Hoe stoppen met roken met een e-sigaret met nicotine?
Veel rokers die willen stoppen proberen dat vandaag te doen met de e-sigaret, hoewel die geen erkend (medisch) rookstopmiddel is zoals nicotinevervangers van de apotheek. Toch is het een goed idee. Er bestaan geen wondermiddelen om te stoppen met roken, maar als rokers willen stoppen (en de meesten willen dat) dan kunnen ze daarbij de e-sigaret gebruiken. Dat bevestigt ook de Hoge Gezondheidsraad (HGR) in het advies over de e-sigaret. Gereputeerde instituten zoals de Cochrane stellen dat e-sigaretten tot de meest effectieve rookstopmiddelen horen en het als rookstopmiddel zelfs beter doet dan de klassieke nicotinevervangers.
Dit alles kan je zeggen tegen een roker die wil stoppen met behulp van de e-sigaret:
Hoe pak je het aan?
Stop (op relatief korte termijn) volledig met roken. Dit is belangrijk: gebruik tabak en de e-sigaret niet samen, zoals te veel rokers vandaag wel doen. Met dubbelgebruik boek je immers geen of nauwelijks gezondheidswinst. Want zelfs één tabakssigaret zorgt voor gezondheidsschade. Een voorbeeld: een gunstig effect op de werking van het hart is er alleen als je volledig stopt met roken.
Maar dubbelgebruik kan er natuurlijk toch zijn gedurende een bepaalde periode. Bij veel rokers is dat immers het scenario. Laten we daar niet te streng over oordelen. Het is best mogelijk dat het een roker niet onmiddellijk lukt om met tabak te stoppen. Omdat hij te sterk afhankelijk is van het product of om andere redenen. Werk dan in stapjes naar alleengebruik van de e-sigaret toe. Hoe? Door klassieke tabakssigaretten steeds meer af te bouwen en de nicotinebehoefte steeds meer uit de e-sigaret te halen. Als een roker niet weet hoe het in de praktijk aan te pakken, vertel hem dan dat er verschillende hulpbronnen beschikbaar zijn.
Wie kan je hierbij helpen?
Je kan een e-sigaret als rookstopmiddel goed combineren met gedragsmatige ondersteuning en/of klassieke nicotinevervangers (pleisters enz). Je kan daarvoor terecht bij Tabakstop of bij een tabakoloog in een privé-praktijk of ziekenhuis. Een apotheker kan je meer vertellen over nicotinevervangers.
Apothekers zijn vertrouwd met nicotinevervangers, maar (nog) niet met de e-sigaret. Ook huisartsen en andere artsen nemen een rol op bij rookstop, maar ook zij zijn wellicht (nog) weinig vertrouwd met de e-sigaret (of hun houding ten opzichte van de e-sigaret als rookstopmiddel is vandaag eerder afwijzend).
De HGR voorziet in zijn advies over de e-sigaret wel een rol voor gezondheidsprofessionals bij het beter informeren van de rokers over de e-sigaret. Dit is terug vinden op verschillende plaatsen in het advies:
- Als het gaat over het beter kaderen van de aanbevolen ‘insert’ in de verpakkingen van tabaksproducten, met daarin informatie over de e-sigaret als lager risicoproduct en als rookstopstopmiddel: “Deze gerichte informatie kan bijvoorbeeld worden geïntegreerd via de inserts bij de klassieke sigarettenverpakkingen en ook als nieuwe insert in de e-sigaretten en worden meegedeeld/besproken door tabakologen, artsen, tandartsen, apothekers, enz.”(zie p. 13, HGR-advies).
- Om de “vele mispercepties over de schadelijkheid van de e-sigaret bij te sturen” vraagt de HGR ook aan de overheid, de organisaties die inzetten op rookstop en de gezondheidsberoepen en andere beroepen die in contact komen met rokers om “informatie voor rokers te voorzien” (zie HGR-advies, p. 24-25).
Wat je ook moet weten: de organisaties die de tabakologen opleiden en aansturen (VRGT – Vlaamse vereniging voor respiratoire gezondheidszorg en tuberculosebestrijding vzw) en die tabakologen tewerkstellen aan de eigen telefoonlijn (Tabakstop) maken onderscheid tussen eerstekeuze- en tweedekeuzemiddelen.
- De erkende rookstopmedicijnen (Champix, NRT) zijn voor hen eerste keuze – meestal in combinatie met gedragsmatige ondersteuning door een tabakoloog – omdat ze een strenge erkenningsprocedure doorlopen hebben, veilig zijn en er veel wetenschappelijke onderbouwing is die aantoont dat ze werken.
