Hoe verhoog je het zelfvertrouwen van de roker?

Vertrouwen bestaat uit drie elementen:

• De overtuiging dat het mogelijk is om te stoppen met roken of om buiten te gaan roken.
• De overtuiging dat je zelf in staat bent om te stoppen met roken of buiten te gaan roken.
• Een beeld hebben van hoe je tot rookstop of buiten roken kan komen: een plan, sociale steun …

Mensen met een gebrek aan zelfvertrouwen hebben behoefte aan steun. Ze willen overtuigd worden dat stoppen met roken of buiten roken mogelijk is. Ze hebben ook nood aan concrete ideeën over hoe ze het kunnen aanpakken.

De persoon met een gebrek aan zelfvertrouwen heeft vaak tegenstrijdige gevoelens en voelt zich niet totaal onvermogend of onkundig om tot rookstop of buiten roken te komen.

Vaak ziet de persoon aan de ene kant wel mogelijkheden bij zichzelf (het gezin dat steun geeft, een doorzetter zijn …), maar aan de andere kant ook enkele drempels (veel vrienden die roken, stress …). De uitdaging is om de mogelijkheden die de persoon wel ziet uit te lokken en te versterken. Hoe doe je dat? Door op een bekrachtigende en bevestigende manier te reageren op vertrouwenstaal.

Vertrouwenstaal uitlokken

Vertrouwenstaal omvat uitingen van de persoon die wijzen op vertrouwen in de eigen slaagkans. Vertrouwenstaal is een onderdeel van verandertaal. Het gaat namelijk over uitspraken die duidelijk maken dat men overtuigd is van de haalbaarheid van een gewenste gedragsverandering. Het is de bedoeling om ideeën, ervaringen en percepties uit te lokken die in overeenstemming zijn met iemands inschattingsvermogen om te stoppen met roken of buiten te gaan roken.

Voorbeelden van vertrouwenstaal:

“Ik ben wel een volhouder. Dus misschien zou het me wel lukken om stoppen met roken vol te houden.”

“Ik kan het aantal sigaretten dat ik rook per dag wel wat verminderen.”

“Ja, dat zou ik best kunnen.”

Hoe lok je vertrouwenstaal uit?

Vertrouwenstaal lok je uit door op zoek te gaan naar sterke eigenschappen van de persoon die kunnen helpen om te stoppen met roken of buiten te gaan roken. Dat kan je doen door deze vragen te stellen:

“Heb je vroeger al geprobeerd om te stoppen met roken? Wat is er dan goed gelopen?”

“Welke sterke kanten heb je die je kunnen helpen om buiten te gaan roken?”

Je kan ook vragen naar de manier waarop de persoon denkt een aantal zaken aan te pakken:

“Hoe zou je het stoppen met roken aanpakken?”

“Wat zou volgens jou een haalbare eerste stap zijn naar rookstop?”

Je kan hier ook een vertrouwensschaal gebruiken:

• “Hoe schat je je slaagkans om te stoppen met roken in op een schaal van 1 tot 10?”
• “Waarom geef je jezelf geen 1?”
• “Op welke manier zou je hoger kunnen scoren?”

Vertrouwenstaal versterken

Spreekt de persoon vertrouwenstaal uit? Dan is het belangrijk om voldoende aandacht te schenken aan positieve uitspraken over het eigen kunnen, sterke eigenschappen, positieve ervaringen … en die te benadrukken.

Verder moet je potentiële problemen en uitdagingen bespreekbaar maken. Daardoor voelt de persoon zich beter voorbereid, wat het vertrouwen weer versterkt.

“Wat zou je doen als je op café zit en iemand jou een sigaretje aanbiedt?”

“Op welke manier zal je omgaan met stress als je niet meer naar je sigaret zal grijpen?”

“Hoe pak je het aan om buiten te gaan roken als het slecht weer is?”

Valkuilen bij vertrouwenstaal

Zelfvertrouwen om te stoppen met roken of buiten gaan roken krijgt de roker niet door het geven van voorschriften, zoals: “Zo kan je het aanpakken.”

Als jij de ene kant van de ambivalentie benadrukt (“Je zal kunnen stoppen met roken.” of “Je kan buiten roken.”), zal de persoon geneigd zijn om de andere kant te benadrukken (“Ik zal niet kunnen stoppen met roken.” of “Ik kan niet buiten gaan roken.”).

Je kan zeker ideeën aanleveren, maar zorg dat ze niet uitmonden in voorschriften.

Ook door het geven van geruststellende opmerkingen zonder meer, (“Ik weet zeker dat je het kan.”) kan je ongewild de strijd tussen “ik kan het” en “ik kan het niet” uitlokken.

Nog een mogelijke valkuil is dat je de hopeloosheid van de persoon overneemt. Stoppen met roken en buiten gaan roken is niet eenvoudig, maar hou steeds in gedachten dat er wel verandering mogelijk is.

Valkuilen:

• Voorschriften geven
• Geruststellen
• Hopeloosheid

Emoties als angst, schaamte … zijn mogelijk bij het idee dat stoppen met roken of buiten gaan roken misschien toch niet zal lukken. Het is belangrijk deze emoties niet te verwarren met behoudtaal. Het zijn namelijk geen argumenten tegen verandering.