Zwaveldioxide
Zwaveldioxide of SO2 is een kleurloos gas dat irriterend kan zijn voor de luchtwegen. Het kan ademhalingsmoeilijkheden bij astmapatiënten en chronische longpatiënten veroorzaken. De grootste boosdoeners zijn de industrie en raffinaderijen. Het komt vrij bij de verbranding van zwavelhoudende fossiele brandstoffen.
Wat is zwaveldioxide?
Zwaveldioxide of SO2 is een kleurloos gas dat vanaf 1000 µg/m³ een irriterende geur en smaak heeft. Het komt vrij bij het verbranden van zwavelhoudende fossiele brandstoffen zoals kolen en aardolie.
In 2011 waren de belangstrijkste bronnen voor uitstoot van SO2 in Vlaanderen de industrie (41%) en raffinaderijen (25%). Andere bronnen van SO2 zijn onder andere verwarming van gebouwen en het verkeer.
Zwaveldioxide komt ook voor in de natuur, zoals na uitbarsting van vulkanen.
Zwaveldioxide is een belangrijk bestanddeel bij luchtvervuiling en kan nefast zijn voor de gezondheid bij inademen. Verder speelt zwaveldioxide een grote rol in de verzuring van het leefmilieu.
Gevolgen voor de gezondheid?
SO2 is irriterend bij inademing en kan bij blootstelling aan hoge concentraties ademhalingsproblemen veroorzaken. Vooral personen met astma, chronische longziekten of met ademhalingsmoeilijkheden zijn gevoelig. Als er veel zwaveldioxide in lucht aanwezig is, kunnen astma-aanvallen uitgelokt worden.
De gezondheidseffecten worden veroorzaakt door opname van SO2 in de slijmvliezen van de neus en in de bovenste ademhalingswegen. Bij zeer grote hoeveelheden (> 10 000 µg/m³) kan SO2 acute en ernstige effecten in de luchtwegen veroorzaken.
Kinderen zijn extra kwetsbaar voor SO2. Wetenschappelijk onderzoek in grote bevolkingsgroepen toonde aan dat een klein, maar mogelijk onomkeerbaar verlies van longfunctie kan optreden vanaf 250-450 µg/m³ en een hoger sterfterisico vanaf 500-1000 µg/m³.
Bronnen van zwaveldioxide
Mensen die werken in industrieën waar zwavelzuur, papier, bewaarmiddelen, meststoffen,… geproduceerd worden, kunnen beroepsmatig blootgesteld worden aan zwaveldioxide.
Omwonenden van industriegebieden kunnen het via de lucht inademen.
Sinds 2000 daalde de totale SO2-uitstoot met 69%. Dit is vooral te danken aan het gebruik van brandstoffen met een lager zwavelgehalte voor wegtransport, industriële processen en energieopwekking.
Normen
De Europese Richtlijn 2008/50/EG definieert grenswaarden en een alarmdrempel voor SO2. De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) heeft richtwaarden voor de gezondheid.
| Middelingstijd | Doelstelling | ||
| EU-richtlijn 2008/50/EG | Grenswaarde voor de bescherming van de menselijke gezondheid | 1 uur | 350 µg/m3 (max. 24 overschrijdingen per jaar) |
| 1 dag | 125 µg/m3 (max. 3 overschrijdingen per jaar) |
||
| Alarmdrempel | Gedurende 3 opeenvolgende uren | 500 µg/m3 | |
| WGO 2005 | Richtwaarde | 1 dag | 20 µg/m3 |
| 10 minuten | 500 µg/m3 |
Alle Vlaamse meetstations respecteerden in 2011 de Europese uur- en daggrenswaarde en de alarmdrempel. De WGO-richtwaarde voor dagwaarden wordt op één derde van de meetstations overschreden. De richtwaarde van 500 µg/m³ over 10 minuten kan niet getoetst worden, aangezien het kleinste tijdsinterval waarover metingen beschikbaar zijn, een half uur is.
Meer weten?
Neem contact op met de medisch milieukundige van het Logo van je regio.