- De e-sigaret, die geen officieel rookstopmedicijn is (maar een consumentenproduct dat inderdaad niet aan dezelfde veiligheidsstandaarden als erkende rookstopmedicijnen beantwoordt), is in die redenering tweede keuze. Dat betekent in de praktijk van de tabakoloog: de e-sigaret komt pas in aanmerking nadat de roker de erkende rookstopmedicatie heeft gebruikt (en daarmee geen succes geboekt heeft) of als de roker deze middelen niet wil gebruiken en zelf vraagt om tijdens het begeleidingsproces van de e-sigaret te kunnen gebruikmaken.
Als je met behulp van een tabakoloog wil stoppen en je wil daarbij de e-sigaret gebruiken, ga dan eerst na of de tabakoloog vertrouwd is met de e-sigaret en of hij ermee instemt om de e-sigaret te gebruiken tijdens het traject. Indien niet: er zijn ook andere hulpbronnen beschikbaar.
Op de website van Tabakstop vind je ook informatie over de e-sigaret.
Zelfstandig stoppen met behulp van de e-sigaret
Een e-sigaret is op zich een efficiënt rookstopmiddel. Je kan ze dus gebruiken zonder dat je gebruik moet maken van andere rookstophulpmiddelen.
Vapeshops kunnen je informeren over alle technische aspecten van de e-sigaret. Hoe een e-sigaret op een correcte manier gebruiken? Hoe pak je het aan als je ze wil gebruiken om helemaal te stoppen met tabak?
Een laatste hulpbron zijn (internationale) forums op internet waar vapers ervaringen uitwisselen. Daar kan je op zoek gaan naar lotgenoten en naar ervaringen, informatie en tips uit de praktijk.
Wij raden je aan om op termijn ook helemaal te stoppen met vapen, maar als dat niet lukt of als je het niet wil, dan is het beter om te blijven vapen dan om terug te gaan roken. Je moet dan zelf een inschatting maken van het risico dat vapen kan meebrengen op de langere termijn.
Wat moet je als roker nog weten?
De perceptie van de e-sigaret is ronduit negatief bij de Belgische roker. De informatie waarover de roker beschikt is fout. Twee op drie rokers denkt immers dat de e-sigaret even schadelijk of zelfs schadelijker is dan de klassieke sigaret (Rookenquête STK). In veel andere landen maken rokers eenzelfde onjuiste inschatting en zijn ze ook niet op de hoogte van het relatieve risico van e-sigaretgebruik in vergelijking tot het roken van tabak.
Goede informatie ontbreekt en/of bereikt de roker niet. Rokers moeten alles zelf opzoeken vandaag, maar velen van hen zijn laaggeschoold en hebben het moeilijk met het vinden, herkennen, inschatten en in eigen voordeel gebruiken van juiste informatie. Er is te veel dubbelzinnige en verwarrende informatie die de roker niet duidelijk genoeg informeert over het lagere risico van de e-sigaret en over het potentieel als rookstopmiddel. De media focussen vrij eenzijdig op de risico’s van de e-sigaret. Uit onderzoek blijkt dat daardoor de risicoperceptie van de roker helemaal fout zit.
We herhalen het nogmaals: belangrijk om te weten is dat de e-sigaret beduidend minder schadelijk is dan de klassieke tabakssigaret en dat het een rookstopmiddel is. Geef die boodschap mee aan de (vaak laaggeschoolde) rokers die je ontmoet, want ze weten het meestal niet.
Wat kan de e-sigaret betekenen voor stoppen met roken in ons land?
Ze kan wellicht het beste van twee werelden combineren:
- De e-sigaret met nicotine kan:
- rokers die geen gebruik (willen) maken van de tabakoloog, of die andere middelen al geprobeerd hebben overtuigen om toch een rookstoppoging te ondernemen;
- rokers zonder expliciete rookstopintentie aanzetten tot een stoppoging;
ertoe bijdragen dat roken geleidelijk aan wordt afgebouwd (tijdens een periode van dubbelgebruik); - rokers die gestopt zijn helpen voorkomen om te hervallen;
- zich op de massa van laaggeschoolde en jongere rokersgroepen richten, die moeilijker worden bereikt door het erkende rookstopaanbod. En mogelijk een effect hebben op populatieniveau, zoals vandaag al het geval is in andere landen zoals Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.
- Ze kan gecombineerd worden met andere effectieve rookstophulp (tabakoloog, rookstopmedicatie).
De e-sigaret met nicotine kan rokers effectief helpen om te stoppen met roken, maar er zijn nog vele andere manieren om dat te doen. Zo is er rookstopmedicatie, telefonische begeleiding, begeleiding door Allen Carr, begeleiding door een tabakoloog en verschillende rookstop-apps.