Ploegenarbeid en gezondheid

Mensen zijn dagdieren. We zijn gemaakt om ’s nachts te slapen en overdag actief te zijn. Ons lichaam en vele lichamelijke processen zijn ook zo ingesteld. Ze volgen onze interne biologische klok: het circadiaanse ritme.

Als je bij nacht- of ploegenarbeid ’s nachts wakker en actief moet zijn, kom je in conflict met je interne klok. Je bent wakker terwijl je fysiologie zegt dat je slaapt. Het gevolg? Verschillende lichaamsfuncties zoals slaap, temperatuur, spijsvertering en hormonale secretie raken ontregeld. En dat brengt gezondheidseffecten met zich mee. Bovendien zijn er ‘tijdgevers’ zoals licht en sociale zaken zoals eetmomenten die onze biologische klok beïnvloeden.

Wat zijn de gezondheidseffecten van ploegenarbeid?

Een verminderde slaapkwaliteit, slaapstoornissen en chronische vermoeidheid.

Je slaapt minder omdat je ritme verstoord is en externe factoren zoals lawaai en licht voorkomen dat je de slaap kan vatten. Ook familiale en sociale aspecten kunnen een rol spelen omdat je leefomgeving een ander leefpatroon heeft.

Spijsverteringsproblemen zoals misselijkheid en maag- en darmklachten.

Je darmen werken ’s nachts op een lager pitje. Eten op ongewone uren kan - in combinatie met onevenwichtige maaltijden, roken en veel tussendoortjes – je kans op een opgeblazen gevoel, diarree en constipatie verhogen.

Meer ongevallen, vaker ziek en vaker afwezig.

Je raakt vermoeid door je slaaptekort. Het gevolg? Je bent minder alert en geconcentreerd en krijgt meer last van stress. 

Zwaarlijvigheid en overgewicht.

Als je ploegenarbeid verricht, bestaat de kans dat je een onevenwichtig dieet hebt, onvoldoende beweegt en een slaaptekort opbouwt. Die factoren kunnen leiden tot overgewicht en obesitas. Je slaaptekort heeft een grote invloed op de hormonen die je honger- en verzadigingsgevoel regelen. Je krijgt meer zin in vet en suiker en gaat meer snacken. 

Een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Overgewicht en zwaarlijvigheid in combinatie met stress kunnen leiden tot een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.