Hoe schadelijk is de e-sigaret?

Hoe schadelijk is de e-sigaret als je rookt?

Dit is de kernvraag. Weinig niet-rokers houden zich immers bezig met e-sigaretten en vapen. Meer bepaald is de vraag: hoe schadelijk zijn e-sigaretten in vergelijking met gerookte tabak?

E-sigaretten zijn veel minder schadelijk voor de gezondheid dan gerookte tabak. Dat toont het beschikbare onderzoek aan en hierover bestaat wereldwijd een brede consensus. Een aantal gereputeerde wetenschappelijke instituten en organisaties, actief rond tabak en volksgezondheid, onderschrijft die aanzienlijke risicoreductie van vapen dus. In de woorden van de Hoge Gezondheidsraad (HGR): “De e-sigaret wordt substantieel minder schadelijk ingeschat dan roken.” (p. 1). De HGR spreekt ook over een “beter alternatief voor rokers” (p. 2).

Waarom? Omdat er in e-sigaretten geen tabak verbrand wordt. E-sigaretten produceren geen teer of koolmonoxide, twee van de meest schadelijke elementen in tabaksrook. De meeste toxische chemicaliën die in tabakssigaretten zitten, zitten niet in e-sigaretten. Dat betekent dat vapen, in vergelijking met klassiek roken, wellicht ook aanzienlijke gezondheidsvoordelen kan opleveren.

In de vloeistof en damp van e-sigaretten werden al potentieel schadelijke chemicaliën teruggevonden, maar de niveaus ervan zijn dan doorgaans laag en in ieder geval veel lager dan in tabakssigaretten. E-sigaretten zijn niet risicovrij, maar het risico dat ze inhouden is een fractie van dat van klassieke tabakssigaretten.

Vapen is een minder schadelijke manier om aan nicotine te geraken.

Er is geen goed bewijs dat vapen kanker veroorzaakt, volgens ‘Cancer Research UK’.

Maar er is een belangrijke voorwaarde verbonden aan het gebruik van dit betere alternatief: de roker moet helemaal stoppen met roken. Niet de e-sigaret en tabakssigaret tegelijk gebruiken. Pas dan kan de e-sigaret leiden tot een duidelijke daling van de gezondheidsrisico’s.

Lager risicoprofiel van e-sigaret opnieuw bevestigd

Elk jaar publiceert King’s College Londen in opdracht van Public Health England een evidence update over de e-sigaret, met als doel beleid en wetgeving hierover te informeren. Bij de laatste update in december 2022 lag de focus op de absolute en relatieve gezondheidsrisico’s van vapen, in vergelijking met de risico’s van het roken van tabak. Hiervoor werd enerzijds gekeken naar biomarkers die de aanwezigheid van bepaalde schadelijke stoffen in het lichaam aantonen (bv. zware metalen) en anderzijds naar biomarkers die duiden op een verhoogd risico op bepaalde aandoeningen en ziekten t.g.v. roken of vapen. Het rapport is tot op vandaag de grondigste wetenschappelijke analyse van de risico’s van vapen.

Op korte en middellange termijn (vanaf blootstelling tot 12 maanden) blijken vapers significant minder blootgesteld te worden aan toxische stoffen die gelinkt zijn aan een hoger risico op kanker en ademhalings- en cardiovasculaire aandoeningen. Voor niet-rokers zijn de risico’s van vapen wel hoger. De review stelt ook dat blootstelling aan vapedamp door personen die zelf niet roken of vapen, niet leidt tot verhoogde concentraties van toxische stoffen in het lichaam.

Wat betreft de aanwezigheid van schadelijke stoffen in het lichaam waren de bevindingen verschillend. Voor bepaalde stoffen bleek de concentratie lager bij vapers dan bij rokers, maar voor bijvoorbeeld zware metalen was er geen significant verschil. De onderzoekers verklaren dit laatste mee vanuit het verschillende design van de studies en omdat bepaalde biomarkers ook uit andere bronnen dan roken of vapen kunnen komen, zoals bijvoorbeeld uit luchtvervuiling.

De onderzoekers pleiten daarom voor meer gestandaardiseerde en consistente methodologieën bij het bestuderen van biomarkers van schadelijke stoffen in het lichaam, zodat het makkelijker wordt om onderzoeken te vergelijken. Daarnaast vragen ze ook om studies op te zetten die de gezondheidseffecten van vapen op langere termijn (meer dan 12 maanden) evalueren.

Lees hier de samenvatting of het volledige rapport.