Eikenprocessierups

Hoe word je blootgesteld?

In Vlaanderen hebben vooral de provincies Antwerpen en Limburg grote hinder van de rups, maar ook in Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen komen ze voor. Ze nestelen zich vooral in eiken.

De brandharen verspreiden zich via de lucht en komen zo in contact met je ogen, huid, luchtwegen en kledij. In een kleiner aantal gevallen komen mensen direct in contact met de rups.

De rups ontwikkelt brandharen vanaf half mei en scheidt ze actief af als verdedigingsmechanisme. Daarnaast kunnen brandharen die nog rondslingeren van vorige generaties ook voor problemen zorgen. De haren blijven vijf tot zeven jaar actief en komen vrij uit oude nesten en kledij die eerder met de haren in contact kwam. Hierdoor kan hinder het hele jaar door optreden, vooral bij mensen die werken op plaatsen waar de rupsen voor komen.

Hoe blootstelling en gezondheidseffect beperken?

Volg volgende tips om blootstelling te beperken:

• Vermijd contact met rupsen en nesten.
• Schakel professionele hulp in bij het verwijderen van rupsen en nesten.
• Meld rupsen en nesten bij de gemeente of de brandweer.
• Bedek lichaamsdelen bij onvermijdelijk contact.

Ben je toch in contact gekomen met de brandharen? Volg dan deze tips:

• Strip de huid met plakband om de brandharen te verwijderen. Wrijven of krabben helpt niet.
• Spoel of was de getroffen lichaamsdelen met water. Ook de ogen moeten goed gespoeld worden.
• Was kledij zorgvuldig en op hoge temperatuur bij contact.

Informeren en sensibiliseren

Op de websites van je eigen provincie vind je ook heel wat informatie om burgers te informeren en sensibiliseren rond de eikenprocessierups.

Inhoud van de communicatie

De voorlichting kan best volgende elementen bevatten:

• wat de rups precies is
• waar de rups voorkomt
• welke maatregelen ter bestrijding (al dan niet) worden uitgevoerd
• wat de mogelijke gezondheidseffecten zijn
• hoe hierop te reageren
• hoe gezondheidsklachten voorkomen kunnen worden
• waar overlast kan gemeld worden
• waar mensen terecht kunnen voor meer info

Tijdstip van communicatie

Je kan op verschillende tijdstippen aandacht besteden aan de communicatie en voorlichting:

• voor en tijdens de periode van de preventieve biologische bestrijding (ongeveer half april)
• vlak voor het derde larvale stadium (vanaf het derde larvale stadium draagt de rups brandharen)
• in de periode dat brandharen uit nesten overlast veroorzaken
• tijdens zuigen en branden

Om zoveel mogelijk mensen te bereiken, herhaal je best de communicatie een aantal keer.

Mogelijke communicatiekanalen

Om zoveel mogelijk mensen te bereiken, kan je materiaal via verschillende kanalen verspreid worden:

• huis-aan-huisbladen
• lokale/regionale TV
• lokale/regionale kranten
• lokale overleggen (wijkoverleg, milieuraad, welzijnsraad,... )
• internet (website gemeente, provincie en medisch milieukundigen)
• actieve verspreiding van folders
• infoborden bij de ingang van terreinen

Mogelijke doelgroepen

Eigenaars van eikenbomen

Omdat ondeskundige bestrijding kan leiden tot ernstige gezondheidsklachten (door contact met brandharen of bestrijdingsmiddel) is het belangrijk dat eigenaars goed op de hoogte zijn van de meest effectieve aanpak van bestrijding.

Gezondheidswerkers

Vergeet ook de lokale gezondheidswerkers zoals huisartsen niet. Zij komen dikwijls in contact met mensen met klachten. De provinciale nieuwsbrief kan hen informeren.

Eigen personeel

Het is belangrijk dat medewerkers op de hoogte zijn:

• van het gevoerde beleid
• van de toegepaste maatregelen
• hoe om te gaan met meldingen en vragen van de bevolking in verband met bestrijding en gezondheidsklachten

Andere mogelijke doelgroepen

• Georganiseerde gebruikersgroepen zoals fiets- en wandelclubs, ruiterverenigingen, visclubs,...
• Organisatoren van evenementen, wandel- en fietstochten,...
• Toeristen
• Jeugdbewegingen
• Scholen en kinderdagverblijven (in het kader van uitstappen)
• Lokale natuur- en milieu-organisaties