Ontdek de natuur in je buurt tijdens de Week van het Bos
Minder stress, een betere nachtrust, een kleinere kans op depressie: het zijn maar enkele van de gezondheidsvoordelen die een wandeling in de natuur oplevert. Want een groene omgeving is niet alleen fun, het is ook goed voor lichaam en geest. “In het bos verloopt mijn gedachtegang positiever. Ik zie sneller oplossingen voor problemen”, zegt Sara, die in het weekend dikwijls lange boswandelingen maakt. Tijdens de Week van het Bos, van 9 tot 16 oktober, wordt iedereen uitgenodigd om, net als Sara, op ontdekking te gaan in de natuur.
Het bos, en de natuur in het algemeen, zijn van fundamenteel belang voor onze gezondheid en ons mentaal welbevinden. Maar in de Westerse wereld woont ondertussen meer dan de helft van de bevolking in steden of verstedelijkte gebieden. Hierdoor raken mensen meer en meer vervreemd van de natuur. Dit toont zich bijvoorbeeld in de cijfers over ‘buitenspelen’: steeds minder kinderen spelen buiten in het groen en als ze het doen, doen ze het minder lang. En dat is jammer, want de natuur kan een belangrijk speelmilieu zijn. Bossen zijn bijvoorbeeld avontuurlijke speelplekken, die kunnen zorgen voor een betere motorische ontwikkeling van kinderen.
Om jong en oud weer meer naar buiten te krijgen én iedereen bewust te maken van het weldadige effect van de natuur op onze fysieke en mentale gezondheid, organiseert het Agentschap Natuur & Bos ook dit jaar weer de Week van het Bos.
“Extra goed gevoel”
Wie niet meer overtuigd moet worden van het genot van een namiddag in het groen, is Sara Reekmans (49), fervent (bos)wandelaar. “Wandelen is mijn favoriete vorm van lichaamsbeweging”, zegt ze. “Ik doe elke dag korte wandelingetjes, door te voet naar mijn moeder of naar de winkel te gaan, of door tijdens mijn middagpauze even te gaan wandelen. Maar in het weekend geniet ik er echt van om lange tochten te maken. Bij voorkeur in het bos, want daar krijg ik een extra goed gevoel.”
Wandelen is sowieso goed voor je gezondheid. Wie 150 tot 300 minuten per week aan een matige intensiteit beweegt – dat is 5 dagen per week een half uur wandelen - heeft minder kans op onder meer kankers, dementie, hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Het verbetert ook je geheugen, je concentratie en je bloeddruk.
“Wandelen is ook iets wat iedereen die voldoende mobiel is kan doen”, zegt Sara. “Zelfs als je geen conditie hebt. Je kan het heel makkelijk opbouwen, door elke keer een beetje verder en langer te stappen. Als je dat regelmatig doet, voel je je fitter en krijg je meer uithoudingsvermogen.”
Levenstevredenheid
Ga je in het bos of in de natuur wandelen, fietsen of lopen, dan komen daar nog een pak andere voordelen bij: verschillende studies rapporteren voordelen op psychologisch, cognitief, fysiologisch en sociaal vlak. Mensen die regelmatig in contact komen met de natuur staan positiever in het leven, ze voelen zich kalmer en hebben een hogere levenstevredenheid. De natuur versterkt dus ons mentaal welbevinden of ‘geluk’ (zie ook de gelukswandeling). Kortom, het bos heeft een herstellend effect, waardoor je je minder gestresseerd zal voelen en minder gaat piekeren.
“Voor mij werkt wandelen in het bos heel ontspannend”, bevestigt Sara. “Ik wandel graag met een vriendin of met de kinderen omdat dat een mooi moment is om een dieper gesprek te voeren. Maar ik trek er ook graag in mijn eentje op uit, zodat ik mijn gedachten op een rijtje kan zetten en de tijd heb om de omgeving op mij te laten inwerken. Dan word ik mij heel bewust van de kleuren, de geuren en de geluiden van het bos. Daardoor kom ik helemaal tot rust. Als ik begin na te denken over dagelijkse beslommeringen, wordt dat al snel piekeren. Maar ik merk dat als ik aan het bewegen ben, en zeker in het bos, mijn gedachtegang veel positiever verloopt. Het lijkt alsof ik dan sneller een oplossing zie, dingen makkelijker kan relativeren en meer energie krijg om problemen aan te pakken. Als ik een fikse wandeling heb gemaakt, slaap ik ook beter.”
Meer bewegen, minder stress
Wanneer je de natuur in trekt, worden er verschillende mechanismen in gang gezet. Allereerst is er het fysieke effect: bosomgevingen zorgen voor een lagere cortisolconcentratie, een lagere hartslag, en een lagere bloeddruk. Dit zorgt ervoor dat stressgevoelens worden verminderd.
Daarnaast zet contact met de natuur mensen aan om meer te bewegen: wie minder dan 1 kilometer van de kust woont, beweegt bijvoorbeeld vaker 5 keer of meer per week gedurende 30 minuten dan mensen die verder wonen. Ander onderzoek toont dan weer aan dat ook groene oases in steden, zoals parken, motiveren om meer te bewegen.
“Je kan je conditie heel makkelijk opbouwen door elke keer een beetje verder en langer te stappen. Als je dat regelmatig doet, voel je je fitter en krijg je meer uithoudingsvermogen.”
Sara Reekmans (49), fervent (bos)wandelaar
Minstens 2 uur per week
Wel deze kanttekening: om écht effect te voelen van de natuur, moet er voldoende contact zijn: minstens 2 uur in de natuur per week wordt aanbevolen.
Voor Sara is dat alvast perfect. “Ik kies meestal voor een uitgestippelde route van Regionale Landschappen. Daar staat ook altijd het aantal stappen bij, wat leuk is om aan je 10.000 stappen te geraken. Ik neem vaak een wandeling van 8 km, goed voor 2 uur stappen. Dat is voor mij de ideale afstand: kort genoeg om nog iets anders te kunnen doen die dag en lang genoeg om fysiek te voelen dat je bewogen hebt en om mentaal tot rust te komen.”
Er is slechts 1 ‘maar’ in dit verhaal: helaas zijn bossen en natuurgebieden niet altijd voor iedereen makkelijk bereikbaar. In Vlaanderen kan ook de openbare toegang beperkt zijn, wat voor gezondheidsongelijkheid kan zorgen. Een belangrijke voorwaarde om tijdens de Week van het Bos, en alle andere dagen van het jaar, ten volle van de natuur te kunnen genieten, is dus wel een nabij en toegankelijk bos.
