Zijn er veel vapers die nooit roken of gerookt hebben?

De Gezondheidsenquête 2018 wijst erop dat ze positief staat tegenover de verwachting dat de e-sigaret zal bijdragen aan het stoppen met roken, maar dat ze tegelijk terughoudend staat tegenover de toename. "We tellen immers minder traditionele rokers die stoppen dan nieuwe e-sigaretgebruikers. Dit kan wijzen op het gecombineerde gebruik van de klassieke en de elektronische sigaret bij dezelfde personen en/of wijzen op het verschijnen van een groep 'primo-dampers' die nooit gerookt hebben.” 

Vijf op de duizend personen (11,6%) in de bevolking gebruikt de e-sigaret zonder voordien ooit tabak te hebben gerookt (zij worden in de Gezondheidsenquête 2018 'primo-dampers' genoemd). Bijna 9 op de 10 dampers rookte dus tabak vooraleer te starten met de e-sigaret. Onder de jongeren (15-24 jaar) rookte één derde van de dampers (33,5%) niet, hier zijn meer primo-dampers dan in de andere leeftijdsgroepen. Het percentage primo-dampers is ook hoger bij diegenen die nicotinevrije vloeistoffen verkiezen. Bij mensen met een diploma secundair onderwijs zijn er minder dan bij de andere opleidingsniveaus.

75,5% van de dampers rookt (nog steeds) brandbare tabak (traditioneel roken). Maar jonge gebruikers doen het minder vaak (55%). Bij beginnende gebruikers is 87% ook roker, maar dit aandeel neemt af naarmate men langer de e-sigaret gebruikt (72% bij ervaren gebruikers). Bij diegenen die kiezen voor nicotinevrije vloeistoffen zijn er minder rokers (61%). Er is ook een link met de sociaal-economische status: hoe hoger het opleidingsniveau, hoe minder simultaan gebruik van e-sigaret en tabak roken. 

E-sigaretgebruik is dus bijna altijd gelinkt aan (een voorgeschiedenis van) tabaksgebruik: eerst is er tabak, daarna (en meestal ermee samen) de e-sigaret.

Bijna 90% van de e-sigaretgebruikers heeft eerder gerookt. Dat kan ook verklaren waarom slechts een kwart de voorkeur geeft aan vloeistoffen zonder nicotine.

En het dubbel gebruik - tabak en e-sigaret samen - is bijzonder hoog. Wat erg jammer is. 

De Gezondheidsenquête 2018 beklemtoont het volgende: "Bovendien vervangt de e-sigaret niet volledig de rookgewoontes van rokers die proberen te stoppen met roken. Velen wenden zich in plaats daarvan tot het gebruik van zowel de e-sigaret als brandbare tabak. Het gebruik van de e-sigaret is enkel "gunstig" voor de roker wanneer het traditioneel roken volledig vervangt. Een eenvoudige vermindering van het aantal traditionele sigaretten is niet voldoende om de schade die door tabak wordt veroorzaakt aanzienlijk te verminderen. "

We willen hieraan toevoegen dat we ook hier de sociaal-economische status-factor in de gaten moeten houden en trachten counteren binnen een grotere aanpak. Zo hangt dubbel gebruik van tabak en e-sigaret samen met het opleidingsniveau.