Home Een empowerende houding toepassen

Een empowerende houding toepassen

Wat? Via een empowerende basishouding zet je mensen echt in hun krachten en geef je ze (meer) controle over hun gezondheid. Een empowerende basishouding laat zich kenmerken door: betrokkenheid, gelijkwaardigheid, openheid, echtheid, respect en geduld.

Waarom? Een basishouding verwijst naar meer dan enkel een manier van communiceren. Ze verwijst ook naar een manier van ‘zijn’ die een cruciale rol speelt in het tot stand komen van een vertrouwensrelatie tussen de persoon in een maatschappelijk kwetsbare situatie en degene die hem/haar begeleidt of motiveert in het bereiken van maximale kansen op een gezond leven. En een vertrouwensrelatie vergroot dan weer de kans op een succesvolle en effectieve interventie. Via een empowerende basishouding kom je tegemoet aan de 3 psychologische basisbehoeften van mensen: de behoefte aan autonomie (zelf (mee) de regie kunnen voeren over het eigen leven), de behoefte aan competentie (gevoel in staat te zijn eigen doelen te bereiken) en de behoefte aan verbondenheid (positieve connectie en interactie met anderen).

Must-do’s?

Hoe kan je tegemoetkomen aan de psychologische behoeften? Alvast enkele handvatten:

  • Om het gevoel van autonomie te vergroten:
    • Voorzie meerdere opties in je aanbod en breng die zo min mogelijk zelf aan. Begeleid mensen in het zelf komen tot voorstellen van aanpak.
  • Kijk naar het gezondheidsprobleem en de bronnen voor verandering vanuit het perspectief van wie je voor je hebt.
  • Verken de levensdoelen en waarden van de doelgroep en speel hierop in wanneer je mensen motiveert.
  • Gebruik zo veel mogelijk niet-controlerende taal.
  • Om het gevoel van verbondenheid te vergroten:
    • Vertoon oprechte beschikbaarheid en begeleiding.
  • Erken en respecteer verschillende perspectieven, veroordeel niet.
  • Erken gevoelens.
  • Toon interesse in de persoon die verder gaat dan zijn/haar gedrag en drempels tot het gezondheidsthema.
  • Om het gevoel van competentie te verhogen:
    • Geef ondersteuning bij het stellen van haalbare doelen.
  • Geef feedback die constructief, duidelijk en relevant is.
  • Versterk mogelijke manieren om met iets negatiefs om te gaan.

Luc Lipkens, stafmedewerker bij Gezond Leven, over het project ‘Bewegen Op Verwijzing’:

“Bewegen Op Verwijzing (BOV) werkt aan meer beweging voor iederéén. Patiënten die (te) weinig bewegen worden met dit project door hun huisarts doorverwezen naar een specifiek opgeleide ‘Bewegen Op Verwijzing-coach’. Sommige patiënten willen wel meer bewegen, maar komen er zelf moeilijk toe (omwille van verschillende moeilijkheden/drempels). Die patiënten hebben baat bij zo’n coach. Het is een uitdaging om samen te zoeken naar haalbare en realistische doelen, en daarbij écht te vertrekken vanuit de leefwereld van de persoon die best meer gaat bewegen.”

“Ik heb een invaliditeitsuitkering en zocht dus naar lowbudgetsporten”, zegt een deelnemer. “Om die reden kreeg ik een stappenteller in bruikleen zodat ik elke dag mijn stappen kan bijhouden. Ik ga regelmatig de natuur in voor een ontspannende wandeling, maar ik probeer het stappen ook wel echt structureel in te plannen. Zo ga ik te voet naar de winkel en doe ik om de twee dagen mijn boodschappen. Stappen kost immers niets hé.”

“Een inschrijving in de fietsclub of yoga-abonnement zou misschien meer effect kunnen hebben op de gezondheid van de deelnemers, maar houdt geen rekening met zijn wensen en mogelijkheden. Hij ervaart het wandelen als een eerste haalbare stap binnen zijn mogelijkheden en voelt zich dus competent om dit te doen. Daarnaast staat hij zélf achter de keuze om meer te bewegen en dat geeft hem een gevoel van autonomie. Ten slotte voelt de deelnemer zich ook gehoord door zijn coach die zich erg betrokken opstelt en ook écht meezoekt naar oplossingen voor de hindernissen die hij nog ondervindt om meer te bewegen. De coach ondersteunt hem nu regelmatig maar uiteindelijk is het de bedoeling dat de deelnemer zich sterk genoeg voelt om alleen verder te blijven bewegen.”

Aan de slag? Deze tools helpen je op weg!