Informatie over goedkeuring van anderen

1. Descriptieve normen tonen wat de meeste mensen effectief doen. Ze geven weer welk gedrag vaak voorkomt, zonder oordeel. Het gaat dus niet over wat mensen zouden moeten doen, maar over wat ze daadwerkelijk doen.
   Bijvoorbeeld: "De meeste mensen in mijn omgeving drinken water in plaats van frisdrank."
   
2. Injunctieve normen gaan over wat anderen goed- of afkeuren. Ze zijn gebaseerd op sociale verwachtingen of regels, en geven aan welk gedrag wenselijk of ongewenst is volgens de groep.
   Bijvoorbeeld: "Mijn vrienden vinden het not done om te rijden onder invloed."
   
3. Gepercipieerde normen gaan over hoe mensen zelf de norm in hun omgeving aanvoelen. Het is een persoonlijke inschatting van wat anderen doen of vinden en dat kan afwijken van de werkelijkheid.
   Bijvoorbeeld: "Ik denk dat de meeste collega-zorgverleners ook het gesprek aangaan met aanstaande ouders over stoppen met roken."
   
4. Subjectieve normen verwijzen naar de druk of verwachtingen die iemand ervaart vanuit belangrijke personen in zijn of haar leven, zoals ouders, vrienden of een partner. Het gaat om wat jij denkt dat zij van jou verwachten én hoeveel belang je hecht aan hun mening.
   Bijvoorbeeld: "Mijn ouders willen dat ik elke dag groenten en fruit eet."

Deze techniek kan op verschillende manieren toegepast worden.

• Op individueel niveau kan je het inzetten in een-op-eengesprekken, in coaching of begeleidingstrajecten.
  Bijvoorbeeld: een coach die zegt: “Je gaf aan dat je partner het belangrijk vindt dat je dit doet.”
  Zo kan je inspelen op subjectieve normen, wat ervoor kan zorgen dat de persoon zich gesteund voelt.
  Dat leidt op zijn beurt dan weer tot het versterken van motivatie en gedragsintentie.
  
• Ook in groep kan je deze techniek gebruiken.
  Bijvoorbeeld tijdens groepssessies of zelfhulpgroepen waar mensen elkaar aanmoedigen en bevestigen in het gezonde gedrag.
  Bijvoorbeeld: tijdens een teammeeting van zorgverleners wordt er besproken waarom anderen het belangrijk vinden dat men voldoende inzet op handhygiëne.
  
• Daarnaast kan je deze techniek ook toepassen wanneer je je richt naar grotere groepen, zoals in campagnes. Bijvoorbeeld: via video’s of posters kan je bepaalde quotes verspreiden, zoals: “Ik vind het belangrijk dat mijn vrienden geen alcohol drinken.”
  Hierbij kunnen herkenbare rolmodellen of peers goedkeuring tonen voor het gezonde gedrag. Dat werkt normaliserend en versterkt gewenst gedrag binnen een bredere doelgroep.

Daarnaast kan deze techniek zowel mondeling (bv. een-op-eengesprekken) als schriftelijk, fysiek en online (bv. via affiches of sociale media posts) ingezet worden.

Het uiteindelijke doel van deze techniek is om mensen aan te moedigen tot gezond gedrag door te tonen dat belangrijke anderen dit gedrag goedkeuren of waarderen. Om deze techniek succesvol toe te passen, zijn er een aantal zaken waar je op kan letten.

• Werk met herkenbare rolmodellen of peers
  Laat zien dat mensen die lijken op de doelgroep (bv. leeftijdsgenoten) of er nauw mee verbonden zijn (bv. zorgverleners, leerkrachten, begeleiders, ...) het gewenste gedrag ondersteunen of zelf toepassen.
  Bijvoorbeeld: een video waarin jongeren vertellen dat hun vrienden het belangrijk vinden om geen energiedranken te drinken.
  
• Breng expliciete goedkeuring in beeld of onder woorden
  Gebruik uitspraken in je boodschappen die sociale steun benadrukken en laten zien dat gezond gedrag sociaal gewaardeerd wordt. Deze uitspraken kunnen aan bod komen in campagnes, getuigenissen of groepssessie. Ze zijn nog sterker wanneer mensen die zelf verwoorden door hen een vraag te stellen.
  Bijvoorbeeld:
  • “Mijn partner steunt mij in mijn keuze om te stoppen met roken.”
  • “Als ik aan je partner zou vragen wat die ervan vindt, wat zou die zeggen?"
  • “Steeds meer ouders kiezen voor gezonde tussendoortjes en vinden het belangrijk dat hun kinderen dit ook doen.”
  • Zorg ervoor dat de goedkeuring geloofwaardig en authentiek overkomt. Vermijd opgelegde normen.
  • Geef aan waar mensen terechtkunnen voor meer informatie of ondersteuning als ze hun gedrag willen veranderen.
  • Pas deze techniek enkel toe wanneer de sociale norm positief is. Is dat niet het geval? Focus dan eerder op injunctieve normen of werk aan het bijsturen van de norm. Denk maar aan modeling, nudging of mogelijkheden tot sociale vergelijking voorzien.