch een keer een moeilijkere boodschap moet brengen.”

Wees concreet en eerlijk

“Complimenten geven is niet voor iedereen even gemakkelijk”, gaat Kathrin verder. “Er zijn mensen die elkaar elke dag spontaan bejubelen. Maar anderen doen dat amper en zien het als een opdracht. Ben jij zo iemand? Dan is het goed om je compliment op een kaartje te schrijven en het af te geven. Zo komt de boodschap evengoed aan. Het belangrijkste is dat je eerlijk en heel concreet bent. En dat het gaat over inspanningen waar mensen ook echt controle over hebben, waar ze moeite voor hebben gedaan. Het is niet nodig om in superlatieven te spreken. Eenvoudige bewoording volstaat. Maar zorg wel dat mensen zich in je compliment herkennen. Stel dat ik iemand ben die zeer direct is in haar communicatie en een collega zegt: ‘Jij bent altijd zo vriendelijk.’ Dan gaat dat een beetje gek overkomen. Als het moeilijk is om een compliment te vinden voor iemand, als je een gespannen relatie hebt bijvoorbeeld, is het de moeite om eens na te denken over wat je van die persoon hebt geleerd of hoe die persoon je heeft geïnspireerd. Ook dat kan een compliment zijn.”

Maak van positieve feedback een gewoonte

“Aan kinderen geven we veel sneller complimenten: ‘Dat heb je goed gedaan’, of ‘Wat zie je er mooi uit!’ Bij volwassen doen we dat minder, waarschijnlijk omdat we ervan uitgaan dat zij dat sowieso wel weten. Maar dat is niet altijd het geval. Ik heb in het verleden veel met kinderen gewerkt en dan leerden we hen om altijd eerst iets positiefs tegen elkaar te zeggen. En dan pas de constructieve feedback te geven. Dat is niet evident, maar als je dat elke dag bewust inbouwt – bijvoorbeeld aan het begin van een meeting, een ontmoeting, een gesprek – wordt het een gewoonte om eerst te kijken naar wat er goed loopt en waar je dankbaar voor kan zijn.”

Sta je in het onderwijs en wil je met je leerlingen aan de slag met positieve feedback? De Complimentenharmonica en de Complimentenboom zijn werkvormen die daar voluit op inzetten. En met deze oefening maak je van elke dag een Complimentendag.

Accepteer en zeg ‘dank je wel’

“Als je niet vaak complimenten krijgt, weet je soms niet goed hoe je daarmee omgaat. Ik denk dat het belangrijkste is om het niet te minimaliseren”, vindt Kathrin. “Als iemand zegt dat hij het heel fijn vindt dat je altijd bereid bent om te luisteren, accepteer dat dan en zeg gewoon: ‘Dank je dat je mij dat vertelt. Ik waardeer dat echt.’ En zeg niet: ‘Ach, dat was maar een kleine moeite, jij zou dat ook voor mij doen.’ Een compliment kan je hele dag goedmaken. Zeker wanneer het komt van iemand die je bewondert. En als je in een nieuwe omgeving met nieuwe mensen belandt, kan het je de bevestiging geven dat je welkom bent. En soms is het zelfs de start van een nieuwe vriendschap.”

Schrijf het op

Kathrin: “Ik vind het nuttig om de complimenten die je krijgt te bewaren. Je kan een mapje in je mailbox maken en daarin alle mails steken waarin iemand je een complimentje geeft. Of je kan een dagboek bijhouden waarin je noteert waar je dankbaar voor bent, wat je goed hebt aangepakt, waar je trots op bent. Dan kan je daar op terugblikken als het eens wat minder goed gaat. Dat zal je ongetwijfeld oppeppen.”

Uniek en persoonlijk

“Het laatste compliment dat ik heb gekregen? Ik vind de manier waarop je hersenen werken leuk”, lacht Kathrin. “Die persoon vond dat ik iemand ben die creatieve oplossingen ziet en die zelfs in een uitdagende context positieve zaken ontdekt. Ik vond dat een fijn compliment omdat het zo persoonlijk en uniek is. Zoiets hoor je niet elke dag.”

Leg de lat niet te hoog

Denk je nu: ‘Help, ik straal niet, ik voel me niet uniek en ik ben zeker niet prachtig.’ Hunker je naar een schouderklopje, maar krijg je het niet? Dan is Complimentendag voor jou waarschijnlijk eerder confronterend dan motiverend. Dat kan. En dat is oké. De oranje bol in de geluksdriehoek toont dat geluk niet vanzelfsprekend is. Leg daarom de lat niet te hoog. Misschien kan je vandaag één klein compliment verzinnen voor jezelf en voor een ander. Laat het toe en koester het. En als het vandaag nog niet lukt, geef jezelf dan tijd. Kijk af en toe ook eens over het muurtje, stap uit je vertrouwde bubbel en verras iemand die het moeilijk heeft met enkele lieve woorden. En wie weet krijg jij dan ook wel waardering uit een onverwacht gelukshoekje…