De doelgroep leren kennen via laagdrempelig methodisch onderzoek
Dankzij laagdrempelig methodisch onderzoek naar de sociale gezondheid bij maatschappelijk kwetsbare mensen krijg je gemakkelijk inzicht in hun noden en mogelijke gezondheidsrisico's. Deze doelgroepen zijn vaak moeilijk te bereiken doordat ze veel drempels ervaren bij gezondheidsadviezen. Een laagdrempelige aanpak is dus aangewezen, maar hoe begin je daar aan?
Wat is laagdrempelig methodisch onderzoek?
Je bevraagt je doelgroep zodat je je beter kan inleven in hoe de gezondheidsproblematiek hen treft. Dat hoeft niet via grootschalig wetenschappelijk onderzoek. Met een laagdrempelig methodisch onderzoek, aan de hand van een aantal goed doordachte focusgroepen bijvoorbeeld, kom je al een heel eind.
Waarom is laagdrempelig onderzoek nodig?
Je kan pas een methodiek ontwikkelen en implementeren die (ook) op maat van mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties is als je voldoende voeling met hun leefwereld hebt. Liefst heb je een rechtstreeks en goed onderhouden contact met mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties en/of met organisaties die met hen werken. Daarnaast loont het de moeite om een bevraging van je doelgroep te organiseren, bijvoorbeeld via focusgroepen of via niet-talige methoden zoals photo voice. Met een bevraging krijg je concreter zicht op hoe mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties staan tegenover het gezondheidsprobleem waarop je focust: welke opvattingen en kennis hebben ze? Welke drempels ervaren ze? Zo kan je daar bij het ontwikkelen en implementeren van methodieken optimaal rekening mee houden.
Must-do’s?
- Wees aandachtig voor ‘hoe’- en ‘waarom’-vragen. De antwoorden erop kom je te weten via kwalitatieve methoden van dataverzameling zoals focusgroepen, interviews en photo voice.
- Wees je ervan bewust dat je via traditionele (online) surveys moeilijk mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties bereikt.
- Werk via sleutelfiguren of organisaties met wie mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties een vertrouwensband hebben om hen te bereiken en te horen.
- Benadruk dat je oprecht interesse hebt in de leefwereld en opvattingen van de doelgroep, eerder dan dat je ‘wetenschappelijk onderzoek’ uitvoert.
- Beschouw een doelgroepanalyse als een participatief moment dat de basis legt voor een verder participatief traject.
Eline De Decker, stafmedeweker bij Gezond Leven, over tabakspreventieproject ‘Bullshit Free Generation’:
“Met ons tabakspreventieproject zochten we antwoord op de vraag: ‘Hoe moedigen we jongeren via de schoolcontext aan om niet te (starten met) roken?’. We doken hiervoor in wetenschappelijke literatuur en gingen bij het schoolpersoneel en natuurlijk ook bij de jongeren zelf langs.
Dat laatste vonden we eigenlijk het belangrijkste. Een project is pas geslaagd als je kan zeggen ‘dat is nu echt eens op maat van onze doelgroep!’. We bevroegen verschillende jongeren om een zicht te krijgen op hun competenties, drijfveren en de context die het rookgedrag beïnvloeden. Omdat we weten dat jongeren uit lagere onderwijsvormen (d)BSO en TSO vaker roken, zorgen we voor een oververtegenwoordiging van die jongeren. Zo kan de mening van degene die er het meest nood aan hebben, sterker doorwegen. In totaal werden zo’n 105 leerlingen bevraagd, allemaal face to face, voornamelijk via focusgroepen. Via de focusgroepen kwamen we bijvoorbeeld te weten dat sigaretten delen deel uitmaakt van de jongerencultuur en gezien wordt als een vriendelijk gebaar. Jongeren geven aan dat niet als ‘druk’ te ervaren. Zulke inzichten waren heel belangrijk voor het ontstaan van ‘Bullshit Free Generation’…”
Aan de slag? Deze handige tools helpen je op weg!
De Eerste hulp bij meetinstrumenten geeft je concrete info, tips en voorbeelden bij je meetinstrument. Zoals bij focusgroepen, interviews en observaties.
Benieuwd hoe je gedrag kan onderzoeken? Hier is een overzicht van 18 onderzoeksmethodieken.
Deze leidraad doelgroepanalyse is specifiek voor socio-cultureel werk.
Wil je als professional graag met deze inhoud in je bedrijf of praktijk aan de slag? Maar mis je nog de nodige handvaten? Neem dan gerust contact met ons op. Ons team van experten voorziet hierrond ondersteuning op maat, wetenschappelijk onderbouwd en tegelijkertijd toepasbaar in de praktijk.